Ngành ngân hàng năm 2025 sẽ tiếp tục có sự phân hóa rõ nét. Các cổ phiếu ngân hàng vẫn nằm trong những nhóm hấp dẫn nhưng cần chọn lọc kỹ lưỡng dựa trên triển vọng từng ngân hàng.
Năm 2025, khi nền kinh tế dần lấy lại đà tăng trưởng, các ngân hàng thương mại (NHTM) phải đối mặt với bài toán cân bằng giữa tăng trưởng tín dụng và kiểm soát rủi ro, trong bối cảnh chính sách tiền tệ vẫn được điều tiết chặt chẽ.
Tăng trưởng tín dụng doanh nghiệp dẫn dắt
Dữ liệu từ các ngân hàng thương mại (NHTM) lớn cho thấy tín dụng khách hàng doanh nghiệp (KHDN) vẫn chiếm ưu thế trong năm 2024 và xu hướng này nhiều khả năng tiếp tục vào năm 2025. Một phần nguyên nhân là sự thúc đẩy từ đầu tư công và sản xuất - hai lĩnh vực được xem là động lực chính của nền kinh tế trong năm mới.
Báo cáo ngành mới đây của Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam (MASVN) phân tích, mặc dù GDP có dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ, nhưng thu nhập hộ gia đình chưa tăng trưởng tương xứng, khiến tiêu dùng cá nhân tiếp tục chậm lại. Cụ thể, mức tăng trưởng trong lĩnh vực bán lẻ năm 2024 chỉ đạt 9%, thấp hơn mức 9,4% của năm 2023, phản ánh tâm lý thận trọng của người tiêu dùng. Do đó, tín dụng khách hàng cá nhân (KHCN) có thể sẽ không bứt phá trong ngắn hạn, đặc biệt khi thị trường bất động sản dù có dấu hiệu phục hồi vẫn chưa hoàn toàn thoát khỏi những khó khăn.
Riêng mảng ngân hàng đầu tư trong năm 2024 đã cải thiện nhờ hoạt động thị trường sôi động hơn. Tổng cộng có 429 đợt phát hành trái phiếu riêng lẻ với giá trị 411.000 tỷ đồng, chiếm phần lớn thị trường, cùng với 22 đợt phát hành ra công chúng trị giá 33.000 tỷ đồng. Trong đó, tổ chức tín dụng vẫn là nhóm phát hành chủ đạo với mức tăng 59,8% so với cùng kỳ, trong khi nhóm doanh nghiệp bất động sản cũng có sự phục hồi đáng kể.
Theo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, trên thị trường trái phiếu thứ cấp, giá trị giao dịch trái phiếu chính phủ tăng 81,6% so với năm trước, trong khi giá trị giao dịch trái phiếu doanh nghiệp tăng gần gấp bốn lần. Khi rủi ro hệ thống dần được kiểm soát, nhiều ngân hàng bắt đầu tăng tỷ trọng trái phiếu doanh nghiệp trong danh mục đầu tư, tuy nhiên mức phân bổ vẫn ở mức thấp do các đợt phát hành mới tập trung chủ yếu vào bất động sản.
Chuyên gia từ MASVN dự báo: “Tăng trưởng tín dụng năm 2025 sẽ được dẫn dắt bởi doanh nghiệp, đặc biệt là các lĩnh vực như sản xuất và đầu tư công. Trong khi đó, mảng khách hàng cá nhân còn cần thêm thời gian để hồi phục, do áp lực từ thu nhập hộ gia đình và thị trường bất động sản vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Về mảng ngân hàng đầu tư có khả năng tiếp tục hồi phục trong năm 2025 nhờ nhu cầu huy động vốn gia tăng và niềm tin của nhà đầu tư dần được lấy lại. Tuy nhiên, mức độ đa dạng hóa sản phẩm vẫn còn hạn chế khiến các cơ hội đầu tư chưa thực sự rộng mở”.
