Vì sao “vụ Google” sẽ là một vụ kiện lịch sử?

Bạn đã bao giờ thử dùng Google để “google” chính Google chưa?

Nếu bạn làm điều đó hôm nay, ngay trang nhất bạn sẽ thấy tin “hot”: Bộ Tư pháp đã đệ đơn chống độc quyền chống lại Google vào ngày hôm qua, hơn một năm sau khi các cuộc điều tra bắt đầu.

Chính quyền Tổng thống Trump cáo buộc Google đã sử dụng các chiến thuật chống cạnh tranh để giữ vị trí độc tôn trong lĩnh vực tìm kiếm thông tin. Đây là đơn kiện pháp lý lớn nhất nước Mĩ chống lại sự độc quyền của một công ty công nghệ, kể từ khi Microsoft hầu toà năm 1998.

• Google kiểm soát 90% lượng tìm kiếm toàn cầu và 92% lượng tìm kiếm trên điện thoại ở Mĩ, theo kết quả nghiên cứu. Kết quả đó phần nào đến từ các mối quan hệ hợp tác giữa Google và các hãng sản xuất điện thoại

• Với Android, Google có các thoả thuận để đảm bảo người dùng không thể xoá ứng dụng tìm kiếm của họ, vốn đã được cài sẵn trên điện thoại

• Với iOS, Google trả cho Apple gần 10 tỷ USD hàng năm để được trở thành trình tìm kiếm mặc định trên Safari

Không ai cáo buộc bạn nếu bạn chiếm lĩnh thị trường, và Google đang thành công với vị trí đó. Nhưng sẽ là bất hợp pháp nếu bạn cố tình loại bỏ các đối thủ cạnh tranh của mình. Đó là lý do vì sao cáo buộc của toà tập trung vào cam kết giữa Google và Apple - một “báo động đỏ” thực sự nếu phán quyết được thông qua.

Người dùng bình thường sẽ nói gì?

Ừ thì Google có thể độc quyền, nhưng… điều đó thì có hại gì? Ít nhất nó không quá tồi tệ nếu so với những kiểu độc quyền truyền thống.

Bộ Tư pháp nói rằng chiến lược của Google làm giảm đi các lựa chọn của người dùng và tăng chi phí đăng quảng cáo của các công ty.

Riêng với người dùng của Google, họ có cả một hệ sinh thái toàn diện như YouTube hay Gmail, và tất cả đều miễn phí. Điều đó làm giảm nhẹ các lập luận chống độc quyền về giá, do đó làm mờ đi tác động tới người tiêu dùng.

Hậu quả thực tế

Thực tế thì hậu quả của vụ kiện này vô cùng quan trọng, có thể thay đổi cả bộ mặt của giới công nghệ.

• Nếu Google thua: Họ có thể sẽ phải thay đổi cấu trúc của cả công ty, ví dụ như bắt buộc phải bán đi trình duyệt Chrome và cũng không loại trừ phải đóng cửa một số dịch vụ. Cùng với đó, các ông lớn Facebook, Amazon, Apple nên lo sợ sẽ là nạn nhân tiếp theo đi là vừa.

• Nếu Google thắng: Chính quyền đành “chống mắt lên nhìn” các đại gia công nghệ Facebook, Amazon, Apple tiếp tục lộng hành độc quyền trong nhiều năm tới.

Và Google cũng không ngồi yên chờ buộc tội. Với 120 tỷ USD tiền mặt trong tay, họ đã sẵn sàng nghênh đón tại tòa.

Mới gần đây, Chính phủ Mỹ vừa thua kiện hãng thanh toán American Express. Mỹ cáo buộc American Express đã ‘chém’ phí các doanh nghiệp quá cao. Nhưng hãng thanh toán này phản đối: Mặc dù ‘chém’ doanh nghiệp cao, nhưng người tiêu dùng được hưởng sự tiện lợi mà không phải trả thêm phí. Thế là American Express thắng.

Google đã có sẵn lập luận tương tự. Một nghiên cứu cho thấy, người dùng sẽ thiệt hại khoảng 17,5 nghìn USD mỗi năm nếu không có Tìm kiếm Google. Rất có thể Google sẽ sử dụng con số này tại tòa.

Nhưng dù gì thì phán quyết cũng không thể có ngay được. Vụ kiện Microsoft độc quyền tương tự thế này cũng phải mất 3 năm mới ra được kết quả. Một thời gian khá dài.