Gửi bình luận
Nhiều ưu đãi với dự án đầu tư theo hình thức PPP, gỡ rào cho doanh nghiệp kinh doanh khí, cho thương nhân xuất khẩu gạo… là những chính sách nổi bật liên quan đến doanh nghiệp trong năm 2018.
Có thể bạn quan tâm
05:00, 01/12/2018
11:56, 30/11/2018
16:45, 21/10/2018
1. Luật Cạnh tranh (sửa đổi): Hoàn thiện hàng lang kinh tế thị trường
Luật này được Quốc hội Khóa 14, Kỳ họp thứ 5 thông qua ngày 12/06/2018 và chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2019.
Luật Cạnh tranh được ví như hiến pháp của thị trường. Luật mới đã chuyển đổi cách tiếp cận theo hướng áp dụng nhiều hơn các phương pháp kinh tế. Nhiều điểm mới của Luật Cạnh tranh 2018 được cơ quan quản lý Nhà nước công bố. Trong đó, Luật đã mở rộng hơn phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng. Cụ thể, đã mở rộng tới tất cả các đối tượng là cơ quan, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước có liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật cạnh tranh.
Một điểm quan trọng của Luật Cạnh tranh 2018 là việc hoàn thiện, tổ chức lại cơ quan cạnh tranh. Theo đó, sáp nhập 2 cơ quan cạnh tranh trước đây là Hội đồng cạnh tranh quốc gia và Cục cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng của Bộ Công Thương thành Ủy ban cạnh tranh Quốc gia trực thuộc Bộ Công Thương.
Đáng lưu ý, trong chương sửa đổi, bổ sung các hành vi bị cấm đối với các cơ quan nhà nước, ngoài việc duy trì các hành vi đã được quy định tại Luật Cạnh tranh 2004, Luật Cạnh tranh 2018 đã bổ sung thêm hành vi “lợi dụng chức vụ, quyền hạn để can thiệp trái pháp luật vào hoạt động cạnh tranh”; bổ sung tiêu chí xác định sức mạnh thị trường với 4 nhóm doanh nghiệp cụ thể để soi chiếu có vị trí thống lĩnh thị trường hay không… Đồng thời, hoàn thiện các quy định về kiểm soát tập trung kinh tế cũng như hoàn thiện quy định về kiểm soát hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
2. 1 luật sửa 37 luật liên quan đến quy hoạch: Bước tiến mới trong quy hoạch
Về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch, phát biểu tại buổi họp báo họp báo Công bố Lệnh của Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam công bố 9 Luật đã được Quốc hội khóa XIV, kỳ họp thứ 6 thông qua, ông Lê Quang Mạnh - Thứ trưởng Bộ kế hoạch và Đầu tư cho biết, Luật này gồm 31 điều, trong đó có 30 điều quy định việc sửa đổi 37 luật và 1 điều quy định hiệu lực thi hành luật.
Tại buổi họp báo chiều 11/12, ông Mạnh cho hay, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch sẽ chính thức bãi bỏ quy hoạch xây dựng tỉnh, thay vào đó, nội dung này được tích hợp vào Quy hoạch tỉnh để bảo đảm không trái với các nguyên tắc xây dựng Luật và tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống quy hoạch.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch sẽ chính thức bãi bỏ quy hoạch xây dựng tỉnh.
Để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật về quy hoạch sau khi Luật Quy hoạch được thông qua, Kỳ họp thứ 5, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật có liên quan đến quy hoạch.
Tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội tiếp tục xem xét và thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch, bảo đảm quy định của các luật có liên quan thống nhất, đồng bộ với Luật Quy hoạch và hiệu lực đồng thời từ ngày 1/1/2019 để tránh tạo ra khoảng trống pháp lý, xung đột, vướng mắc trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt và thực hiện các quy hoạch.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 Luật có liên quan đến quy hoạch gồm 31 điều, trong đó có 30 điều quy định việc sửa đổi 37 luật và 1 điều quy định hiệu lực thi hành.
Theo đó, Luật bãi bỏ các quy hoạch về đầu tư phát triển hàng hóa, dịch vụ, sản phẩm cụ thể, ấn định khối lượng, số lượng hàng hóa, dịch vụ, sản phẩm được sản xuất, tiêu thụ... đang cản trở hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và người dân, là bước đột phá về thủ tục hành chính trong đầu tư, sản xuất kinh doanh...
