Câu chuyện về Chuck Feeney: “Tấm vải liệm không có túi”!

Có sức lôi cuốn, khiêm tốn và cực kỳ nhanh nhạy là những từ ngữ để mô tả về Chuck Feeney, người sáng lập The Atlantic Philanthropies. Người đàn ông luôn sống giản dị và tiết kiệm này đã tạo ra một tổ chức từ thiện có những thay đổi mang tính lịch sử.

Tỷ phú Chuck Feeney và Warren Buffett. Ảnh The Atlantic.

Trong số những việc đã làm được của ông, người ta có thể điểm ra một số những cống hiến của ông với nhân loại: Tạo thuận lợi cho tiến trình hòa bình ở Bắc Ireland. Thúc đẩy việc hình thành các nền kinh tế tri thức ở Cộng hòa Ireland và Australia. Nhanh chóng kết thúc án tử hình vị thành niên và giảm số lượng trẻ em không có bảo hiểm y tế ở Mỹ. Bảo đảm thuốc cứu sống cho hàng triệu người bị nhiễm HIV/AIDS ở Nam Phi. Giúp Việt Nam phát triển một hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trong cả nước.

Warren Buffett đã từng nói về Chuck Feeney: “ Với những gì đã làm, anh ấy là anh hùng của tôi và của Bill Gates. Anh ấy là anh hùng của mọi người”.

“Cho đi khi còn sống”!

Chuck Feeney sinh năm 1931 tại Elizabeth, New Jersey. Mẹ ông là một y tá, cha là một nhà bảo hiểm. Ông từng được biết đến là người xúc tuyết và bán thiệp Giáng sinh tận nhà khi còn nhỏ để kiếm tiền, là người đầu tiên trong gia đình người Mỹ gốc Ireland được đi học đại học.

Chuck Feeney luôn tâm niệm một điều: "Cho đi khi còn sống".

Sau bốn năm làm điều hành viên vô tuyến cho lực lượng tình báo Không quân Mỹ tại Nhật Bản, ông được theo học tại Đại học Cornell. Ở đó, ông được biết đến với biệt danh “người bán bánh mì kẹp” vì bán bánh mì kẹp thịt bologna cho các bạn học.

Sau đó ông cùng một người bạn cùng lớp là Robert Miller, đồng sáng lập Duty Free Shoppers (DFS) vào năm 1960, công ty biến cả hai người trở thành tỷ phú. 

Lấy cảm hứng từ sự thúc đẩy từ thiện của mẹ mình và sau đó là bài luận Wealth của Andrew Carnegie, lập luận rằng cách sử dụng tốt nhất của cải của một người là để giúp đỡ người khác, Feeney đã thành lập The Atlantic Foundation vào năm 1982, tổ chức đầu tiên của The Atlantic Philanthropies.

Tuy nhiên, có một điều đặc biệt là Feeney luôn làm từ thiện một cách ẩn danh. Christopher G. Oechsli, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Atlantic cho biết: “Mong muốn được giấu tên là sự kết hợp giữa tính khiêm tốn và không thích sự ồn ào của Chuck”.

Sau những bước đi đầu tiên trong việc cho đi và sau khi tính đến nhu cầu cá nhân và gia đình, Feeney quyết tâm dành gần như toàn bộ tài sản của mình cho hoạt động từ thiện. 

Năm 1984, cổ phiếu DFS của ông được định giá lên tới hàng trăm triệu USD, đã được chuyển thẳng đến Atlantic. Tuy nhiên, vì ông luôn khăng khăng giấu tên trong 15 năm tài trợ đầu tiên của Atlantic, nên rất ít người biết được nguồn tài trợ. Những người biết đã thề giữ bí mật.

Từ khoảng thời gian những năm 1996 cho đến 2016, Chuck Feeney và Hội đồng quản trị của Atlantic đã quyết định biến Atlantic trở thành một nền tảng cuộc sống hạn chế và tập trung vào việc khiến những người khác giàu có cũng cân nhắc việc “Cho đi khi còn Sống”.

Sau năm 1996, khi Feeney bán cổ phần DFS của mình cho Louis Vuitton Moët Hennessy (LVMH), quỹ này đột nhiên phát triển theo cấp số nhân. Một chiến lược tài trợ chính thức hơn đã được thiết lập, với năm chủ đề chương trình – sự già hóa, trẻ em và thanh niên, sức khỏe dân số, hòa giải và nhân quyền. Năm 2002, tổ chức này tuyên bố sẽ là một tổ chức “có tuổi thọ hạn chế và sẽ hoàn thành việc cấp tài trợ vào năm 2016 và đóng cửa vào năm 2020”.

Chuck Feeney bắt đầu Tổ chức từ thiện The Atlantic vào năm 1982, và thông qua việc kết thúc hoạt động tài trợ vào năm 2016, Quỹ đã đầu tư 8 tỷ USD để nâng cao cơ hội và thúc đẩy công bằng và cuộc sống trên toàn thế giới.

