"Công ước Hà Nội" và tầm nhìn tương lai

Sau gần 4 năm đàm phán căng thẳng, cộng đồng quốc tế đã chính thức ghi nhận một bước tiến quan trọng trong nỗ lực ứng phó với các thách thức ngày càng gia tăng trên không gian mạng.

“Công ước Hà Nội” - điều ước quốc tế đầu tiên về tội phạm mạng của Liên Hợp Quốc - được thông qua tại Đại hội đồng ngày 24/12 giờ New York, khẳng định sự đồng thuận toàn cầu trong việc xây dựng một khuôn khổ pháp lý bao trùm, bảo vệ sự phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.

“

Theo quy định tại Điều 64 của Công ước, Công ước sẽ được mở ký tại Thủ đô Hà Nội trong năm 2025. Theo đó, Công ước sẽ có tên gọi là “Công ước Hà Nội”.

Sự gia tăng đáng báo động của tội phạm mạng cả về quy mô, mức độ phức tạp và phạm vi tác động ước tính đã gây thiệt hại cho kinh tế thế giới khoảng 8.000 tỷ USD trong năm 2023 và dự báo lên đến 10.500 tỷ USD vào năm 2025, lớn hơn GDP của hầu hết các nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Cùng với những bước tiến vượt bậc của công nghệ số, tội phạm mạng đã và đang trở thành một trong những vấn đề đáng lo ngại nhất đối với toàn cầu. Không chỉ làm tổn hại nền kinh tế thế giới với thiệt hại ước tính lên tới 8.000 tỷ USD trong năm 2023, con số này dự kiến còn tăng lên mức đáng báo động 10.500 tỷ USD vào năm 2025, lớn hơn GDP của hầu hết các nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Hơn cả những tổn thất về kinh tế, tội phạm mạng còn đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh quốc gia, sự ổn định chính trị và lòng tin của xã hội vào sự an toàn của các nền tảng công nghệ. Các cuộc tấn công mạng không chỉ gây gián đoạn hoạt động của các tổ chức và chính phủ mà còn làm gia tăng những rủi ro tiềm tàng đối với sự phát triển bền vững của các quốc gia trong tương lai.

Ông Philémon Yang, Chủ tịch Đại hội đồng Liên Hợp Quốc cho biết, chúng ta đang sống trong một thế giới kỹ thuật số, nơi công nghệ thông tin và truyền thông có tiềm năng lớn đối với sự phát triển của các xã hội, nhưng cũng làm tăng nguy cơ tội phạm mạng. Do đó, "với việc thông qua Công ước này, các quốc gia thành viên có trong tay các công cụ và phương tiện để tăng cường hợp tác quốc tế trong việc ngăn chặn và chống lại tội phạm mạng, bảo vệ con người và quyền lợi của họ khi tham gia trực tuyến".

Lời khẳng định của Chủ tịch Đại hội đồng đã phản ánh đúng bản chất song hành của công nghệ số: vừa là động lực thúc đẩy tiến bộ, vừa là mảnh đất màu mỡ cho các hành vi phạm pháp tinh vi, đòi hỏi sự hợp tác quốc tế mạnh mẽ và kịp thời.

Trong bối cảnh đó, việc xây dựng các khuôn khổ pháp lý và tăng cường hợp tác quốc tế để ứng phó với tội phạm mạng đang trở thành ưu tiên hàng đầu của cộng đồng toàn cầu. Và sự ra đời của “Công ước Hà Nội” là một minh chứng cho quyết tâm của cộng đồng quốc tế trong việc bảo vệ không gian mạng như một “không gian chung” của nhân loại, thông qua các nguyên tắc pháp quyền, hợp tác và trách nhiệm chung.

Quyết định của Liên Hợp Quốc chọn Hà Nội làm địa điểm tổ chức lễ mở ký “Công ước Hà Nội” vào năm 2025 không chỉ là niềm tự hào quốc gia mà còn đánh dấu một bước ngoặt trong lịch sử đối ngoại đa phương của Việt Nam. Bởi đây là lần đầu tiên một địa danh tại Việt Nam được ghi danh và gắn liền với một điều ước quốc tế có ý nghĩa toàn cầu.

Đáng chú ý, sự kiện này diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm 47 năm quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Liên Hợp Quốc, là minh chứng rõ nét cho uy tín, vị thế ngày càng cao của Việt Nam trên trường quốc tế. Đặc biệt, việc được lựa chọn làm nơi ký kết một công ước quan trọng về an ninh mạng cho thấy sự công nhận từ cộng đồng quốc tế đối với vai trò tích cực, trách nhiệm và những đóng góp thực chất của Việt Nam trong các vấn đề toàn cầu.

Việc tổ chức lễ mở ký tại Hà Nội không chỉ mang tính biểu tượng mà còn là cơ hội để Việt Nam thể hiện vai trò dẫn dắt trong việc xây dựng các khuôn khổ pháp lý về không gian mạng, khẳng định chủ quyền quốc gia trên không gian số và thúc đẩy sự hợp tác đa phương vì hòa bình, ổn định và phát triển bền vững.

Có thể khẳng định việc đăng cai lễ mở ký “Công ước Hà Nội” mở ra cơ hội để Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò dẫn dắt trong lĩnh vực quản trị số toàn cầu. Đây cũng là bước đi quan trọng trong chiến lược chuyển đổi số quốc gia, góp phần thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Việt Nam sẽ cần chứng minh khả năng không chỉ trong việc đảm bảo an ninh mạng và chủ quyền quốc gia, mà còn thúc đẩy chủ nghĩa đa phương và hợp tác quốc tế trong kỷ nguyên số.

“Công ước Hà Nội” không chỉ là một điều ước quốc tế, mà còn là cơ hội để thế giới chứng kiến sự vươn mình của Việt Nam trong vai trò trung tâm của những vấn đề toàn cầu. Hà Nội - biểu tượng của đồng thuận quốc tế - sẽ là nơi bắt đầu hành trình mới, nơi các quốc gia cùng chung tay bảo vệ không gian mạng an toàn, bình đẳng và phát triển bền vững cho mọi người.

Tin rằng, Việt Nam, với trách nhiệm và tầm nhìn của mình sẽ góp phần hiện thực hóa khát vọng toàn cầu, đồng thời khẳng định vị thế xứng đáng trong kỷ nguyên hội nhập quốc tế.