BSC dự kiến năm 2020, Chính phủ có thể có nhiều động lực để đẩy nhanh tiến độ giải ngân nhằm hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2016-2020…
Trong báo cáo chiến lược năm 2020, CTCP chứng khoán ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam (BSC) cho rằng, tình trạng nợ công của Việt Nam vẫn duy trì ở mức khá cao. Tỷ trọng nợ công/GDP ở mức 57,2%, giảm nhẹ so với mức 58,4% của năm 2018 và mức 61.3% của năm 2017.
Năm 2019, tổng kế hoạch vay và trả nợ của chính phủ là 441,873 (+15,07% YoY) so với năm trước và tổng nợ công ròng trong cũng giảm xuống 264,303 tỷ đồng (-15,02% YoY). Sự sụt giảm về mức nợ công ròng đến từ việc chi trả nợ gốc tăng mạnh và mức chi cho bảo lãnh khá thấp so với mọi năm chỉ đạt 4,401 tỷ đồng.
Kế hoạch giải ngân của chính phủ khá chậm so với tiến độ đề ra, dẫn đến kết quả bội thu ngân sách. Tính đến 15/11/2019, ngân sách Nhà nước nước đạt mức dư 88,3 nghìn tỷ đồng. Con số này được tạo thành do tiến độ thu ngân sách đạt 92,1% (cùng kỳ 2018: 87,9%) và tiến độ chi ngân sách chậm so với kế hoạch đề ra, chỉ đạt 74,1% (cùng kỳ 2018: 76,6%) (Phụ lục 4).
Tiến độ thu trong ngân sách Nhà nước đạt kết quả khả quan do tỷ lệ hoàn thành kế hoạch thu ngân sách cao hơn so với các năm trước và thu vượt kế hoạch từ giá dầu và tiền thu sử dụng đất. Trong khi đó, sự chậm trễ của chi ngân sách chủ yếu đến từ việc chi đầu tư phát triển chỉ bằng 53,3% so với kế hoạch đề ra do tình trạng giải ngân các dự án đầu tư công gặp khó khăn và chậm tiến độ. Tình trạng này có thể được cải thiện hơn nhờ luật đầu tư công mới có hiệu lực vào 01/2020 giúp cắt giảm các thủ tục hành chính trong các công đoạn xin giải ngân các dự án đầu tư công.
Ngân sách cho chi đầu tư phát triển năm 2020 ngang bằng với năm trước, tỷ lệ phân bố vẫn tập trung vào 3 cơ quan chính: Bộ Giao thông vận tải, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn và Bộ Y tế. Theo dự toán ngân sách Nhà nước năm 2020 của Bộ Tài chính, Chính phủ đã cắt giảm 14,3% YoY xuống còn 35.3 nghìn tỷ đồng cho bộ giao thông vận tải.
Ngoài ra, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn được duy trì mức đầu tư quanh 15.000 tỷ đồng trong 3 năm gần đây, vẫn là đối tượng ưu tiên trong nguồn vốn chi đầu tư phát triển. Hiện tượng chính phủ cấp mức ngân sách ngang bằng với năm trước cho thấy xu hướng chuyển dịch sang chính sách cải thiện hiệu quả và tiến độ giải ngân các dự án đầu tư công thay vì tiếp tục gia tăng vào các dự án đầu tư chậm trễ.
Như vậy năm 2020, chính phủ sẽ tập trung giải ngân các dự án đầu tư công đối với hai cơ quan là Bộ Giao thông vận tải và Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn. Hiện tại, Bộ Giao thông vận tải sẽ tập trung hoàn thành 10 dự án trọng điểm và Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn chú trọng vào giải ngân 5 dự án có nguồn vốn ODA đang có hiệu lực từ Ngân Hàng Phát Triển Châu Á và các tổ chức khác. Bên cạnh đó, tại kỳ họp quốc hội thứ 8 khóa XIV, chính phủ cũng khá chú trọng vào hai dự án trọng điểm kinh tế là sân bay Long Thành và tuyến đường trục Bắc Nam.
Về dự án tuyến đường trục Bắc Nam, công tác sơ tuyển nhà đầu tư của 8 dự án PPP cao tốc Bắc - Nam sẽ hoàn thành trong tháng 2/2020. Sau đó, các ban quản lý dự án sẽ tiến hành đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư cho các dự án.
Dự án sân bay Long Thành cũng đã được thống nhất về kế hoạch đầu tư giai đoạn 1. Quốc hội đồng ý đầu tư xây dựng 1 đường cất hạ cánh và 1 nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ đồng bộ với công suất 25 triệu hành khách/năm, 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm trong giai đoạn 1 của sân bay Long Thành. Hiện tại, Quốc hội đang thúc giục các cơ quan chịu trách nhiệm gia giải phóng mặt bằng cho dự án sân bay Long Thành.
Với tình hình đầu tư công như vậy, BSC dự kiến năm 2020, Chính phủ có thể có nhiều động lực để đẩy nhanh tiến độ giải ngân nhằm hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2016-2020. Đặc biệt, trong bối cảnh nền kinh tế vĩ mô toàn cầu đang có dấu hiệu giảm tốc, biện pháp gia tăng tiêu dùng chính phủ thông qua các dự án đầu tư công là một trong những chính sách thường dùng của các quốc gia trên thế giới.