Ông Putin "sốt sắng" tìm lối thoát cho Nga

Nga hy vọng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ giúp lách qua một số lệnh trừng phạt trong lĩnh vực ngân hàng, năng lượng và công nghiệp.

>> Tới thăm Iran, ông Putin muốn dựng lại "vây cánh"?

Nước Nga từng là một phần đối trọng với châu Âu, không tham gia liên minh EU, cũng không muốn là thành viên NATO theo chỉ dụ từ Mỹ. Nhưng mọi thứ giờ đây đã khác!

Tình thế cô lập buộc Nga tăng cường tìm kiếm đồng minh, nhất là khi lệnh trừng phạt bắt đầu ngấm dần, khiến nền kinh tế thứ 12 thế giới rơi vào suy thoái. Công cuộc tìm kiếm “bạn đường” phần nào làm tổn thương lòng tự trọng của ông Putin?

Tháng trước, Tổng thống Nga đến Trung Đông bàn chuyện hợp tác song phương với Iran, một động thái không thường thấy. Giới quan sát quốc tế lúc đó nhận định, việc chọn Teheran cho thấy sự thận trọng của ông chủ điện Kremlin.

Chính quyền Tổng thống Iran Ebrahim Raisol-Sadati lựa chọn đường lối không thân thiện với phương Tây, đây là điểm giao nhau cốt lõi để ông Putin thắt chặt quan hệ, mở ra con đường hợp tác với Iran- dù hẹp nhưng vô cùng ý nghĩa trong bối cảnh bị bao vây tứ phía.

Từ khi chiến sự Nga - Ukraine bắt đầu, báo giới quốc tế tốn khá nhiều giấy mực để nói về quan hệ Nga - Trung, liệu Bắc Kinh có thể giúp gì cho Moscow? Thực tế cho thấy ông Tập Cận Bình còn thận trọng giữ mình cho Đại hội đảng Cộng sản Trung Quốc sắp tới. Thậm chí, Trung Quốc đã hưởng lợi rất lớn khi dòng dầu bị nắn khỏi châu Âu.

Trung Quốc thể hiện quan điểm với liều lượng vừa đủ để không làm “bạn thân” thất vọng; cũng không quá gay gắt để phương Tây liệt vào danh sách “ủng hộ Nga”. Nhưng, có thể thấy một khi nhìn thấy lợi ích cận kề, Bắc Kinh rất dứt khoát, sẵn sàng mua dầu Nga khi Mỹ và châu Âu cấm vận là một minh chứng.

Ngày 5/8, Tổng thống Nga lại gặp người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tại Sochi. Đây là cuộc gặp thứ hai của lãnh đạo hai nước chỉ trong hơn hai tuần qua.

Ankara là mắt xích quan trọng trong thỏa thuận giải phóng ngũ cốc Ukraine, việc này mang lại cho hải quân Thổ Nhĩ Kỳ nguồn thu đáng kể, đồng thời gia tăng vai trò của quốc gia Hồi giáo trong chuỗi cung ứng lương thực toàn cầu.

Thổ Nhĩ Kỳ và Nga quan hệ khăng khít do song trùng lợi ích, trước đó ông Erdogan đã phản đối Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO, đổi lại được Nga “bật đèn xanh” cho hoạt động quân sự trên biên giới Syria.

>> Lý do Nga khó "đánh bại" Ukraine

Nhưng tại Thượng đỉnh NATO vừa qua ở Madrid, Thổ Nhĩ Kỳ bất ngờ thay đổi lập trường quay lại ủng hộ Phần Lan và Thụy Điển thực hiện thủ tục từ bỏ con đường trung lập, ngã hẳn về Mỹ.

Loạt thay đổi nhanh chóng của Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy sự thất bại trong chiến lược ngoại giao nâng tầm ảnh hưởng của Moscow. Rõ ràng, Ankara coi trọng ích lợi sát sườn hơn là mối quan hệ với quốc gia lớn nhất thế giới về mặt lãnh thổ.

Nga vẫn kiên định trên chiến trường Ukraine (Ảnh: AFP)

Trở lại cuộc gặp cách đây mấy ngày giữa ông Putin và ông Erdogan, theo Washington Post, phía Nga hy vọng Ankara sẽ giúp Moscow lách qua một số lệnh trừng phạt trong lĩnh vực ngân hàng, năng lượng và công nghiệp.

Tài liệu do tình báo Ukraine thu thập được tiết lộ, Nga cũng kỳ vọng được Tổng thổng Erdogan cho phép mua cổ phần trong các nhà máy lọc dầu, kho lưu trữ và bể chứa của Thổ Nhĩ Kỳ.

Nếu các tập đoàn năng lượng Nga có thể góp vốn làm ăn cùng đối tác Thổ Nhĩ Kỳ, nghĩa là dầu thô và khí đốt Nga được “xé nhãn”, mang quốc tịch khác và phương Tây không có lý gì để làm khó Nga.

Chuỗi hành động gần đây cho thấy Moscow rất lo lắng cho tương lai nền kinh tế, bất kể ông Putin liên tục khẳng định lệnh cấm vận của Mỹ và phương Tây không có tác dụng với Nga.

Lát cắt kinh tế Nga cho thấy vết dấu loang lỗ: Sản xuất ôtô, ngành công nghiệp phụ thuộc vào linh kiện nước ngoài, đã giảm 89% trong tháng 6 so với cùng kỳ năm ngoái. Sản xuất máy tính và chất bán dẫn giảm 40%, trong khi sản xuất máy giặt giảm gần 59%. Hơn 1.000 doanh nghiệp nước ngoài rời khỏi Nga, mang theo khoảng 40% tổng sản phẩm quốc nội của quốc gia này.