Các yếu tố quan trọng cần lưu ý
Cũng theo MASVN, các nhà đầu tư theo dõi lĩnh vực ngân hàng cần quan sát các yếu tố quan trọng sau: Thứ nhất, sau hơn một năm can thiệp sâu đối với vấn đề tỷ giá, dư địa đã bị thu hẹp. Trong năm 2025, biên độ trượt giá nhiều khả năng giữ nguyên ở mức 5%, giảm bớt áp lực trong ngắn hạn.
Kỳ vọng lãi suất tăng và kiểm soát thanh khoản sẽ hỗ trợ phần nào cho tỷ giá. Tuy nhiên, mức độ can thiệp sẽ phụ thuộc vào diễn biến thị trường, vì khả năng tiếp tục sử dụng dự trữ ngoại hối không cao khi tỷ lệ dự trữ trên nhập khẩu theo tháng đã giảm xuống. Mặc dù tỷ lệ này đang thấp hơn ngưỡng khuyến nghị an toàn là 3 tháng, nhưng nếu loại trừ tác động của các doanh nghiệp FDI, thì tỷ lệ này vẫn duy trì mức trên 3 lần, và tỷ lệ dự trữ ngoại hối trên nợ ngắn hạn vẫn duy trì được ở mức an toàn.
Thứ hai, sự bất ổn trên thế giới tiếp tục leo thang, đặc biệt là sự thay đổi bộ máy cầm quyền tại Mỹ. So với nhiệm kỳ trước, nhiệm kỳ của tân tổng thống và thậm chí cả trong thời gian tranh cử đã tác động mạnh lên triển vọng cả trong và ngoài đất nước này, lấn át cả những điều hướng trong chính sách tiền tệ.
Trong ngắn hạn, các chính sách thuế quan mới sẽ không nhằm trực tiếp vào Việt Nam, thay vào đó, các rào cản thương mại sẽ tập trung vào một vài ngành cụ thể và tăng thuế toàn bộ hàng hóa chỉ được dùng như biện pháp răn đe nhằm đạt được các thỏa thuận chiến lược. Tuy nhiên, những thay đổi này có thể khiến Fed thận trọng hơn trong quá trình quyết định chính sách, đặc biệt trong bối cảnh nếu các dữ liệu vĩ mô không hoàn toàn đi theo kỳ vọng.
Vì vậy, Việt Nam vốn phụ thuộc tương đối lớn vào hoạt động xuất nhập khẩu đang điều chỉnh chính sách theo hướng kích cầu nội địa thông qua đầu tư công và đa dạng hóa ngành nghề thế mạnh, nhằm giảm phụ thuộc vào xuất khẩu, đặc biệt là mảng công nghiệp nặng. Những điều chỉnh này được kỳ vọng sẽ giúp kinh tế tiếp tục đà tăng trưởng.
Thứ ba, tỷ lệ cho vay trên tiền gửi (LDR) vẫn đang duy trì ở mức cao. LDR của các ngân hàng niêm yết (số liệu hợp nhất và không bao gồm tiền gửi từ NHNN, Kho bạc Nhà nước, và chứng chỉ tiền gửi) vẫn ở mức cao dù có phần cải thiện so với quý III/2024. Nhưng nếu xét chênh lệch gia tăng giữa tăng trưởng huy động và tín dụng trong quý IV/2024, có thể thấy các ngân hàng niêm yết đã huy động tiền gửi tốt hơn so với tình hình chung.
Thứ tư, các chỉ số thanh khoản khác duy trì ổn định. Tỷ lệ an toàn vốn (CAR) cải thiện tại hầu hết các ngân hàng trong quý IV cũng như cả năm 2024, bao gồm cả những ngân hàng chia cổ tức tiền mặt. Điều này phản ánh rằng dù tăng trưởng tín dụng cao hơn, hệ số rủi ro của dư nợ phát sinh mới có sự chuyển dịch từ nhóm có rủi ro cao (như BĐS) sang nhóm an toàn hơn (cho vay sản xuất).
