Gửi bình luận
TS. Cấn Văn Lực - chuyên gia kinh tế cho biết, có đến 60% DNNVV chưa tiếp cận được nguồn vốn. Vậy làm thế nào để tháo gỡ nút thắt cho DNNVV?
Chiều nay (7/8), tại Diễn đàn “Giải pháp thúc đẩy các nguồn vốn cho SME” do DĐDN tổ chức đã diễn ra tại Hà Nội.
TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV & Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia
Có thể bạn quan tâm
15:23, 07/08/2018
14:51, 07/08/2018
Nhiều kênh tiếp cận nguồn vốn...
Phát biểu tại hội thảo, TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV & Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia cho biết, các kênh tiếp cận vốn của DNNVV thực tế không chỉ có nguồn vốn tín dụng ngân hàng. Cụ thể, bên cạnh nguồn vốn tín dụng, bảo lãnh, chiết khấu, thuê tài chính, DNVVN còn có thể tiếp cận vốn từ ngân sách Nhà nước thông qua trợ cấp, bảo lãnh, bảo hiểm, ưu đãi, giảm thuế…; nguồn vốn nước ngoài; huy động từ thị trường vốn (chứng khoán, trái phiếu); đối tác (trả chậm, tín dụng thương mại…) và bản thân vốn tự có, vốn góp.
Theo TS. Lực, gần đây một nguồn vốn mới mà đa số các doanh nghiệp nói chung đang quên đó chính là cho thuê tài chính, cụ thể hiện có 11 công ty cho thuê tài chính, với dư nợ cho thuê 9.000 tỷ đồng. "Đây là thị trường tốt để các doanh nghiệp có thể tiếp cận do cho thuê không cần tài sản tín chấp” – TS Lực cho biết.
Bên cạnh đó, gần đây Chính phủ đã ban hành và thực thi một số chính sách dành riêng cho DNNVV, Nghị định số 56/2009/NĐ-CP ngày 30/6/2009 về trợ giúp phát triển DNNVV.
TS. Lực cũng cho biết, hiện nay quỹ phát triển DNNVV với mức 2000 tỷ đồng được thành lập từ năm 2014, đã cho vay được 145 tỷ đồng trong số 2.000 tỷ nên trong thời gian tới cần đẩy mạnh hơn. Nhưng bây giờ có điểm mới trong chính sách đó là Quỹ được phép trích lập dự phòng rủi ro nếu như thua lỗ.
Về chính sách thuế và ưu đãi cho DNNVV, chúng ta đã có đầy đủ thể chế đặc biệt là Luật hỗ trợ DNNVV có hiệu lực từ 1/8/2018 cùng với đó là nghị định 38 và 39 và 34 về quỹ bảo lãnh DNNVV.
... nhưng DNNVV vẫn khó vay
Nguyên nhân tiếp cận tín dụng của DNNVV còn khó khăn theo TS Lực đến từ các tổ chức tín dụng (TCTD). Theo đó, một số TCTD chưa thực sự “mặn mà” đối với khách hàng DNNVV, một phần do biên lợi nhuận thấp (do trần lãi suất cho vay), trong khi rủi ro và chi phí hoạt động cao.
Cùng với đó, sự phối hợp chưa tốt giữa Quỹ bảo lãnh tín dụng DNNVV và các TCTD (về thẩm định, về nhận tài sản đảm bảo, thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh, khi xử lý rủi ro). Một số TCTD đang trong quá trình tái cơ cấu, thay đổi chiến lược hoạt động.
Ngoài ra, theo TS Lực, còn có nguyên nhân từ chính bản thân DNNVV do trình độ quản lý yếu kém, công nghệ lạc hậu, thiếu chiến lược kinh doanh, phương án kinh doanh chưa khả thi, thiếu tài sản đảm bảo, thông tin thiếu minh bạch, khó đối chiếu...
"Thông tư 39/2016/TT-NHNN yêu cầu doanh nghiệp khi vay phải cung cấp báo cáo thuế hoặc báo cáo kiểm toán, trong khi các DNNVV thường không cung cấp được hoặc báo cáo lỗ hoặc lãi rất ít. Doanh nghiệp chưa nắm rõ về thủ tục vay vốn, bảo lãnh, về chính sách, sản phẩm – dịch vụ và các gói của các TCTD các chương trình hỗ trợ của chính phủ/hiệp hội. Đặc biệt nhiều doanh nghiệp không có nhu cầu vay vốn…" - ông Lực nói.
TS. Cấn Văn Lực cho biết, tỷ lệ tiếp cận vốn DNNVV ở nước ta thực chất không hề thấp ở mức khoảng 22% tổng dư nợ so với bình quân khu vực châu Á Thái Bình Dương là 18,7% như vậy tỷ lệ của chúng ta còn cao hơn.