Đồng thời, Luật sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai (Điều 6 dự thảo Luật), Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cho giữ như quy định tại dự thảo Luật. Bởi lẽ, thời kỳ quy hoạch sử dụng đất quốc gia theo quy định tại khoản 2 Điều 8 Luật Quy hoạch là 10 năm. Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện là quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành cụ thể hóa quy hoạch tỉnh nên thời kỳ quy hoạch sử dụng đất cấp huyện cũng phải phù hợp với thời kỳ của quy hoạch tỉnh theo Luật Quy hoạch là 10 năm.
3. Nhiều ưu đãi với dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP)
Tháng 3/2018, Chính phủ ban hành Nghị định 63/2018/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 19/6/2018 để thay thế Nghị định 15/2015/NĐ-CP về đầu tư theo hình thức đối tác công tư trong các dự án hợp tác công - tư (PPP).
Để khắc phục lỗ hổng tạo tham nhũng, thất thoát trong dự án PPP do thiếu thông tin minh bạch, Nghị định 63 đã bổ sung điều khoản về công khai thông tin hợp đồng dự án, song không bắt buộc phải công bố rộng rãi những nội dung thông tin này, thay vào đó là “khuyến khích” việc đăng tải trên trang thông tin điện tử của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền hoặc trên các phương tiện thông tin đại chúng khác.
Nghị định 63 ra đời được kỳ vọng sẽ phần nào gỡ nút thắt cho daonh nghiệp đầu tư vào PPP khi chờ Luật về PPP ra đời. Theo đó, Nghị định này gồm 6 điểm mới như sau:
Thứ nhất, về nguồn vốn hỗ trợ chuẩn bị đầu tư, các bộ, ngành, UBND cấp tỉnh phải chủ động việc huy động vốn cho mục đích này. Như vậy, nghị định mới đã chuyển trách nhiệm của Bộ KHĐT trong việc huy động vốn phục vụ cho công tác chuẩn bị đầu tư sang cho các bộ, ngành, UBND, và điều này cũng góp phần tránh được những rủi ro liên quan do làm tăng tính tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các cơ quan này trong cùng vấn đề.
Thứ hai, về vốn chủ sở hữu và vốn huy động của nhà đầu tư, Nghị định 63 đã nâng tỷ lệ vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư lên tối thiểu 20% so với mức 15% trong Nghị định 15 đối với dự án có tổng đầu tư đến 1.500 tỉ đồng.
Thứ ba, về hình thức nhà nước tham gia trong dự án PPP, ngoài vốn góp và vốn thanh toán cho nhà đầu tư, điểm mới trong Nghị định 63 là Nhà nước có thể tham gia dự án PPP bằng cách góp quỹ đất, trụ sở làm việc, tài sản kết cấu hạ tầng thanh toán cho nhà đầu tư hoặc quyền kinh doanh, khai thác công trình, dịch vụ được nhượng cho nhà đầu tư trong dự án áp dụng loại hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao).
Thứ tư, về lập kế hoạch vốn đầu tư công làm phần nhà nước tham gia trong dự án PPP, Nghị định 63 đã không còn yêu cầu Bộ KHĐT và Bộ Tài chính tổng hợp kế hoạch sử dụng vốn trong kế hoạch đầu tư công quốc gia như trong Nghị định 15 nữa. Một mặt, điều này cho thấy sự phân cấp hoàn toàn cho các bộ, ngành, địa phương trong việc lập kế hoạch vốn này. Mặt khác, điều này cũng cho thấy khó khăn khi muốn biết Nhà nước sẽ phải bỏ ra bao nhiêu vốn đầu tư vào các dự án PPP trong khắp các ngành, địa phương, vì con số này sẽ không còn được tổng hợp và báo cáo một cách tập trung, thống nhất như trước nữa.
Thứ năm, Nghị định 63 có thêm một mục về chuyển đổi từ dự án đang được đầu tư bằng nguồn vốn đầu tư công sang dự án PPP, trừ các loại hình gồm hợp đồng kinh doanh - quản lý (O&M), và dự án đối ứng của dự án BT. Với quy định này, sẽ có thể có nhiều dự án đầu tư công được chuyển đổi và nhận được sự quan tâm của nhà đầu tư khi rủi ro liên quan đến dự án PPP được giảm thiểu do cơ chế pháp lý rõ ràng và đầy đủ hơn liên quan đến dự án PPP đã được công bố. Nhà nước do vậy cũng bớt đi được gánh nặng do vốn đầu tư công bị dàn trải ở nhiều dự án đầu tư công khác nhau trên cả nước, có thể tập trung vào một số dự án trọng điểm, ưu tiên mà không cần hoặc không có sự tham gia của nhà đầu tư tư nhân.
