Động lực mới cho vùng Đồng bằng sông Hồng

Vùng Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đang diễn ra tập trung nhiều nội dung vào vấn đề động lực phát triển nhanh và bền vững ĐBSH.

Trao đổi với DĐDN, ông Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương khẳng định, ba động lực chính để phát triển nhanh và bền vững ĐBSH gồm phát triển trung tâm khoa học công nghệ, đô thị tăng trưởng xanh và nhân lực chất lượng cao.
- Xin ông cho biết rõ hơn về tính cấp thiết của việc ban hành Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội ĐBSH lần này?
Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 (Nghị quyết 30) của Bộ Chính trị được ban hành là hết sức cần thiết trong bối cảnh, tình hình mới tác động đến phát triển ĐBSH và các địa phương trong vùng, thể hiện ở một số mặt sau.
Trước tiên, Nghị quyết 30 thể hiện được sự quan tâm đặc biệt và quyết tâm của Đảng, Nhà nước nhằm phát triển nhanh và bền vững ĐBSH, bởi vì vùng là địa bàn có vai trò, vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng với cả nước; có nhiều tiềm năng, lợi thế vượt trội; nơi kết tinh, hội tụ tinh hoa văn hóa, có lịch sử mấy ngàn năm gắn liền với quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc; có Thủ đô Hà Nội - trái tim của cả nước.
Nghị quyết 30 ban hành nhằm tiếp tục phát huy vai trò của ĐBSH là vùng động lực phát triển hàng đầu để định hướng, dẫn dắt quá trình cơ cấu lại nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng của đất nước.
Tiếp đến, Nghị quyết đáp ứng các yêu cầu của thực tiễn đặt ra với vùng và nguyện vọng của các Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong vùng. Kết quả sau 18 năm thực hiện Nghị quyết số 54-NQ/TW của vùng là khá toàn diện nhưng quá trình phát triển vùng cũng bộc lộ nhiều khó khăn, hạn chế và nhiều thách thức mới.
Đặc biệt, trong bối cảnh cơ chế, chính sách phát triển vùng và cả nước còn nhiều bất cập, hạn chế, Nghị quyết 30 sẽ là cơ sở, căn cứ chính trị quan trọng để các bộ, ngành và các địa phương trong ĐBSH ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù để khai thác tốt hơn nữa các tiềm năng, lợi thế, điều chỉnh, bổ sung nguồn lực cho vùng.

Một số chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bằng Sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 theo Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị.

- Với ý nghĩa quan trọng như vậy, Nghị quyết 30 lần này có những điểm trọng tâm có tính đột phá nào để phát triển kinh tế - xã hội ĐBSH trong thời gian tới, thưa ông?
Nghị quyết 30 là sản phẩm kết tinh từ trí tuệ tập thể, là kết quả tổng hợp từ các Báo cáo tổng kết thực hiện Nghị quyết 54 của 11 địa phương trong vùng và 20 bộ, ngành. Có thể nói, Nghị quyết 30 của Bộ Chính trị rất toàn diện, định hướng phát triển vùng thời gian tới với những giải pháp trọng tâm.
Thứ nhất, đặt phát triển ĐBSH trong Chiến lược phát triển chung của cả nước. Phát triển vùng phải phù hợp với các Chiến lược phát triển các ngành, lĩnh vực lớn của cả nước và thống nhất với hệ thống quy hoạch quốc gia, phù hợp.
Thứ hai, đẩy mạnh cơ cấu lại kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, tăng năng suất lao động và đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) với các ngành sản xuất công nghiệp, dịch vụ hiện đại và nông nghiệp công nghệ cao, hữu cơ, tuần hoàn...
Thứ ba, huy động, phân bổ và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, nhất là đất đai, và nguồn nhân lực; hình thành một số khu vực đóng vai trò các cực tăng trưởng. Khai thác tốt nhất các thế mạnh về kết cấu hạ tầng, điều kiện tự nhiên, vị trí địa chính trị, giá trị văn hoá, truyền thống lịch sử. Thúc đẩy tăng trưởng xanh, phát triển các mô hình kinh tế tuần hoàn, ít phát thải khí nhà kính, thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững theo cam kết tại Hội nghị COP26.
Thứ tư, phát triển văn hóa làm nền tảng và là sức mạnh nội sinh quan trọng, hướng tới chân - thiện - mỹ, thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học; khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức sáng tạo, tinh thần cống hiến, khát vọng phát triển phồn vinh. Giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa bảo tồn di sản văn hóa với phát triển du lịch; gìn giữ, phát huy các giá trị văn hoá và không gian, kiến trúc văn hóa Vùng Đồng bằng Bắc Bộ... tạo các giá trị văn hoá mới.
Thứ năm, tập trung xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị thực sự trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Đẩy mạnh cải cách hành chính, phát triển chính quyền điện tử, hướng đến chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Tăng cường phân cấp, phân quyền trong các lĩnh vực đầu tư, tài chính, quy hoạch...
- Ông vừa nhấn mạnh đột phá về cơ cấu lại kinh tế ĐBSH gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng nhằm phát triển nhanh và bền vững, vậy động lực nào để hiện thực mục tiêu này?
Để cơ cấu lại kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển nhanh, bền vững ĐBSH với cơ cấu kinh tế hiện đại để định hướng, dẫn dắt quá trình cơ cấu lại nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng của đất nước có thể dựa vào 3 động lực chính. Một, tập trung đầu tư để vùng trở thành trung tâm khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số hàng đầu của cả nước.
Hai, phát triển hệ thống đô thị tăng trưởng xanh, thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu; được tổ chức theo mạng lưới và phân bổ hợp lý và mô hình đô thị trên cơ sở giao thông (TOD).
Ba, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để tiếp tục phát huy vai trò là trung tâm của cả nước trong đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao của cả nước.
- Xin cảm ơn ông!