Bên cạnh đó, vấn đế lãi suất hiện nay nhiều ý kiến cho rằng vẫn còn cao, nhưng trên thực tế trong vòng 5 năm trở lại đây, lãi suất chúng ta đã giảm quá nửa từ 17% xuống còn 7,4%, lãi suất cho vay thực bình quân Việt Nam ở mức trung bình 5 năm vừa qua vào khoảng mức 5%. Lãi suất cho vay thực đang ở mức trung bình.
Đâu là giải pháp?
Trong bối cảnh phần lớn các SME đang thiếu tài sản đảm bảo để thế chấp vay vốn ngân hàng, thì cần phải tạo điều kiện và mở ra các kênh huy động vốn khác cho doanh nghiệp.
TS. Cấn Văn Lực cho rằng trong các hình thức tiếp cận vốn cho SME, cần lưu ý cả những hình thức chưa được áp dụng thường xuyên, như: phát hành cổ phiếu, trái phiếu, cho vay tài chính... Theo đó, cần sớm ban hành và triển khai có hiệu quả các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật hỗ trợ SME, đồng thời tăng cường vai trò của các Hiệp hội SME và hợp tác giữa các TCTD và các quỹ bảo lãnh tín dụng...
“Về phần mình, các SME cũng nên cải thiện tính minh bạch, công khai thông tin, sẵn sàng làm việc với các TCTD, quản trị doanh nghiệp và quản lý chiến lược, cũng như tài chính”, TS. Cấn Văn Lực nhấn mạnh.
Chính phủ, Bộ, ngành, NHNN, hiệp hội liên quan triển khai hiệu quả, đồng bộ Luật hỗ trợ DNNVV và các chính sách hỗ trợ đã ban hành (CN phụ trợ, nông nghiệp – nông thôn); Đẩy mạnh hoạt động của Quỹ bảo lãnh DNNVV phối hợp hơn giữa Quỹ, TCTD, hiệp hội, chính quyền địa phowng và Quỹ phát triển DNNVV; Cân nhắc về cơ chế trần lãi suất cho vay DNNVV; Xây dựng hệ thống thông tin thị trường, sản phẩm, đối tác trợ giúp DNNV: phát triển hệ thống thông tin DN.
Tiếp tục quyết liệt cải thiện môi trường kinh doanh đầu tư, nhất là thủ tục thuế, hải quan, cấp phép, phá sản DN, kết cấu hạ tầng, logistics, hỗ trợ tiếp cận CMCN 4.0; Phát triển cân bằng thị trường tài chính nhất là thị trường chứng khoán, trái phiếu, tài chính vi mô, quỹ đầu tư…; Tăng cường vai trò Hiệp hội DNNVV thúc đẩy gắn kết VINASMEs với các hiệp hội SMEs địa phương nhất là trong cung cấp thông tin, tư vấn, đào tạo và kết nối; Tăng cường hợp tác quốc tế (ADB, JICA, WB) trong phát triển, hỗ trợ SMEs.
Đối với các định chế tài chính cần thiết kế các sản phẩm, quy trình tín dụng đặc thù, phù hợp hơn đối với DNNVV; phát triển hình thức cấp tín dụng theo chuỗi cung ứng, hợp tác với DN lớn để phối hợp tài trợ cho các DNNVV; nâng cao hiệu quả hợp tác, phối hợp với các Quỹ, nhất là Quỹ bảo lãnh tín dụng, quỹ phát triển DNNVV… hiệp hội để chia sẻ thông tin, kết nối doanh nghiệp.
"Định chế tài chính đẩy nhanh tái cơ cấu và xử lý nợ xấu, giảm thiểu chi phí, thủ tục hành chính qua đó có thể tăng khả năng tiếp cận tín dụng của DNNVV" - TS Lực thông tin thêm.
Theo ông, đối với các DNNVV cần minh bạch hoạt động và báo cáo tài chính, thiện chí hợp tác, phối hợp với TCTD trong cung cấp thông tin, cơ cấu lại nợ và xây dựng phương án kinh doanh phù hợp. Chủ động tăng hiểu biết về tài chính- tín dụng, bảo lãnh và các chính sách hỗ trợ DNNVV; DNNVV tăng cường liên kết (ngang và dọc) cùng chia sẻ khó khăn, cơ hội, chủ động quyết liệt tham gia chuỗi cung ứng nhất là liên kết doanh nghiệp FDI.
Doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng quản trị doanh nghiệp bài bản hơn và quản lý rủi ro; đồng thời, cần củng cố, tăng cường, đào tạo đội ngũ cán bộ nhân viên, phát triển văn hóa doanh nghiệp và qua đó giảm thiểu rủi ro đạo đức trong kinh doanh.
