Gửi bình luận
Trong xây dựng các giải pháp đổi mới, cơ cấu lại DNNN, cần lưu tâm xem xét 3 vấn đề.
Những vấn đề như quy mô của khu vực DNNN, phạm vi đầu tư vốn nhà nước vào kinh doanh, việc bảo vệ quyền tài sản tư nhân…vẫn có thể là những tiêu chí quan trọng để các quốc gia xem xét đánh giá nền kinh tế thị trường ở Việt Nam.
Vì thế, trong xây dựng các giải pháp đổi mới, cơ cấu lại DNNN, cần lưu tâm xem xét 3 vấn đề. Thứ nhất là sự phát triển của DNNN không được gây tác động xấu hoặc hạn chế khu vực doanh nghiệp tư nhân phát triển.
Tiếp đến, đổi mới và cơ cấu lại DNNN cần được đặt trong yêu cầu bảo đảm môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa DNNN và doanh nghiệp khác. Cuối cùng, đổi mới DNNN phải tạo cho DNNN quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm để hoat động theo cơ chế thị trường, theo quan hệ cung cầu của thị trường, tránh can thiệp hoặc áp đặt DNNN phải thực hiện quá nhiều mục tiêu và nhiệm vụ phi thị trường, phi kinh tế.
Theo thông lệ quốc tế về quản trị DNNN (ví dụ Bộ hướng dẫn quản trị DNNN của OECD năm 2015), khuôn khổ pháp lý và quản lý DNNN phải đảm bảo một sân chơi bình đẳng trên thị trường. Với yêu cầu này, thể chế kinh tế không được tạo ra lợi thế cạnh tranh bất hợp lý cho DNNN trong mối quan hệ với doanh nghiệp khác. Theo đó, các tiêu chí cần tách bạch rõ ràng giữa chức năng sở hữu nhà nước với chức năng khác của Nhà nước có thể ảnh hưởng tới điều kiện hoạt động của DNNN, đặc biệt là chức năng điều tiết thị trường. Những DNNN có mục tiêu kinh doanh kết hợp với mục tiêu công ích phải áp dụng tiêu chuẩn cao về minh bạch hóa và công khai thông tin về cơ cấu chi phí nhằm theo dõi được các chi phí và khoản nợ liên quan đến lĩnh vực hoạt động chính. Nếu được, cần phải tách bạch các hoạt động kinh doanh với hoạt động công ích. Ngân sách nhà nước nên tài trợ chi phí cho hoạt động công ích và phải được công khai.
Việc vay nợ và huy động tài chính cho các hoạt động kinh doanh mang tính cạnh tranh của DNNN phải tuân thủ nguyên tắc thị trường như: Quan hệ của DNNN với tất cả các tổ chức tài chính, tín dụng và quan hệ giữa các DNNN phải dựa trên cơ sở thương mại thuần túy. Không tạo lợi thế cho các hoạt động kinh doanh mang tính cạnh tranh của DNNN thông qua việc hỗ trợ tài chính gián tiếp như cấp vốn ưu đãi, cho nợ thuế, tín dụng mua-bán bất hợp lý giữa các DNNN. Cần đặt ra yêu cầu về mức tỷ suất lợi nhuận hợp lý đối với các hoạt động kinh doanh cạnh tranh của DNNN tương đương với mức tỷ suất lợi nhuận của khu vực tư nhân, có tính đến các điều kiện hoạt động đặc thù của mình.
Khắc Lãng - ghi
