Bộ Công Thương vừa lấy ý kiến dự thảo Thông tư về tiêu chí dán mác "made in Vietnam" cho hàng sản xuất trong nước lưu thông trên thị trường nội địa.
Theo dự thảo Thông tư, sản phẩm được coi là "made in Vietnam" nếu có xuất xứ thuần túy hoặc được sản xuất toàn bộ tại Việt Nam, như cây trồng và các sản phẩm từ cây trồng, khoáng sản...
Trường hợp hàng hóa có xuất xứ không thuần túy hoặc không được sản xuất toàn bộ tại Việt Nam nhưng trải qua công đoạn gia công, chế biến cuối cùng và đảm bảo 2 tiêu chí về chuyển đổi mã số (mã HS) và hàm lượng giá trị gia tăng... thì được coi là hàng hoá của Việt Nam.
Xác định theo 2 công thức
Cách xác định hàm lượng giá trị gia tăng được xác định theo 2 công thức gián tiếp hoặc trực tiếp. Ở cách trực tiếp, nếu hàng có giá nguyên liệu đầu vào xuất xứ ở Việt Nam chiếm 30% giá xuất xưởng, thì được coi là hàng "made in Vietnam". Còn cách gián tiếp là giá xuất xưởng trừ đi giá nguyên liệu đầu vào không có xuất xứ Việt Nam.
Có thể bạn quan tâm
11:43, 01/08/2019
06:00, 01/08/2019
04:30, 30/07/2019
Để xác định rõ hơn điều này, Bộ Công Thương đưa ra các ví dụ cụ thể từng mặt hàng với mã HS khác nhau để xác định tỷ lệ hàm lượng giá trị gia tăng nội địa. Phần lớn các sản phẩm này có tỷ lệ hàm lượng giá trị gia tăng nội địa 30%. Tuy nhiên để được xem là hàng "made in Vietnam", ngoài đạt tỷ lệ hàm lượng giá trị gia tăng nội địa là 30%, thì hàng hoá này còn phải vượt qua khâu gia công đơn giản.
Tiêu chí thứ hai để xác định hàng hóa có được dán nhãn "made in Vietnam" hay không là "chuyển đổi mã số HS". Tiêu chí này cho phép doanh nghiệp có thể sử dụng 100% nguyên liệu nhập khẩu hoặc không xác định về xuất xứ trong quá trình sản xuất, miễn là quy trình đó vượt qua công đoạn gia công đơn giản.
Trước đó, phát biểu tại buổi Tọa đàm "Thế nào là Made in Vietnam?" do Câu lạc bộ Café Số, thuộc Hội Truyền thông số Việt Nam tổ chức gần đây, Luật sư Trần Ngọc Trung, cố vấn cao cấp của Công ty Luật Baker & McKenzie đánh giá, Asanzo ghi xuất xứ "Made in Vietnam" không sai khi căn cứ theo Hiệp định thương mại Asean Trung Quốc. Bởi Việt Nam tham gia Hiệp định Asean Trung Quốc, theo quy tắc trong Hiệp định này, Asanzo nhập nguyên liệu nhập từ Trung Quốc, nhưng sản phẩm cuối cùng sản xuất ở Việt Nam vẫn có thể được phép ghi “Made in Vietnam”.
Theo Luật sư Trần Ngọc Trung, cho đến giờ phút này cơ quan nhà nước mới chỉ quan tâm xuất xứ đối với hàng xuất khẩu, liên quan đến hưởng ưu đãi thuế quan, còn hàng sản xuất trong nước, xuất xứ trong nước, phải chứng nhận theo nguyên tắc thế nào chưa được đặt ra. Hiện nay chưa có doanh nghiệp bán hàng trong nước nào đi xin chứng nhận xuất xứ vì nhà nước không yêu cầu, không có quy định nào yêu cầu doanh nghiệp bán hàng trong nước phải đi xin chứng nhận xuất xứ khi bán hàng hóa trong nước.
