Hạn mức khuyến mại không quá 20%: Thông tư “đá” Luật và Nghị định?

Theo Thông tư số 47/2017/TT-BTTTT của Bộ Thông tin - Truyền thông về “Quy định hạn mức khuyến mại đối với dịch vụ thông tin di động mặt đất”, trong đó kể từ ngày 1/3/2018, các nhà mạng chỉ được phép khuyến mại tối đa 20% giá trị các thẻ nạp đối với thuê bao trả trước, giảm hơn so với mức khuyến mại tối đa 50% đang được áp dụng hiện nay.

Theo giải thích của Bộ Thông tin - Truyền thông thì quy định hạn mức khuyến mãi như trên là nhằm bảo đảm cạnh tranh lành mạnh trên thị trường dịch vụ viễn thông di động, cũng như nhằm bảo đảm quyền lợi cho người sử dụng; hạn chế tình trạng các nhà mạng đua nhau thu hút thuê bao trả trước đăng ký mới, khuyến mãi lớn cho thuê bao trả trước để cạnh tranh không lành mạnh.

Luật sư Nguyễn Thanh Hà là chủ tịch SBLAW cho rằng những lý do mà Bộ Thông tin - Truyền thông đưa ra là chưa thuyết phục.

Tuy nhiên, khi nhìn nhận vấn đề này, luật sư Nguyễn Thanh Hà là Chủ tịch SBLAW cho rằng: “những lý do này chưa thật sự thuyết phục bởi lẽ chủ thuê bao trả trước hay chủ thuê bao trả sau đều là khách hàng, là người tiêu dùng, người sử dụng dịch vụ của nhà mạng, đều phải đăng ký thông tin, đều phải trả tiền để sử dụng dịch vụ, họ đều phải được đảm bảo quyền lợi công bằng theo quy định của pháp luật".

Mặt khác theo quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 4 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng quy định về nguyên tắc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng quy định rõ: "Quyền lợi của người tiêu dùng được tôn trọng và bảo vệ theo quy định của pháp luật; bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng phải được thực hiện kịp thời, công bằng, minh bạch, đúng pháp luật”, ông Hà nói.

Theo khoản 4 Điều 94 Luật Thương mại, Chính phủ quy định cụ thể hạn mức tối đa về giá trị của hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại, mức giảm giá tối đa đối với hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại mà thương nhân được thực hiện trong hoạt động khuyến mại.

Hướng dẫn quy định này, Điều 5 Nghị định số 37/2006/NĐ-CP ngày 4/4/2006 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Thương mại về hoạt động xúc tiến thương mại đã quy định về hạn mức tối đa về giá trị hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại.

Theo đó, giá trị vật chất dùng để khuyến mại cho một đơn vị hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại không được vượt quá 50% giá của đơn vị hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại đó trước thời gian khuyến mại; tổng giá trị của hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại mà thương nhân thực hiện trong một chương trình khuyến mại không được vượt quá 50% tổng giá trị của hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại.

Nhìn nhận về vấn đề này, luật sư Kiều Anh Vũ, Đoàn luật sư TP HCM cho rằng hạn mức khuyến mại đã được quy định tại Luật Thương mại và Nghị định 37/2006/NĐ-CP với hạn mức là 50%. Hai văn bản quy phạm pháp luật này có hiệu lực pháp lý cao hơn so với Thông tư 47/2017/TT-BTTTT. Do đó, Thông tư 47/2017/TT-BTTTT đưa ra hạn mức khuyến mại đối với thuê bao di động trả trước chỉ đến 20% là có dấu hiệu trái luật, trái nghị định.

Bên cạnh đó, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định rõ một trong các nguyên tắc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật là bảo đảm tính hợp hiến, tính hợp pháp và tính thống nhất của văn bản quy phạm pháp luật trong hệ thống pháp luật; nghiêm cấm ban hành văn bản quy phạm pháp luật trái với Hiến pháp, trái với văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên.

Khoản 2 Điều 156 tại luật này cũng quy định trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn. Do đó, cần phải kiểm tra, rà soát lại quy định của Thông tư 47/2017/TT-BTTTT về việc đưa ra hạn mức khuyến mại tối đa 20% đối với thuê bao di động trả trước.

“Việc xây dựng và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật phải đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, hợp pháp. Thông tư không thể quy định “vượt rào” và "giảm thiểu" so với quy định của nghị định và của luật”, ông Vũ nêu quan điểm.