Feeney tích cực quảng bá triết lý “Cho khi sống”: “Bất kỳ khoản tiền nào mà mọi người cho vì những mục đích tốt, miễn là nó được quản lý tốt, đều đáng giá”.

Trong số những người được truyền cảm hứng từ sự hào phóng của Feeney có Warren Buffett và Bill Gates, những người coi ông là nguồn cảm hứng cho Lời cam kết cho đi. Gates nói: “Cam kết lâu dài của Chuck đối với Cho đi khi còn sống đã là kim chỉ nam cho Melinda và tôi. Chuck đã là một ngọn hải đăng đối với chúng tôi trong nhiều năm; anh ấy đã sống theo Cam kết cho đi rất lâu trước khi chúng tôi đưa ra nó. "

Feeney đã trở thành tỷ phú thứ 59 ký The Giving Pledge - một chiến dịch khuyến khích những người cực kỳ giàu có đóng góp phần lớn tài sản của họ cho các hoạt động từ thiện, và cũng kêu gọi những người khác làm điều tương tự. 

Trong lá thư chấp nhận năm 2011, ông đã viết: “Tôi không thể nghĩ đến việc sử dụng của cải một cách xứng đáng và bổ ích cho cá nhân hơn là cho đi khi còn sống - để cá nhân cống hiến cho những nỗ lực có ý nghĩa nhằm cải thiện tình trạng con người”.

Từ chối mọi sự công nhận của công chúng cho các hoạt động từ thiện của mình và Atlantic cho đến cuối đời, Feeney kể từ đó đã nhận được một số giải thưởng danh giá, bao gồm cả bằng tiến sĩ danh dự đầu tiên và duy nhất từ tất cả chín trường đại học trên đảo Ireland vào năm 2012.

“Nếu bạn muốn cho đi, hãy nghĩ đến việc cho đi ngay bây giờ. Nó vui hơn rất nhiều so với khi bạn chết”, Chuck Feeney từng nói. Feeney 51 tuổi khi thành lập Atlantic. Ông ấy thường nói rằng, mình rất vui vì đã sớm bắt đầu hành trình từ thiện.

Đối với Chuck Feeney, việc cho đi thật đơn giản. Niềm vui của việc hào phóng giúp đỡ người khác và nhìn thấy kết quả là điều đã thúc đẩy ông chuyển phần lớn tài sản của mình cho The Atlantic Philanthropies vào năm 1984.

Tại Việt Nam Chuck Feeney đã làm những gì?

Theo tài liệu của Quỹ Atlantic, ông Chuck Feeney, người sáng lập Quỹ Từ thiện Atlantic, đã có những chuyến thăm tại Việt Nam vào cuối thập niên 1990. Các dự án từ thiện của ông tại Việt Nam được tiến hành từ 1997, kết thúc năm 2015.

Chuck Feeney (người lớn thứ 2, từ trái sang) trong đoàn đại diện Atlantic đến thăm làng Hy Vọng - trại trẻ mồ côi tại Đà Nẵng. Ảnh: The Atlantic.

Tổng cộng đã có 297 dự án của Atlantic hiến tặng cho 97 cơ sở địa phương, với tổng số tiền là 381,6 triệu USD. Trong đó có một số dự án điển hình như:

Quyên tặng 15 triệu USD để xây dựng trường RMIT tại Hà Nội. Và từ những năm 1999-2005: Tặng hàng trăm học bổng cho sinh viên Việt nam học Thạc sĩ và tiến sĩ tại Trường Đại học Queensland của Úc.

Hỗ trợ 51,4 triệu USD cho xây dựng, cải tạo, trang thiết bị, đào đạo cán bộ và nâng cấp các trạm xá xã trong 8 tỉnh: Khánh Hòa, Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế, Vĩnh Long, Thái Nguyên, Cà Mau, Đăk Lăk và Yên Bái. Tặng 45 triệu USD nâng cấp và hỗ trợ Bệnh viện Mắt Đà Nẵng.

Dùng 4 triệu USD để xây dựng năng lực chăm sóc chữa trị về mắt tại 8 tỉnh trọng điểm, và 4 triệu khác để xây dựng và trang bị Khoa Mắt và Trung tâm Huấn luyện tại Bệnh viện Trung ương Huế.

Tặng 2 triệu USD củng cố năng lực đào tạo cho Viện Mắt Trung ương và 1 triệu cho Trung tâm Cộng đồng Huấn luyện Chăm sóc Mắt tại Bệnh viện Mắt TP Hồ Chí Minh. Đồng thời hiến tặng 2,5 triệu USD cho Sở Y tế Yên Bái và 1triệu USD cho Đại học Y tế Công cộng.