Vì sao không nên chuyển cả 8 dự án cao tốc Bắc - Nam sang đầu tư công?

Linh Nga• 25/05/2020 12:30

Theo UBTVQH, việc chuyển hình thức đầu tư cả 8 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam là không phù hợp và không huy động các nguồn lực xã hội tham gia đầu tư...

UBTVQH không tán thành với phương án chuyển đổi đầu tư cả 8 dự án thành phần theo hình thức PPP sang đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công như tờ trình của Chính phủ.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) vừa có thông báo kết luận tại phiên họp thứ 45. Trong đó, một trong những nội dung đáng chú ý chính là việc điều chỉnh hình thức đầu tư dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020.

Theo đó, UBTVQH cho biết dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 đã hủy sơ tuyển một lần. Đến nay có 7/8 dự án thành phần đã có ít nhất 2 nhà đầu tư vượt qua vòng sơ tuyển và chỉ có 1 dự án không có nhà đầu tư vượt sơ tuyển.

Do đó, việc tiếp tục hủy sơ tuyển sẽ ảnh hưởng không tốt đến uy tín của Nhà nước, đến dư luận, tâm lý của nhà đầu tư và nhân dân, ảnh hưởng đến công tác quản lý và triển khai các đoạn tiếp theo của toàn tuyến sau này, nhất là trong bối cảnh Quốc hội đang xem xét, thông qua dự án Luật Đầu tư theo phương thức PPP.

UBTVQH không tán thành với phương án chuyển đổi đầu tư cả 8 dự án thành phần theo hình thức PPP sang đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công như tờ trình của Chính phủ. Đề nghị Chính phủ chuẩn bị lại tờ trình để báo cáo lần 2 về những dự án này tại đợt 3 phiên họp thứ 45 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (dự kiến tổ chức trong thời gian diễn ra kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV).

Ủy ban cũng lưu ý tờ trình mới phải theo nguyên tắc đề xuất chuyển đổi sang hình thức đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công đối với dự án không có nhà đầu tư tham gia đấu thầu và số ít dự án thật sự cấp bách, quan trọng có nhà đầu tư tham gia nhưng khó có khả năng huy động vốn tín dụng và khả năng đấu thầu không thành công.

Trước đó, trong buổi làm việc diễn ra vào chiều 16/5, cả Bộ trưởng Bộ GTVT và Bộ trưởng Bộ KH&ĐT đồng quan điểm rằng cần thiết phải chuyển đổi hình thức đầu tư để đẩy nhanh tiến độ con đường huyết mạch Bắc - Nam.

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ GTVT cho biết, sau hơn hai năm triển khai các dự án thành phần này theo hình thức đầu tư PPP phát sinh vấn đề, chủ yếu liên quan tới tính khả thi huy động vốn dự án. Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể nêu ví dụ tại Dự án cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận, số vốn cần huy động 6.000 tỷ đồng nhưng cũng phải thông qua 4 ngân hàng thu xếp trong vài năm.

Bộ GTVT cho rằng, các doanh nghiệp tham gia sơ tuyển chủ yếu là các nhà thầu, có năng lực thi công tốt, nhưng không có thế mạnh trong huy động vốn tín dụng. Ngoài ra, COVID-19 ảnh hưởng lớn tới sản xuất, kinh doanh, nếu 8 dự án này chuyển sang đầu tư công và khởi công vào cuối năm nay sẽ giúp giải ngân vốn đầu tư công, kích cầu sản xuất.

Tuy nhiên, tại phiên họp này, đa số các đại biểu đề nghị Chính phủ cần phải nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng. Trường hợp cần thiết, cân nhắc xem xét lựa chọn một số dự án thành phần đầu tư theo phương thức PPP khó thu hút được nhà đầu tư, để chuyển sang đầu tư công nhằm vừa đẩy nhanh được tiến độ triển khai các dự án, vừa giảm bớt áp lực về huy động vốn cho các dự án PPP còn lại.

Phát biểu tại phiên họp này, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng Chính phủ nên báo cáo Quốc hội những gì khó khăn, chưa thể làm được để giải quyết, còn dự án nào vẫn có thể triển khai được thì vẫn làm, chứ không nên chuyển thẳng 8 dự án này sang đầu tư công.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng cho rằng, chủ trương đầu tư theo hình thức PPP để huy động nguồn lực ngoài nhà nước, giảm áp lực cho ngân sách đầu tư công. Do vậy, việc chuyển đổi hình thức đầu tư của 8 dự án từ đầu tư theo phương thức PPP có sử dụng một phần đầu tư công sang hình thức đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công là chưa hợp lý.

Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ trên tuyến Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017 – 2020 (gọi tắt là dự án), tính đến tháng 10.2018, Bộ Giao thông- Vận tải đã phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi toàn bộ 11 dự án thành phần (trong đó có 3 dự án thực hiện theo hình thức đầu tư công và 8 dự án theo hình thức đối tác công - tư (PPP).

Về công tác giải phóng mặt bằng, các địa phương đã bàn giao mặt bằng 477,25 km/654 km (đạt 73%), dự kiến cơ bản hoàn thành trong quý II năm 2020; đối với một số đoạn do phải di dời công trình hạ tầng phức tạp, sẽ hoàn thành trong quý III năm 2020.