Đề xuất luật hoá chu kỳ điều chỉnh giá điện

Việt Nam đã theo kinh tế thị trường, thị trường thay đổi hàng ngày nên cần chu kỳ để theo kịp thị trường. Do đó, việc 2-3 năm tăng giá điện 1 lần sẽ rất bất cập.

Góp ý tại hội thảo lấy ý kiến về đề án “Nghiên cứu cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện Việt Nam” diễn ra sáng nay (5/11), các chuyên gia trong lĩnh vực điện lực, chuyên gia kinh tế đều tán thành phương án tính giá điện sinh hoạt theo 5 bậc thang, thay vì 6 bậc thang như hiện nay. Đồng thời, kiến nghị nên luật hóa thời gian điều chỉnh giá điện hàng năm.

Tránh tăng sốc giá điện

Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học môi trường Quốc hội Lê Hồng Tịnh cho rằng, việc cải tiến biểu giá điện có ý nghĩa rất lớn, song cần phải có cải tiến mang tính đột phá hơn để có thay đổi chính sách tốt hơn. Đặc biệt, khi Việt Nam hiện đang tiệm cận theo nền kinh tế thị trường, nên các chính sách giá điện cần phải đảm bảo nguyên tắc thị trường.

Ông Tịnh đề nghị cần mạnh dạn điều chỉnh giá điện trong năm thành 4 lần, có thể tăng hoặc giảm theo diễn biến giá thành, gắn với 4 mùa với mùa nước, mùa khô. Việc điều chỉnh như vậy, theo ông Tịnh, để giá điện "lên từ từ và giảm từ từ", không gây sốc cho kinh doanh, việc tăng giá và điều chỉnh tăng giảm phù hợp với thị trường.

Ông Trần Đình Long, Phó Chủ tịch Hội Điện lực Việt Nam cho biết, ông tâm đắc nhất đề xuất Luật hoá chu kỳ điều chỉnh giá điện được nhóm chuyên gia đề án Nghiên cứu cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện Việt Nam đưa ra. Bởi theo ông Long, Việt Nam đã theo kinh tế thị trường, thị trường thay đổi hàng ngày nên cần chu kỳ để theo kịp thị trường. Việc 2-3 năm tăng 1 lần sẽ rất bất cập trong khi, 1 năm 2 lần điều chỉnh là hợp lý. Tại Thái Lan việc thay đổi, điều chỉnh giá điện hàng tháng, quý.

“EVN có thể đề xuất cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan quản lý nhà nước có thể thông qua hoặc không thông qua đề xuất của EVN tuỳ bối cảnh. Nên ấn định thời điểm, cứ đến hẹn lại lên để có sự điều chỉnh giá linh hoạt”, ông Long nói.

Cho rằng nên luật hóa chu kỳ điều chỉnh giá điện, PGS. TS Trần Đình Thiên nêu quan điểm, giá điện nên điều chỉnh 6 tháng 1 lần. Dù không thay đổi gì cơ quan quản lý cũng cần thông báo cho người dân được biết.

PGS. TS. Trần Văn Bình, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Quản lý, ĐH Bách khoa Hà Nội bổ sung thêm, điều chỉnh giá điện ở đây có thể tăng hoặc giảm, nếu để 2 năm 1 lần tăng 10% sẽ rất bất cập trong khi tăng có chu kỳ người tiêu dùng có thể điều chỉnh hành vi của họ.

Theo các chuyên gia kinh tế, mức tăng 8,36% giá điện bình quân từ ngày 20/3/2019 đã gây “sốc” cho khách hàng. Nhiều ngành sản xuất tiêu thụ nhiều điện chịu khó khăn vì giá điện. Vì vậy, giá điện nên được điều chỉnh với tần suất dày hơn và cố định tại một thời điểm để tạo thuận lợi cho khách hàng.

Rút ngắn số bậc thang

PGS Bùi Xuân Hồi – chủ nhiệm nhóm nghiên cứu đề án (Giảng viên Bộ môn Kinh tế Năng lượng, Đại học Bách khoa Hà Nội) đã đưa ra 3 đề xuất cải tiến biểu giá điện sinh hoạt bậc thang.

Phương án đề xuất cải tiến biểu giá bán lẻ điện.

Theo đó, ba phương án được đưa ra tại đề án bao gồm: Biểu giá 5 bậc thang; Biểu giá 4 bậc thang; Biểu giá 3 bậc thang. Ông nhấn mạnh, việc để 6 bậc như hiện nay có phần quá chi tiết, quá nhiều bậc trong quá trình đo đếm tính toán hóa đơn tiền điện.

Sau khi phân tích, nhóm nghiên cứu đề xuất chọn phương án giá bán lẻ điện chia 5 bậc thang, bỏ bậc thang 50kWh đầu tiên và kéo dài bậc thang lên tới trên 700kW.

Góp ý về đề án, TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho biết vẫn còn “phân vân” với đề xuất cải tiến biểu giá đối với hộ tiêu dùng sinh hoạt nêu trên.

"Tôi nhất trí với đề xuất điều chỉnh 6 bậc thành 5 bậc. Nhưng mức giá đề xuất, xét về kinh tế thì hợp lý. Vì nó phản ánh sát hơn chi phí phát sinh cho hệ thống điện nhưng về mặt chính trị, phương án đề xuất có thể gây thiệt cho đại bộ phận người tiêu dùng, và tác động có lợi cho một số ít khách hàng là người giàu có trong xã hội", ông Cung nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Tiến Thỏa, Chủ tịch – Hội Thẩm định giá Việt Nam lại cho biết nghiêng về phương án từ 3-4 bậc thang hơn.