ĐẢNG VỚI DOANH NHÂN

Năm 2013, lần đầu tiên doanh nhân được định danh trong Hiến pháp tại kỳ họp Quốc hội khóa 13.

Từ đầu thế kỷ trước, nhà ái quốc và giáo dục lớn của nước ta đầu thế kỷ XX -  Lương Văn Can đã chua chát nhận xét:

Người Việt mình không có thương phẩm,

Không có thương hội,

Không có tín thực,

Không có kiên tâm,

Không có nghị lực,

Không biết trọng nghề,

Không có thương học,

Kém đường giao thiệp,

Không biết tiết kiệm,

Coi khinh nội hoá…

Dẫu không phải là tất cả, nhưng những nét phác hoạ trên mang dấu ấn của một thời doanh nhân Việt trong một xã hội thích làm quan,trọng khoa bảng, coi thường thực nghiệm, coi doanh nhân chỉ là những người tiểu nhân, cầu lợi.

Sau này, trong cơ chế kế hoạch hóa tập trung, doanh nhân là “con buôn, con phe”, doanh nhân là "đối tượng" của các cuộc cải tạo công thương nghiệp. Nền kinh tế không có khu vực tư nhân.

TS Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phát biểu tại chương trình Kỷ niệm 75 năm ngày Bác Hồ gửi thư cho giới doanh nhân; Diễn đàn doanh nhân 2020 “Doanh nhân Việt Nam - Tổ quốc gọi tên mình” với chủ đề “Đảng với doanh nhân”. 

2. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh dành nhiều sự quan tâm cho đội ngũ doanh nhân. Ngày 13/10/1945, không lâu sau khi thành lập nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, giữa bộn bề việc nước, Bác đã viết thư gửi cho giới Công thương Việt Nam. Những lời dạy của Bác đối với sự phát triển của doanh nghiệp, doanh nhân không chỉ có trong bức thư lịch sử đó, mà còn thể hiện ở rất nhiều bài nói, bài viết của Người liên quan đến doanh nghiệp, doanh nhân. Đến nay, sau nhiều năm đổi mới, cùng với sự tin yêu và những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đội ngũ doanh nhân Việt Nam đã có sự phát triển, lớn mạnh, đóng góp không nhỏ vào sự phát triển chung của đất nước.

Bác viết: “Trong lúc các giới khác trong quốc dân đang phải cố gắng nỗ lực để giành lấy hoàn toàn nền độc lập, thì giới công thương cũng phải cố gắng nỗ lực để xây dựng nền kinh tế, tài chính vững vàng và thịnh vượng. Việc nước, việc nhà bao giờ cũng đi liền với nhau. Nền kinh tế quốc dân thịnh vượng nghĩa là sự kinh doanh của các nhà công thương nghiệp thịnh vượng. Chính phủ, nhân dân và tôi sẽ tận tâm giúp giới công thương trong cuộc kiến thiết này…”.

Tư tưởng nhân văn của Hồ Chủ tịch về doanh nghiệp và doanh nhân, về mục tiêu phát triển nền kinh tế đất nước đã tạo được lòng tin như một lời hiệu triệu để tạo sự đồng thuận cao trong toàn xã hội, tạo làn sóng tích cực cho phong trào thi đua xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Năm 1953, trong tác phẩm “Thường thức chính trị”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phân tích các thành phần kinh tế ở Việt Nam có kinh tế quốc doanh, kinh tế hợp tác xã, kinh tế tư bản nhà nước, kinh tế cá nhân của nông dân, kinh tế tư bản của tư nhân. Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ chính sách kinh tế của Đảng và Chính phủ:

“1 - Công tư đều lợi. Kinh tế quốc doanh là công. Nó là nền tảng và sức lãnh đạo của kinh tế dân chủ mới. Cho nên, chúng ta phải ra sức phát triển nó và nhân dân ta phải ủng hộ nó. Đối với những người phá hoại nó, trộm cắp của công, khai gian lậu thuế, thì phải trừng trị.

Tư là những nhà tư bản dân tộc và kinh tế cá nhân của nông dân và thủ công nghệ. Đó cũng là lực lượng cần thiết cho cuộc xây dựng kinh tế nước nhà. Cho nên, Chính phủ cần giúp họ phát triển. Nhưng họ phải phục tùng sự lãnh đạo của kinh tế quốc gia, phải hợp với lợi ích của đại đa số nhân dân.

2 - Chủ thợ đều lợi. Nhà tư bản thì không khỏi bóc lột. Nhưng Chính phủ ngăn cấm họ bóc lột công nhân quá tay. Chính phủ phải bảo vệ lợi quyền của công nhân. Đồng thời, vì lợi ích lâu dài, anh chị em thợ cũng để cho chủ được số lợi hợp lý, không yêu cầu quá mức.