Thứ sáu, Nghị định 63 dành hẳn một chương mới cho riêng hình thức hợp đồng BT. Những điều khoản quan trọng trong chương này gồm các quy định về phương thức thanh toán cho nhà đầu tư hợp đồng BT (gồm sử dụng giá trị quyền sử dụng đất, trụ sở làm việc... và nhượng quyền kinh doanh...); nguyên tắc thực hiện hợp đồng BT theo phương thức sử dụng giá trị quyền sử dụng đất như xây dựng và điều chỉnh quy hoạch, điều chỉnh giá trị sử dụng đất, tiền thuê đất; và nguyên tắc thực hiện hợp đồng BT theo phương thức nhượng quyền kinh doanh, khai thác công trình, dịch vụ cho nhà đầu tư, gồm các nguyên tắc xác định phạm vi và thời hạn nhượng quyền kinh doanh...
4.Gỡ rào cho doanh nghiệp kinh doanh khí
Theo Nghị định 87/2018/NĐ-CP về kinh doanh khí được Chính phủ ban hành ngày 15/06/2018, có hiệu lực từ ngày 01/08/2018, thương nhân kinh doanh mua bán khí phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Là thương nhân được thành lập theo quy định của pháp luật;
- Có bồn chứa khí đáp ứng các quy định về an toàn hoặc có chai chứa khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG) đáp ứng đủ điều kiện lưu thông trên thị trường hoặc có hợp đồng thuê bồn, thuê chai LPG.
- Đáp ứng các điều kiện về phòng cháy và chữa cháy theo quy định.
Có thể nói, sự ra đời của Nghị định 87 chính là “dấu chấm hết” cho con đường gian khổ của VCCI đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức hiệp hội trong công cuộc đấu tranh với Nghị định 19/2016/NĐ-CP.
Riêng thương nhân kinh doanh mua bán khí qua đường ống còn phải có đường ống vận chuyển khí và trạm cấp khí đáp ứng các điều kiện về an toàn, phòng cháy và chữa cháy.
Đối với thương nhân kinh doanh mua bán khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG), ngoài 03 điều kiện nêu trên, trạm cấp LNG và trạm nạp LNG vào phương tiện vận tải còn phải đáp ứng điều kiện về an toàn, phòng cháy và chữa cháy.
Như vậy, với những quy định tại Nghị định lần này những điều kiện “trói chân” doanh nghiệp như yêu cầu về quy mô, yêu cầu doanh nghiệp phải có nhà chứa, có 100.000 bình đã được bãi bỏ.
5. Đơn giản hóa điều kiện kinh doanh cho thương nhân xuất khẩu gạo
Nghị định 107/2018/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo sẽ có hiệu lực từ ngày 01/10/2018.
Theo Nghị định này, thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo phải thường xuyên duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu tương đương 5% số lượng gạo mà thương nhân đã xuất khẩu trong 06 tháng trước đó, thay vì 10% như trước đây.
Nghị định 107 bổ sung một số quy định trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương liên quan trong điều hành xuất khẩu gạo; điều chỉnh bổ sung quy định cụ thể chế độ báo cáo của thương nhân, các bộ ngành và cơ quan Hải quan để kịp thời có thông tin, số liệu phục vụ công tác điều hành xuất khẩu chung…
Ngoài ra, thương nhân nêu trên cần đáp ứng một số điều kiện khác như: Có ít nhất 01 kho chuyên dùng để chứa thóc, gạo; Có ít nhất 01 cơ sở xay, xát hoặc cơ sở chế biến thóc, gạo; Kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo có thể thuộc sở hữu của thương nhân hoặc do thương nhân thuê, có hợp đồng thuê tối thiểu 05 năm.
Các quy định mới tại Nghị định 107/2018/NĐ-CP thể hiện tư duy đổi mới trong quản lý nhà nước, giảm đáng kể chi phí gia nhập thị trường cho thương nhân, đồng thời tạo động lực mạnh mẽ năng lực kinh doanh thương mại, năng lực thị trường, thúc đẩy tiêu thụ, xuất khẩu thóc, gạo hàng hóa cho người nông dân.
6.Nhiều thay đổi về thủ tục đăng ký doanh nghiệp từ 10/10
Ngày 10/10/2018 là thời điểm Nghị định 108/2018/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 78/2015/NĐ-CP của Chính phủ về đăng ký doanh nghiệp sẽ chính thức có hiệu lực.
Ngày 23/8/2018, Chính phủ ban hành Nghị định 108/2018/NĐ-CP (Có hiệu lực từ 10/10/2018) sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 78/2015/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp.
