Được mệnh danh là Trung tâm du lịch mạo hiểm của Châu Á, Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng nổi tiếng với nhiều hang động độc đáo, trong đó có Tú Làn.
Hệ thống hang Tú Làn (gọi tắt là Tú Làn) rất lớn, được tạo thành từ hơn 10 hang động. Để khám phá Tú Làn, chúng tôi phải băng qua những cánh rừng nhiệt đới rậm rạp, những cánh đồng cỏ bao la được bao quanh bởi những dãy núi đá vôi trùng điệp và trải nghiệm những con sông ngầm mát lạnh trong lòng hang.Phạm Hồng Đại, chàng trai sinh năm 1987 tại vùng quê Mai Hóa, Tuyên Hóa, Quảng Bình - một hướng dẫn viên dày dặn kinh nghiệm, cùng sự hỗ trợ của Hà Công Thành (sinh năm 1996, tại Quảng Ninh, Quảng Bình) - cũng là hướng dẫn viên cùng với những người bản địa nhiệt tình, hiểu biết và thông thuộc địa hình nơi này như lòng bàn tay, chúng tôi bắt đầu cuộc thám hiểu đầu tiên tại hang Ton (700m), tiếp đến là hang Kim (1.000m), hang Tú Làn (2.260m) và cuối cùng là hang Ken (3.200m).
Đại bảo, độ khó của chuyến thám hiểm phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết. “Thời tiết có thể rất lạnh, nhiệt độ trung bình 8-15°C trong khoảng tháng 11 đến tháng 2.
Hoặc rất nóng với nhiệt độ trung bình 32-38°C, thậm chí hơn 40 độ trong khoảng tháng 5 đến tháng 7, chưa kể đến việc khu rừng sẽ trở nên bùn lầy và trơn trượt sau những trận mưa.
Tuy nhiên, ngay trong hành trình giữa những ngày miền Trung nắng như đổ lửa này, nhiệt độ trong hang lại chỉ tầm 22-25°C, thậm chí về đêm còn hơi lạnh.
Cung đường hơn 17 km trèo đèo, lội suối, bơi trong hang động… thực sự là một cuộc thử sức bản thân. Chúng tôi băng qua những cánh đồng ngô và đậu phộng, qua những căn nhà nổi bằng gỗ có những thùng phuy rỗng phía dưới, chúng có tác dụng như những chiếc phao làm cho căn nhà nổi lên khi mực nước dâng cao. Vượt qua con đường đồi, núi đá lởm chởm, đi xuống con dốc dài hơn 100 m để đến với thung lũng Hung Ton.
Được trang bị đầy đủ trang thiết bị như phao bơi, mũ kèm đèn chiếu sáng, găng tay để bám và tránh những tảng đá ngầm… và một ba lô trên lưng, trải nghiệm mà chúng tôi có khi bơi xuyên sông ngầm bên trong hang sẽ là một cảm giác không thể tìm thấy được ở bất kỳ nơi nào khác. Đặc biệt, khi bơi xuyên qua các hang, chúng tôi được bao quanh bởi những kiến tạo thạch nhũ đẹp mê mẩn, tráng lệ như một cung điện ẩn giấu - những tuyệt tác tạo hóa ban tặng.
Phong nha sẽ không thể là một Phong nha phát triển như ngày nay nếu không có sự phát triển mạnh mẽ của du lịch.
Ấn tượng nhất, khi qua hang Ken, chúng tôi bơi được 250m thì dừng lại, leo lên các phiến đá rất lạ và đẹp, mỗi người tìm cho mình một vị trí đắc đạo nhất, cùng tắt đèn và ‘thiền’. Trong không gian tĩnh lặng như tờ, hơi thở được cảm nhận chạy sâu trong từng cơ thể, đâu đó nghe thánh thót của giọt nước đọng lại trên từng phiến nhũ tạo nên âm thanh trong veo như tâm trí chúng tôi bấy giờ, chúng tôi luôn muốn những giây phút này cứ thế cứ thế không dừng…
Vốn có kinh nghiệm nhặt nhạnh được qua vài chuyến trekking chinh phục bằng đường bộ nóc nhà Đông Dương Fansipan, Bạch Mộc Lương Tử, Lảo Thẩn… nhưng tôi cũng không khỏi ngạc nhiên vì những điều mới lạ trong cuộc thám hiểm Tú Làn, được thực hiện bởi Oxalis – Công ty duy nhất đang được cấp phép tổ chức các tour mạo hiểm đến các điểm đến lừng danh thế giới đang ngự trị tại Phong Nha. Chính yếu tố an toàn được đảm bảo, công tác bảo tồn tuyệt vời cùng với sự đóng góp của cộng đồng địa phương đã làm nên thương hiệu của Oxalis và những sản phẩm du lịch mạo hiểm mà họ đang khai thác.
Tour du lịch mạo hiểm Tú Làn cung cấp sự cân bằng hoàn hảo giữa đi bộ, khám phá hang động, leo núi và bơi hang.
Hầu hết các hướng dẫn viên và porter (nhân viên gùi đồ) của Oxalis đều là người bản địa, được sinh ra và lớn lên ở Quảng Bình. Họ thông thuộc địa hình, hiểu rõ điều kiện thời tiết hay các điều kiện tự nhiên trong khu vực; cùng với sự đào tạo chuyên nghiệp từ các thành viên Hiệp hội hang động Hoàng gia Anh, họ đã trở thành những nhân tố chất lượng, dày dặn kinh nghiệm. Chúng tôi hoàn toàn cảm thấy an toàn khi được cùng họ trải nghiệm những điều kỳ thú nơi đây, hơn nữa còn bị ấn tượng bởi sự tận tâm, yêu nghề, yêu quê hương của chính họ.
Người dân địa phương ở Phong Nha có một văn hóa tích cực. Họ hòa đồng, bản lĩnh và thân thiện. Trong hành trình, chúng tôi luôn cảm thấy an tâm, an toàn, được bao quanh bởi những năng lượng tích cực, những tiếng nói chân thật và tiếng cười hạnh phúc.
Ông Howard Limbert, Giám đốc Kỹ thuật Công ty Oxalis, Chuyên gia Hang động thuộc Hiệp hội Hang động Hoàng Gia Anh, cũng chính là người đã tìm ra Hang Sơn Đoòng cùng người dân địa phương cách đây gần 30 năm đã có những chia sẻ rất chân thực với chúng tôi: Phong Nha là một trong số ít những nơi trên Trái Đất, chưa được khám phá hết. Đây không chỉ là một làng quê xinh đẹp của Việt Nam, mà còn được ví như một thế giới khác – một thế giới mà một khi đã chiêm ngưỡng, bạn sẽ ước được trở thành một phần của nó.
Tôi hiểu, Phong Nha sẽ không thể là một Phong Nha phát triển như ngày nay nếu không nhờ sự phát triển mạnh mẽ của du lịch. Đó cũng là lý do tại sao người dân địa phương luôn cảm thấy hạnh phúc và may mắn khi được kết nối với du khách, cùng nhau mang đến những trải nghiệm tuyệt vời trên mảnh đất này, nhằm giữ gìn và phát huy giá trị di sản, phát triển du lịch bền vững…