Chủ và thợ đều tự giác, tự động, tăng gia sản xuất lợi cả đôi bên”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng chú trọng chính sách công nông giúp nhau và lưu thông bên trong ngoài (tức phát triển thị trường trong nước và hợp tác, buôn bán với nước ngoài). Khi miền Bắc được giải phóng bước vào thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Chủ tịch Hồ Chí Minh khuyến khích mọi người, mọi gia đình làm giàu. Người cho rằng chủ nghĩa xã hội là dân  giàu, nước mạnh (1956).

3. Công cuộc ĐỔI MỚI do Đảng khởi xướng và lãnh đạo bắt đầu từ Đại hội VI (năm 1986) đã đánh dấu sự "Hồi sinh" của đội ngũ doanh nhânViệt. Chúng ta trở về với Tư tưởng của Bác Hồ về nền kinh tế nhiều thành phần và vai trò chủ thể của doanh nghiệp, doanh nhân.

Năm 1990, Luật Doanh nghiệp ra đời.

Năm 2004, Thủ tướng Chính phủ quyết định lấy ngày 13/10, ngày Bác Hồ gửi thư cho giới Công Thương, làm Ngày Doanh nhân Việt Nam.

Năm 2011, Bộ Chính trị ra Nghị quyết về xây dựng đội ngũ doanh nhân.

Năm 2013, doanh nghiệp doanh nhân được Quốc hội hiến định trong Hiến pháp. Đội ngũ doanh nhân có mặt trong đoàn diễu hành trên quảng trường Ba Đình mỗi dịp kỷ niệm Ngày Quốc khánh.

Từ điển Tiếng Việt bổ sung thêm 2 chữ “doanh nhân”.

Đảng chủ trương xây dựng đội ngũ doanh nhân cùng với việc xây dựng giai cấp công nhân, nông dân và tầng lớp trí thức.

Trong nhiệm kỳ XII, Đảng ra Nghị quyết 10 khẳng định chủ trương xây dựng khu vực tư nhân trở thành một trong những động lực quan trọng, yếu tố nền tảng của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta. Doanh nhân được tôn vinh là người lính thời bình, là Anh Bộ đội cụ Hồ trong thời kỳ dựng xây đất nước. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nói: xây dựng đội ngũ doanh nhân lớn mạnh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và ông kêu gọi phải xoá bỏ mọi định kiến với kinh tế tư nhân, phong tặng danh hiệu anh hùng cho doanh nghiệp tư nhân làm ăn tốt. Chính Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cũng đã chọn số 10 để đặt tên cho Nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân, đặt niềm tin kinh tế tư nhân sẽ tạo ra đột phát cho nền kinh tế thời hội nhập như vai trò khoán 10 những năm đầu đổi mới. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thì khẳng định Chính phủ sẽ luôn đồng hành với doanh nghiệp, doanh nhân.

Những thông điệp như vậy làm doanh nghiệp nức lòng!

Chương trình Kỷ niệm 75 năm ngày Bác Hồ gửi thư cho giới doanh nhân; Diễn đàn doanh nhân 2020 “Doanh nhân Việt Nam - Tổ quốc gọi tên mình” với chủ đề “Đảng với doanh nhân”.

4. Hơn 3 thập kỷ qua, thực hiện đường lối của Đảng, dưới sự quản lý của Nhà nước, đội ngũ doanh nghiệp doanh nhân Việt Nam đã phát triển bừng nở, rất đáng tự hào. Tinh thần khởi nghiệp của dân tộc được khơi dậy. Đất nước ta đã có hàng triệu doanh nhân, đang đứng mũi, chịu sào gần 800 ngàn doanh nghiệp, 5,4 triệu hộ kinh doanh. Họ là lực lượng chủ công, xung kích trong công cuộcthoát nghèo vĩ đại, đưa Việt Nam từ một trong những quốc gia nghèo nhất trên thế giới, bị tàn phá bởi chiến tranh, trở thành một nước có thu nhập trung bình và đang vững vàng hội nhập.

Chúng ta cảm ơn Đảng, Nhà nước và tự hào về đội ngũ doanh nhân Việt.

5. Những tháng ngày qua, Việt Nam và thế giới đang trải qua cơn đại dịch thế kỷ mang tên Covid. Một thử thách chưa từng có trong tiền lệ. Nhờ có sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý điều hành của Nhà nước, sự nỗ lực của các tầng lớp nhân dân và sự phấn đấu kiên cường của cộng đồng doanh nghiệp, chúng ta đã thực hiện thành công nhiệm vụ kép: khống chế được dịch bệnh, đồng thời duy trì tăng trưởng, bảo vệ sinh mạng và sinh kế của người dân.

