Doanh nghiệp địa ốc đối mặt nguy cơ “lỗ chồng lỗ”

Việc áp dụng Nghị định 20 sẽ khiến việc kêu gọi vốn của các doanh nghiệp địa ốc gặp khó khăn

Mặc dù Nghị định 20 ra đời được kỳ vọng sẽ là bước chuyển trong việc chống chuyển giá ở doanh nghiệp FDI nhưng thực tế cho thấy, các doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là doanh nghiệp địa ốc bị vạ.

Doanh nghiệp bị vạ

Ông Trương Anh Tuấn - Chủ tịch Tập đoàn Địa ốc Hoàng Quân cho biết, trên thị trường bất động sản các doanh nghiệp làm nhà ở xã hội ảnh hưởng lớn hơn nhiều doanh nghiệp làm nhà ở thương mại.

Cụ thể, đối với các doanh nghiệp nhà ở xã hội, sau khi gói 30.000 tỷ đồng hết, các doanh nghiệp phải vay với lãi suất thương mại nhưng lại bị khống chế trần lãi vay 20%, khống chế mức lợi nhuận 10% vô tình sẽ làm hạn chế sự phát triển đầu tư dự án nhà ở xã hội. Ở góc độ ngân hàng, họ sẽ hạn chế các doanh nghiệp làm nhà ở xã hội. Với các cổ đông, họ bị hạn chế do vốn liên kết.

Thứ hai, hầu hết các tập đoàn về bất động sản đều có công ty liên kết. Việc liên kết này còn diễn ra ở cá nhân, ở một dự án hay một sản phẩm vì vậy các cá nhân cũng bị ảnh hưởng bởi Nghị định này. Chưa kể, một dự án cũng được tính vào quy định này. Khi hợp tác, doanh nghiệp bỏ vốn vào dự án cũng sẽ bị ảnh hưởng, điều đó khiến không ai dám bỏ vốn vào đầu tư dự án.

“Chúng ta rất mừng là Chính phủ đã khuyến khích các startup. Nhiều hộ gia đình, cá thể đã chuyển sang mô hình startup. Nhưng việc áp dụng Nghị định 20 sẽ khiến việc kêu gọi vốn gặp khó khăn. Các nhà đầu tư phải đặt cược rất lớn", ông Tuấn phân tích.

Ông Nguyễn Trần Nam - nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng quy định này không phù hợp với nguyên tắc tự do kinh doanh đã được ghi nhận trong Luật Doanh nghiệp năm 2014, mâu thuẫn với các quy định trong Luật Thuế hiện hành và có nhiều vấn đề không phù hợp với thực tế, ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của doanh nghiệp.

Theo ông Nam, vay vốn là nhu cầu thường xuyên của doanh nghiệp. Với những ngành nghề đòi hỏi vốn đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn kéo dài như đầu tư cơ sở hạ tầng, kinh doanh bất động sản, doanh nghiệp khởi nghiệp, các công ty trong giai đoạn đầu tư mới sẽ càng gặp khó khăn khi chi phí lãi vay nhiều lại không được khấu trừ thuế.

Nếu áp theo điều khoản này, chi phí lãi vay của các doanh nghiệp có giao dịch liên kết sẽ bị tính thành 2 lần, nguy cơ “lỗ chồng lỗ”. Khoản 3 điều 8 của Nghị định 20 về áp trần lãi vay đang quy định không rõ ràng, minh bạch về đối tượng áp dụng, đồng thời đang có nhiều cách hiểu dẫn đến việc áp dụng có thể sai lệch và gây hoang mang cho các doanh nghiệp.

Cũng theo ông Nam, quy định này sẽ tạo ra nhiều khó khăn đối với các tập đoàn kinh tế tư nhân với mô hình công ty mẹ - con hiện phát triển mạnh ở nước ta.

Nhanh chóng sửa đổi nghị định

Luật sư Trương Thanh Đức - Chủ tịch HĐTV Basico chỉ rõ quy định này không hợp lý. Trong trường hợp doanh nghiệp thật sự phải chi trả chi phí lãi vay cao hơn tỷ lệ khống chế nói trên thì quy định của nghị định trái luật, vi phạm quyền huy động vốn từ mọi nguồn một cách hợp pháp để phục vụ nhu cầu kinh doanh.

“Trong mọi trường hợp, tỷ lệ 20% nói trên nhằm đặt ra giới hạn với mục đích hạn chế tình trạng chuyển giá, dẫn đến thất thu thuế. Vì vậy, không có lý gì áp đặt đối với các công ty Việt Nam cho nhau vay vốn, kể cả đối với giao dịch liên kết, nếu như không nhằm mục đích chuyển giá, trốn, giảm nghĩa vụ nộp thuế”, ông Đức nói.

Ông Đức cũng tiết lộ đã có nhiều cảnh báo quy định này không hợp lý, khiến doanh nghiệp nộp thuế oan, mất tính chủ động, mất cơ hội mở rộng đầu tư kinh doanh.

Trước những ý kiến trên, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam (VTCA) cho rằng, việc sửa đổi nghị định này là khả thi. Trước mắt, các cơ quan quản lý nhà nước nên có quy định không áp dụng mức 20% đối với các doanh nghiệp chịu một mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp, không có ưu đãi thuế, không có hiệp định liên kết.

"Chúng tôi sẽ cố gắng nỗ lực để kiến nghị giải pháp lên các cơ quan quản lý để vừa chống chuyển giá, vừa để các doanh nghiệp thuận lợi hơn trong hoạt động" - bà Cúc khẳng định. 

Từ góc nhìn doanh nghiệp, ông Trương Anh Tuấn - Chủ tịch Tập đoàn Địa ốc Hoàng Quân cho rằng, việc dừng Nghị định là rất khó, cách tốt nhất làm thế nào nhanh chóng sửa đổi nghị định này và có thể áp dụng sửa đổi ngay trong kỳ quyết toán thuế 2018.