Từ thời điểm này, sẽ có một số thay đổi về thủ tục đăng ký doanh nghiệp như:
- Bổ sung quy định: Doanh nghiệp không bắt buộc phải đóng dấu trong giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp, thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp và trong nghị quyết, quyết định, biên bản họp của hồ sơ đăng ký doanh nghiệp.
- Bổ sung quy định: Văn bản ủy quyền cho cá nhân thực hiện thủ tục liên quan đến đăng ký doanh nghiệp không bắt buộc phải công chứng, chứng thực.
- Bổ sung quy định về đăng ký thành lập doanh nghiệp trên cơ sở chuyển đổi từ hộ kinh doanh. Theo đó, hồ sơ gồm bản chính Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, bản sao hợp lệ Giấy chứng nhận đăng ký thuế và các giấy tờ khác tương ứng với từng loại hình doanh nghiệp.
- Bỏ quy định: Doanh nghiệp chỉ được lập địa điểm kinh doanh tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính hoặc đặt chi nhánh.
7. Doanh nghiệp dưới 10 lao động được miễn gửi thang, bảng lương
Đây là nội dung mới đáng chú ý tại Nghị định 121/2018/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi Nghị định 49/2013/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về tiền lương.
Nghị định 107 bổ sung một số quy định trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương liên quan trong điều hành xuất khẩu gạo; điều chỉnh bổ sung quy định cụ thể chế độ báo cáo của thương nhân, các bộ ngành và cơ quan Hải quan để kịp thời có thông tin, số liệu phục vụ công tác điều hành xuất khẩu chung…
Cụ thể, Nghị định này quy định doanh nghiệp sử dụng dưới 10 lao động được miễn thủ tục gửi thang lương, bảng lương, định mức lao động cho cơ quan quản lý Nhà nước về lao động cấp huyện nơi đặt cơ sở sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Nghị định này được ban hành ngày 13/9/2018, có hiệu lực từ ngày 1/11/201.
8.Bổ sung quy định giảm vốn Nhà nước tại doanh nghiệp
Thông tư 219/2015/TT-BTC về đầu tư vốn Nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp được sửa đổi tại Thông tư 59/2018/TT-BTC ngày 16/07/2018 của Bộ Tài chính.
Thông tư 219/2015/TT-BTC về đầu tư vốn Nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp có hiệu lực từ ngày 1/9/2018.
Theo đó, doanh nghiệp Nhà nước đang hoạt động được giảm vốn Nhà nước tại doanh nghiệp trong các trường hợp:
- Do thực tế hoạt động doanh nghiệp, cần thiết phải giảm quy mô hoạt động;
- Trường hợp cơ cấu lại vốn Nhà nước tại doanh nghiệp theo hình thức tách doanh nghiệp;
- Do thay đổi chính sách doanh nghiệp không còn thuộc đối tượng được Nhà nước đầu tư vốn…
Trong các trường hợp trên, doanh nghiệp có trách nhiệm thực hiện thủ tục thay đổi và công bố thông tin về vốn điều lệ trong giấy đăng ký kinh doanh theo quy định.
9. Áp dụng Hệ thống mã ngành kinh tế mới
Ngày 06/7/2018, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 27/2018/QĐ-TTg về ban hành Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam.
Quyết định 27/2018/QĐ-TTg Khuyến khích các doanh nghiệp đang hoạt động theo mã ngành kinh tế cũ cập nhật theo mã ngành kinh tế mới.
Ban hành kèm theo Quyết định là Danh mục ngành nghề được chia thành 05 cấp và nội dung Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam giải thích rõ ràng hoạt động kinh tế gồm các yếu tố được xếp vào từng bộ phận.
Khuyến khích các doanh nghiệp đang hoạt động theo mã ngành kinh tế cũ cập nhật theo mã ngành kinh tế mới.
Quyết định này có hiệu lực thi hành từ ngày 20/8/2018.
10. Doanh nghiệp bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử
Ngày 12/9/2018, Chính phủ ban hành Nghị định 119/2018/NĐ-CP quy định về sử dụng hóa đơn điện tử khi cung cấp hàng hóa, dịch vụ.
Nghị định này quy định về sử dụng hóa đơn điện tử khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ; nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan quản lý thuế các cấp và các cơ quan, tổ chức có liên quan đến việc quản lý, sử dụng hóa đơn điện tử; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc quản lý, sử dụng hóa đơn điện tử.
Nghị định 119/2018/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/11/2018.
Đồng thời, các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, tổ chức khác, hộ, cá nhân kinh doanh phải hoàn thành việc tổ chức thực hiện hóa đơn điện tử, hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế chậm nhất là 01/11/2020.
Nghị định này có hiệu lực từ ngày 01/11/2018.