Chúng ta đặc biệt trân trọng các doanh nhân đã vì doanh nghiệp, vì người lao động, vì nền kinh tế đất nước trong khó khăn đã không buông bỏ, chịu lỗ, chịu thua, hy sinh quyền lợi của cá nhân và gia đình mình để duy trì doanh nghiệp. Họ xứng đáng là những dũng sỹ, những anh hùng.

Dù nền kinh tế thế giới theo dự báo sẽ không dễ dàng hồi phục, việc đẩy lùi suy giảm kinh tế, lấy lại đà tăng trưởng sẽ còn một hành trình gian nan, nhưng những thành quả bước đầu chúng ta đạt được rất đáng được ghi nhận. Trong thời Covid, một năng lực cạnh tranh cốt lõi mang tinh thần dân tộc của người Việt Nam, các doanh nghiệp Việt Nam lại được khơi dậy: đó là khả năng thích ứng và chống chịu, sự cố kết vững chắc của cả hệ thống chính trị mỗi lúc đất nước lâm vào hoàn cảnh khó khăn. Việt Nam vẫn đang là ngôi sao hy vọng, một địa điểm đến an toàn cho các nhà đầu tư theo làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu trong một thế giới đầy bất ổn.

Nghi thức Chào cờ tại Chương trình Kỷ niệm 75 năm ngày Bác Hồ gửi thư cho giới doanh nhân; Diễn đàn doanh nhân 2020 “Doanh nhân Việt Nam - Tổ quốc gọi tên mình” với chủ đề “Đảng với doanh nhân”.

Chúng ta vui mừng trước những thành tựu to lớn đó, nhưng chúng ta cũng còn không ít trăn trở, băn khoăn cho chặng đường sắp tới. Trải qua hơn 3 thập kỷ hồi sinh, chúng ta vui mừng vì đã có một cộng đồng doanh nhân phát triển nhanh, nhưng chúng ta cũng chưa thể hài lòng vì, cộng đồng doanh nhân Việt tuy đã đông nhưng còn chưa đủ mạnh.

Dù đã có một số doanh nghiệp và thương hiệu dẫn đầu được thế giới vinh danh, nhưng chúng ta chưa có được cả mộtthế hệ các nhà công nghiệp sánh vai với cộng đồng doanh nghiệp trong khu vực và trên thế giới.

Nhiều “đại gia”của chúng ta cho tới nay, chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bất động sản và xây dựng… Số làm công nghiệp, công nghệ "make in Việt Nam", "Make by Việt Nam" chưa nhiều. Tuyệt đại bộ phận doanh nghiệp Việt Nam có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, nền tảng quản trị, công nghệ, văn hóa kinh doanh và trách nhiệm xã hội của nhiều doanh nghiệp thấp. Hộ kinh doanh cá thể vẫn là chủ thể phổ biến, chiếm tới 88% tổng số các chủ thể kinh doanh trong nền kinh tế.

Năng suất lao động, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam vẫn xếp ở thứ hạng thấp trong khu vực.

Những chuyển dịch của chuỗi cung ứng toàn cầu, trước tác động của những công cuộc hội nhập đỉnh cao như CPTPP, EVFTA…, cuộc Cách mạng Công nghệ Số, chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch và những diễn biến bất thường về địa chính trị, biến đổi khí hậu và dịch bệnh đang đòi hỏi cấu trúc chiến lược và quản trị của cộng đồng doanh nghiệp Việt phải thay đổi.

Các doanh nghiệp dù ở quy mô nào, dù lớn bé, nhỏ vừa đều phải chuyển mình theo hướng đổi mới, sáng tạo, phát triển bền vững, bao trùm và có trách nhiệm hơn.

Thế giới của ngày hôm nay sẽ không còn là thế giới của ngày hôm qua. Vị thế địa kinh tế, địa chính trị, tài nguyên, nguồn lao động dồi dào và với chi phí thấp sẽ không còn là những lợi thế của Việt Nam trong những thập kỷ tới. Đổi mới, sáng tạo phải là trái tim của nền kinh tế Việt Nam và Đổi mới sáng tạo phải bắt nguồn từ doanh nghiệp.

Văn nghệ chào mừng chương trình. 

6. Hôm nay, chúng ta gặp mặt tại đây, kỷ niệm 75 năm Bác Hồ gửi thư cho giới Công thương và tổ chức Diễn đàn "Doanh nhân Việt Nam - Tổ Quốc gọi tên mình" và nói với nhau về quan hệ giữa "Đảng với doanh nhân". Chúng ta nhớ lời nhắn nhủ của Bác Hồ, sự nghiệp xây dựng kinh tế là nhiệm vụ của doanh nhân: "Nền kinh tế quốc dân thịnh vượng nghĩa là sự kinh doanh của các nhà công nghiệp thương nghiệp thịnh vượng".

