Thu phí ô tô vào nội đô: Cần thay đổi cách nhìn

>> Giám đốc Sở GTVT Hà Nội: Cần thiết thu phí ô tô vào thành phố

Thu phí ô tô vào trung tâm là cần thiết để điều chỉnh hành vi của người tham gia giao thông.

Thủ đô là trung tâm chính trị, văn hóa, quyền lực, là bộ mặt của quốc gia, nơi người dân cả nước hướng đến và tự hào. Thủ đô cần là hình mẫu về nhiều mặt, là tấm gương để các nơi học tập theo.

Từ ngày đổi mới, thủ đô Hà Nội là nơi có tốc độ phát triển đáng kinh ngạc. Người viết thường đi từ Hải Phòng lên Hà Nội. Từ đầu đường cao tốc đã thấy những khối nhà cao thấp thoáng trong sương cứ mọc lên như nấm sau mưa. Chỉ mấy tháng không lên thủ đô là sẽ thấy rõ sự khác biệt.

Đi trên đường vành đai 3 vào buổi tối, chạy xe xuyên qua các dãy cao ốc lấp loáng ánh điện, cảm giác như mình đang chạy qua trung tâm Tokyo của Nhật Bản. Tuy nhiên, phía dưới vẫn là chen chúc các dãy nhà lô nhô chen nhau với muôn hình vạn trạng, vẫn là các con đường ngoằn ngoèo từ ngày xửa ngày xưa, giờ có cơi nới rộng ra mà vẫn chật ních người, xe.

Đô thị hóa quá nhanh, số lượng xe cá nhân, đặc biệt là xe ô - tô tăng quá nóng làm cho thủ đô trở lên chật chội, bức bối, ô nhiễm khí thải, tiếng ồn, thiếu cây xanh, cùng các khoảng không trong lành.

Lên thủ đô, lái xe luôn thường trực nỗi ám ảnh tắc đường. Chẳng cần giờ cao điểm, chỉ cần trời bất chợt đổ mưa, hay có vụ sự cố, tai nạn, va chạm nào đó là đường tắc dài. Và rồi lái xe lại lo căng mắt, căng chân nhích từng tí một, chẳng còn thấy vẻ đẹp của thủ đô ở đâu, mà thành nỗi sợ hãi khi cầm lái.

Khi xe thoát khỏi nội đô, ra được ngoại thành hay vào được cao tốc là lái xe thấy người nhẹ nhõm, bớt căng thẳng như trút được gánh nặng. Chỉ riêng số lượng xe ô tô cá nhân của Hà Nội nếu xuống đường cùng lúc thì phải chồng bốn lần lên nhau có thể chứa hết.

Vậy mà hàng ngày số lượng xe ngoại tỉnh vào nhiều không đếm nổi. Muốn có thủ đô văn minh, sạch đẹp thì việc thu phí vào nội đô là việc rất cần thiết và cấp bách. Nguồn thu từ việc thu phí sẽ được quay ngược đầu tư cho hạ tầng giao thông của thủ đô, sẽ tăng phương tiện, chất lượng của giao thông công cộng, bỏ đi thói quen chỉ biết tiện cho bản thân của không ít người luôn nhăm nhăm sử dụng phương tiện cá nhân.

>> Khó thực hiện thu phí ô tô vào trung tâm nội đô

>> Hà Nội sẽ thu phí ô tô vào nội đô từ vành đai 3

Người dân chỉ luôn chê trách hệ thống giao thông công cộng vừa thiếu, lại yếu, mà không hề tính rằng chính mình đang góp phần làm tăng lượng phương tiện cá nhân, gây quá tải giao thông, bóp nghẹt các không gian dành cho phương tiện công cộng.

Nếu thu phí chắc chắn sẽ hạn chế được xe cá nhân từ ngoại tỉnh vào. Sẽ có bất tiện, nhưng chính sự bất tiện này sẽ tạo áp lực, bắt buộc nhà nước phải đầu tư thêm hệ thống giao thông công cộng. Ngồi xe điện 5 phút/chuyến chạy thẳng vào nội đô, chắc chắn sung sướng hơn hẳn ngồi nhăn nhó nhích từng cm trên cầu Thanh Trì, Vĩnh Tuy…

Với mức phí dự kiến cao nhất 100.000 đồng mỗi xe, người dân muốn vào thủ đô sẽ cân nhắc tính toán tới việc sử dụng taxi, grab, xe bus, tàu điện so với chi phí xăng xe, phí ô tô, phí gửi xe… nếu sử dụng xe cá nhân.

Nền tảng công nghệ hiện nay hoàn toàn có thể đáp ứng được việc gắn chip hay định danh cho từng xe ô tô để thu phí, khi vận hành ổn định sẽ không tốn nhân lực. Xây dựng trạm thu phí theo phương pháp tối giản để tiết kiệm chi phí, khoản đầu tư xây dựng này cũng chỉ là đầu tư một lần trong khi nguồn thu phí sẽ được hoàn vốn theo ngày.

Bỏ đi những ý kiến theo kiểu chẳng muốn làm gì, hoặc ai làm gì cũng phản đối kiểu như sợ khoản kinh phí 2.600 tỉ đồng xây dựng trạm sẽ bị ăn bớt. Lợi ích trước mắt của hàng chục triệu người dân thủ đô; lợi ích về tiết kiệm thời gian của người dân ngoại tỉnh; lợi ích vô hình về hình ảnh mỹ quan, môi trường của thủ đô là lợi ích chính đáng cần phải thực hiện giải pháp thu phí xe vào nội đô.

Vấn đề cần đặt ra và giải quyết đó là mức phí thu sao cho hợp lý, công bằng, không phải là để bắt chẹn, móc túi người dân, cũng như phải giải quyết được các bãi đỗ, gửi xe ở ngoại thành sao cho thuận tiện, để người dân ngoại tỉnh thấy phấn khởi gửi xe vào thong dong nội đô Hà Nội thay vì tặc lưỡi nộp phí lại chen vào nội đô để “mèo lại hoàn mèo”.

Cảnh sát giao thông thủ đô làm chặt, bắt nghiêm các vi phạm giao thông, nhất là sai làn, sai đường, dừng, đỗ sai quy định cũng sẽ tạo ra tác động tâm lý cho các lái xe, bắt buộc lái xe phải suy nghĩ hai lần trước khi quyết định lái xe vào nội đô Hà Nội.

Chỉ có hạn chế phương tiện cá nhân vào vùng lõi thì bộ mặt thủ đô mới thay đổi. Đường xá sẽ phong quang, còi xe gắt gỏng cũng như khói bụi bớt đi, môi trường sẽ dễ chịu, dáng dấp một đô thị văn minh hiện đại mới thành hình.