Việt Nam đã tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, nếu quy định về xuất xứ hàng hóa quá chặt thì sẽ bất lợi cho chính doanh nghiệp Việt Nam, do đó điều quan trọng nhất vẫn là nhà nước tập trung quản lý về chất lượng, thay vì chỉ tập trung về vấn đề xuất xứ.
Asanzo có thể áp dụng Hiệp định Asean - Trung Quốc
Bình luận về vấn đề của Asanzo bị quy kết “bán hàng Tàu đội lốt hàng Việt”, Luật sư Trần Ngọc Trung cho biết, người sản xuất có quyền sản xuất, người tiêu dùng có quyền lựa chọn sản phẩm, các doanh nghiệp coi trọng giá trị thương hiệu là yếu tố sống còn để tồn tại, nên họ sẽ không bán sản phẩm kém chất lượng để người tiêu dùng quay lưng lại.
Luật sư Trần Ngọc Trung cho rằng, hiện đang tồn tại hai bộ quy tắc xác định xuất xứ hàng hóa, đó là quy tắc xuất xứ để hưởng ưu đãi, chủ yếu là ưu đãi thuế. Nếu không dùng quy tắc ưu đãi thuế, thì có thể áp dụng nguyên tắc xuất xứ ưu đãi. Đối việc dán nhãn "Made in" ở đâu, quy tắc này nhà nước dành quyền cho các doanh nghiệp tự xác định. Để xác định được doanh nghiệp sẽ căn cứ vào các cam kết quốc tế hoặc căn cứ theo quy định trong nước. Thông thường với mỗi sản phẩm, doanh nghiệp sẽ chỉ chọn áp dụng một nguyên tắc trong nước hoặc quốc tế để xác định mặt hàng đó "Made in" ở đâu. Nhưng khi giữa các quy định trong nước và quốc tế có xung đột thì thường doanh nghiệp sẽ chọn áp dụng nguyên tắc quốc tế.
Trong trường hợp Asanzo, Luật sư Trung cho biết, bản thân ông chưa nắm rõ Asanzo xác định xuất xứ "Made in Vietnam" theo nguyên tắc nào, nhưng nếu áp dụng nguyên tắc xuất xứ theo các hiệp định thương mại mà Việt Nam tham gia thì việc Asanzo dùng “Made in Vietnam” vẫn có thể được phép. Cụ thể, Việt Nam có tham gia cả hai Hiệp định Asean và Hiệp định Asean Trung Quốc. Nếu Asanzo nhập toàn bộ linh kiện từ Trung Quốc, thì đánh giá theo tiêu chí của Asean sẽ không được phép ghi xuất xứ Việt Nam.
Nhưng nếu căn cứ theo Hiệp định Asean Trung Quốc thì Asanzo được ghi xuất xứ Việt Nam, vì theo cam kết trong Hiệp định này, nguyên liệu nhập từ Trung Quốc, nhưng sản phẩm cuối cùng sản xuất ở Việt Nam vẫn có thể được phép ghi “Made in Vietnam”. Asanzo có thể áp dụng quy tắc về xuất xứ theo căn cứ Hiệp định Asean Trung Quốc để ghi "Made in Vietnam" là điều có thể được phép.
Theo Luật sư Trung, việc ghi xuất xứ ở đâu có muôn hình vạn trạng và có độ tùy biến rất cao. Về câu chuyện “đội lốt hàng Việt Nam” cần có đánh giá khách quan nhất. Như trường hợp Khải Silk nhập khăn lụa 100% từ Trung Quốc, không có công đoạn nào làm ở Việt Nam cả nhưng ghi “Made in Vietnam” thì rõ ràng là hàng đội lốt. Khi xác định xuất xứ thì điều quan trọng là phải xác định hàm lượng giá trị tạo ra ở Việt Nam có đạt được các quy định về xuất xứ theo các hiệp định thương mại, cũng như các quy định trong nước hay không…