Một số ít ngân hàng ghi nhận CAR giảm nhẹ trong quý IV, có thể do tín dụng tăng đột ngột trong giai đoạn cuối năm, khi tài sản phát sinh mới chưa kịp sinh ra thu nhập. Như thường lệ, việc công bố tỷ lệ an toàn vốn tại các ngân hàng quốc doanh sẽ có độ trễ nhất định, nhưng khả năng cao là tỷ lệ tại các ngân hàng này vẫn đang tuân thủ mức sàn 8%.
Thứ năm, đến nay dù vẫn còn một vài ngân hàng ghi nhận chất lượng tài sản giảm nhẹ, tập trung tại nhóm ngân hàng tầm trung, nhưng ngay cả các ngân hàng nhỏ cũng đang ghi nhận chất lượng tài sản tăng tích cực.
Thứ sáu, biên lãi thuần (NIM) tiếp tục đối mặt áp lực. Khác với xu hướng phân hóa trong quý II và quý III/2024, NIM của phần lớn các ngân hàng đều chịu áp lực giảm trong quý cuối năm. Bên cạnh các yếu tố như cạnh tranh gay gắt làm thu hẹp chênh lệch lãi suất cho vay và huy động, cùng với tỷ trọng dư nợ cho nhóm KHDN gia tăng, vấn đề giải ngân mạnh cuối kỳ cũng gây nhiễu phần nào lên tỷ lệ này, đặc biệt trong quý IV/2024.
Trong ngắn hạn, NIM được kỳ vọng sẽ có sự cải thiện nhẹ tại một số ngân hàng như Vietinbank, BIDV, Techcombank và VPBank khi tỷ trọng KHCN có tiềm năng gia tăng. Trong khi đó, đối với các ngân hàng khác, triển vọng phục hồi có phần khiêm tốn hơn khi không có nhiều lợi thế tương đương.
Cơ hội cho cổ phiếu ngân hàng
Nhìn chung, cổ phiếu ngân hàng tiếp tục là nhóm dẫn dắt thị trường chứng khoán trong năm 2024 với mức tăng trưởng lợi nhuận ổn định. Tuy nhiên, mức tăng của nhóm này vẫn chưa thực sự vượt trội so với kỳ vọng khiến thị trường có phần thận trọng hơn.
Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến định giá cổ phiếu ngân hàng trong năm 2025 bao gồm: Xu hướng tăng nhẹ của lãi suất tiền gửi, tạo áp lực lên biên lãi thuần (NIM); Chính sách thương mại của Mỹ có thể tác động gián tiếp đến triển vọng kinh tế Việt Nam; Áp lực tăng vốn đối với các ngân hàng quốc doanh để đáp ứng tiêu chuẩn Basel II và III.
Trên thị trường, các cổ phiếu triển vọng như BIDV (BID) và VietinBank (CTG) được hưởng lợi từ đầu tư công, có khả năng huy động vốn với chi phí thấp và chất lượng tài sản ổn định. Trong khi đó, Techcombank (TCB), VPBank (VPB) và HDBank (HDB) có thể tận dụng cơ hội từ tín dụng cá nhân, đặc biệt trong lĩnh vực tiêu dùng. Riêng Sacombank (STB) có tiềm năng tái cấu trúc thành công, mở rộng thị phần.
“Năm 2025, nhóm ngân hàng quốc doanh vẫn là lựa chọn ưu tiên do hưởng lợi từ xu hướng đầu tư công và ổn định vĩ mô. Trong khi đó, các ngân hàng tư nhân với hệ sinh thái mạnh mẽ và chiến lược mở rộng KHCN có thể mang lại cơ hội đầu tư dài hạn”, MASVN khuyến nghị.
Như vậy, ngành ngân hàng năm 2025 sẽ tiếp tục có sự phân hóa rõ nét. Các cổ phiếu ngân hàng vẫn là một trong những nhóm hấp dẫn nhưng cần chọn lọc kỹ lưỡng dựa trên triển vọng từng ngân hàng.