Và chúng ta quyết cùng toàn dân thực hiện được ước nguyện của Bác Hồ là xây dựng được đất nước hùng cường. Để xây dựng đất nước hùng cường Đại hội Đảng lần thứ XIII có vị trí vô cùng quan trọng. Ngày 20 tới, Ban Chấp hành Trung ương Đảng sẽ công bố dự thảo các văn kiện Đại hội lấy ý kiến toàn dân. VCCI kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp cả nước và các hiệp hội doanh nghiệp sát cánh cánh với VCCI tham gia góp ý vào các văn kiện. Chúng ta sẽ tiếp tục phong trào mỗi doanh nhân một ý kiến góp ý vào văn kiện của Đảng. Sức mạnh của Đảng đến từ dân - Công cuộc cải cách cũng bắt nguồn từ sáng kiến của người dân và doanh nghiệp.

Đại hội Đảng lần thứ XIII có nhiệm vụ xác định tầm nhìn 2045, chiến lược 2030 và kế hoạch phát triển cho thời 2021 - 2025, với khát vọng Việt Nam sẽ hoàn thành công nghiệp hoá, cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2030 và trở thành một quốc gia phát triển vào năm 2045, đúng tròn 100 năm chúng ta kỷ niệm ngày độc lập.

Chúng ta tin tưởng Đại hội Đảng lần thứ XIII sẽ khơi dậy những động lực mới đưa đất nước sớm đạt tới các mục tiêu này.  Từ hành trình " thoát nghèo" tới hành trình " vượt khỏi bẫy thu nhập trung bình" và trở nên giàu có đòi hỏi những cố gắng, nỗ lực vượt trội về thể chế, về môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh. Muốn "vượt bẫy thu nhập trung bình" phải vượt "bẫy chất lượng thể chế (kinh tế) trung bình".

TS Vũ Tiến Lộc, Đại diện các Hiệp doanh nghiệp, lãnh đạo VCCI đánh trống phát động và khuyến khích tinh thần khởi nghiệp.

Chúng ta tin tưởng Nghị quyết của Đảng sẽ tiếp tục thúc đẩy chủ trương hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập, theo những chuẩn mực hàng đầu trên thế giới, và hướng tới mục tiêu môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh của Việt Nam phải lọt vào nhóm dẫn đầu trong ASEAN và hướng tới các chuẩn mực tiên tiến trên thế giới.

Chúng ta tin tưởng những nỗ lực của Đảng ta trong công cuộc phòng chống tham nhũng quyết liệt thời gian qua, và cũng kỳ vọng vào công cuộc phòng chống tham nhũng sẽ tiếp tục được đẩy mạnh trong thời gian tới song hành với những nỗ lực cải cách thể chế kinh tế, xây dựng môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch, an toàn để góp phần giải quyết một căn nguyên gốc rễ của tình trạng tham nhũng tạo nhiều động lực sáng tạo cho nền kinh tế và các doanh nghiệp Việt Nam.

Đại diện các doanh nghiệp tặng hoa TS Vũ Tiến Lộc

Chúng tôi đề nghị Đảng và Nhà nước có cơ chế bảo vệ những người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám bứt phá vì lợi ích chung, chúng ta cần tôn vinh "những người dám phá rào vì đất nước".

Các Nghị quyết của Đảng trong nhiệm kỳ qua đã xác lập một hệ thống chủ trương chính sách khá đồng bộ cho sự phát triển của doanh nghiệp, doanh nhân. Nhưng còn một chủ trương chính sách mà chúng tôi thiết nghĩ rất cần sự quan tâm của Đảng đó là chủ trương chính sách đối với sự phát triển của các hộ kinh doanh cá thể - chiếc nôi của tinh thần khởi nghiệp, nơi sinh kế của hàng chục triệu con người, nơi tạo ra 30% GDP của nền kinh tế, lực lượng chiếm tới 88% tổng số chủ thể kinh doanh ở nước ta. Rất cần một khung khổ pháp lý bình đẳng, minh bạch định vị và làm rõ vai trò và chính sách phát triển của khu vực này trong nền kinh tế đổi mới và hội nhập, phát triển bền vững và bao trùm ở nước ta. 

Có thể bạn quan tâm

• [TRỰC TIẾP] Diễn đàn Doanh nhân 2020: Doanh nhân Việt Nam - Tổ quốc gọi tên mình - Đảng với Doanh nhân

  13:54, 09/10/2020

• ĐIỂM BÁO NGÀY 09/10: Đảng với Doanh nhân

  08:31, 09/10/2020