Gửi bình luận
Nhiều chuyên gia cho rằng, dù Trung Quốc và Ấn Độ đã nỗ lực, nhưng khó hàn gắn “vết rạn nứt” quan hệ sau những cuộc tranh chấp ở biên giới.
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi không gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) vào tháng 9 vừa qua.
>> Chiến sự Nga - Ukraine làm "mong manh" quan hệ Nga- Ấn Độ
Còn nhớ vào tháng 6/2020, quân đội Trung Quốc và Ấn Độ đã đụng độ nhau tại Thung lũng Galwan ở biên giới tranh chấp giữa hai nước. Từ đó, các chính sách đối nội và đối ngoại của Ấn Độ đã thay đổi đáng kể để đối phó với mối đe dọa từ Trung Quốc. Do đó, nhiều chuyên gia cho rằng việc khôi phục lại nguyên trạng trước đây mối quan hệ song phương Trung Quốc- Ấn Độ là khó có thể xảy ra.
Trung Quốc đã kêu gọi tạm gác cuộc khủng hoảng biên giới và nối lại hợp tác ngoại giao, quốc phòng và kinh tế với Ấn Độ khi quân đội hai bên đã giải vây tại một số điểm xung đột. Trong khi Ấn Độ cũng đã kêu gọi rút quân hơn nữa và giảm leo thang, nghĩa là ngừng xây dựng cơ sở hạ tầng và quân sự đã diễn ra trong hai năm qua.
Tuy nhiên, Ấn Độ không tin rằng vấn đề căng thẳng biên giới Trung Quốc- Ấn Độ có thể được giải quyết một cách dễ dàng. Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi không gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) vào tháng 9 vừa qua, là một tín hiệu rõ ràng rằng Ấn Độ vẫn chưa sẵn sàng trở lại quan hệ bình thường với Trung Quốc.
Các chuyên gia cho rằng, Ấn Độ không tìm cách “tuyệt giao” với Trung Quốc mà chỉ muốn tách Ấn Độ ra khỏi Trung Quốc. Tuy nhiên, những người hoài nghi coi thương mại song phương Trung Quốc- Ấn Độ cao kỷ lục như một thước đo cho sự thất bại của cách tiếp cận này của Ấn Độ.
Bên cạnh đó, các quan chức Ấn Độ cũng đã đặt ra các hạn chế đối với đầu tư của Trung Quốc trong nhiều lĩnh vực. Chính quyền các bang và công ty quốc doanh của Ấn Độ đã đình chỉ hoặc rút khỏi một số thỏa thuận với công ty Trung Quốc. Ngoài ra, Ấn Độ đã cấm một số ứng dụng phổ biến của Trung Quốc và loại trừ các công ty viễn thông Trung Quốc khỏi mạng 5G của họ.
Ông Tanvi Madan, chuyên gia về Ấn Độ tại Viện nghiên cứu Brookings, cho rằng, Ấn Độ đang nỗ lực tìm cách giảm thiểu phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc khi đẩy mạnh ký kết các thỏa thuận thương mại với Úc, Canada, Israel, UAE, Anh và EU. Ấn Độ cũng đang tìm kiếm nguồn đầu tư lớn hơn, không chỉ từ phương Tây mà còn ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và Trung Đông, đặc biệt trong các lĩnh vực như điện mặt trời, dược phẩm và điện tử.
“Ấn Độ từ lâu đã tìm cách duy trì quyền tự chủ chiến lược của mình, từ chối bị lôi kéo vào các liên minh. Tuy nhiên, giờ đây, Ấn Độ đã sẵn sàng hợp tác chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ để đối phó với mối đe dọa từ Trung Quốc. Trong những năm gần đây, Ấn Độ đã hoan nghênh thỏa thuận quốc phòng Mỹ-Maldives, cho phép tiếp nhiên liệu cho máy bay trinh sát của Mỹ tại quần đảo Andaman ở Vịnh Bengal…”, ông Tanvi Madan nhấn mạnh.
>> Thách thức với Ấn Độ sau cú tăng trưởng thần tốc
Đặc biệt, Ấn Độ ủng hộ ý tưởng về “vai trò trung tâm của ASEAN” và hình dung một khu vực Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương tự do, cởi mở và hòa nhập được xây dựng trên một trật tự quốc tế. Sự tái cân bằng rõ ràng này đã tăng cường hợp tác an ninh của Ấn Độ với Hoa Kỳ và các cường quốc tầm trung khác trong khu vực. Việc thể chế hóa đối thoại 2+2 Ấn Độ - Hoa Kỳ, Bộ tứ Kim Cương, Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ - Thái Bình Dương và các cuộc tập trận Malabar Hoa Kỳ - Ấn Độ cho thấy sự hợp tác ngày càng tăng này.
Từ trái sang: Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại lễ công bố khởi động thảo luận IPEF ở Tokyo, Nhật Bản
Ngoài ra, ông Tanvi Madan cho rằng phản ứng thận trọng ban đầu của Ấn Độ đối với chiến sự Nga - Ukraine có một phần không nhỏ là do lo ngại về khả năng Trung Quốc leo thang xung đột ở biên giới. Hơn nữa, Ấn Độ không muốn đẩy Nga từ vị thế tương đối trung lập về phía Trung Quốc trong trường hợp xảy ra xung đột Trung-Ấn. New Delhi cũng muốn cung cấp cho Moscow một số lựa chọn thay thế cho quan hệ đối tác với Bắc Kinh để trì hoãn hoặc phá vỡ mối quan hệ Trung-Nga.
So với Trung Quốc, Ấn Độ tương đối yếu về sức mạnh kinh tế và chính trị. Năm 2021, thương mại Trung Quốc - ASEAN đạt 878,2 tỷ đô la Mỹ, vượt xa thương mại Ấn Độ - ASEAN, đạt 78 tỷ đô la Mỹ. Nhưng các nước Đông Á luôn có xu hướng tích cực đối với sự tham gia của Ấn Độ trong khu vực, mặc dù hầu hết không ủng hộ vai trò tự xưng là “nhà cung cấp an ninh mạng” của Ấn Độ - một vai trò mà họ tin rằng nên dành cho Hoa Kỳ.
Ấn Độ cũng bày tỏ lo lắng tương tự trước những nỗ lực của Trung Quốc nhằm gia tăng dấu chân của họ ở Ấn Độ Dương. Việc đóng tàu Yuan Wang 5 - một tàu do thám của Trung Quốc - tại Hambantota, Sri Lanka, đặc biệt gây lo ngại cho Ấn Độ.
Các chuyên gia cho rằng, đối mặt với tình trạng bế tắc kéo dài ở biên giới Ấn Độ - Trung Quốc và sự cạnh tranh ngày càng tăng giữa Mỹ và Trung Quốc, Ấn Độ nhận thấy mình nghiêng về Hoa Kỳ và các đồng minh nhiều hơn. Ấn Độ coi điều này là tốt nhất cho sự tiến bộ kinh tế và công nghệ cũng như để hiện thực hóa khát vọng toàn cầu lớn hơn của mình.
Có thể bạn quan tâm
Cuộc chiến trong lòng Biển Đông giữa Mỹ và Trung Quốc
05:00, 02/10/2022
Nga- Trung Quốc xích lại gần nhau để thúc đẩy trật tự thế giới mới
05:00, 20/09/2022
