Vòng tròn lãnh đạo kiến tạo hạnh phúc

>> Dịch chuyển tư duy lãnh đạo

Năng lực lãnh đạo không được tạo thành từ chức vụ, quyền lực, danh hiệu. Năng lực lãnh đạo là trong tình huống cụ thể, khi phần lớn mọi người không nhìn thấy con đường, người lãnh đạo chỉ ra con đường khác biệt độc đáo nên đi, và mọi người tin và cùng đi theo.

Nhưng điều gì sẽ là con đường đặc biệt trong “bình thường mới”?

Phần lớn chúng ta không hề nhận ra rằng các cách vận hành tổ chức hiện nay là độc hại, bào mòn sức khỏe, tinh thần, đạo đức và ngăn cản phát triển tiềm năng trong mỗi người, ngăn cản phát triển doanh nghiệp lên gấp 10, thậm chí gấp hàng trăm lần.

Ví dụ chúng ta đều tin rằng con người là khó thay đổi, và họ không muốn tiến bộ, chỉ có thể dùng tiền thưởng thật nhiều, song song phạt thật mạnh làm động lực tạo sự thay đổi. Mọi người khát khao phần thưởng, và sợ hãi bị phạt nên nỗ lực thay đổi. Với cách làm này, chúng ta đang kích hoạt lòng tham, và sự sợ hãi. Nhưng hiếm ai nhận ra điều đó.

Đặc biệt trong bình thường mới, khi sự sợ hãi, căng thẳng tăng mạnh, và thu nhập giảm mạnh, cách làm cũ với cây gậy và củ cà rốt chỉ làm tăng thêm khoảng cách đang có, giảm mạnh sự gắn kết đang yếu, tăng mạnh căng thẳng đã có, giảm mạnh an yên vô cùng hiếm trong lòng mọi người, tăng mạnh chi phí đã quá nhiều, giảm mạnh hiệu quả đã rất yếu.Nhưng hiếm ai nhận ra điều đó.

Tiến sỹ BJ Fogg viết trong sách Tiny Habits (tựa sách tiếng Việt: Thói quen tí hon, tiềm năng khổng lồ): Thay đổi có thể dễ và vui. Chúng tôi thêm vào: Thay đổi có thể dễ, vui, nhanh, và siêu hiệu quả!

Chúng ta có thể biến thay đổi tích cực trở thành khát khao bùng cháy trong lòng mỗi người hướng đến cùng kiến tạo (co-creation) giá trị mới.

Cách làm cũ dựa trên động lực từ bên ngoài

Cách làm mới dựa trên động lực từ bên trong, kết hợp với những phát hiện khoa học mới nhất về tâm lý học tích cực, tâm lý học hành vi, thiết kế hành vi để giảm mạnh những tác động tiêu cực và tăng mạnh giá trị, độ bền vững, hiệu quả. Cách làm mới có thể kết hợp cả những động lực từ bên ngoài, nhưng cần thận trọng.

>> Nhà lãnh đạo tỉnh thức

Nếu bạn muốn truyền cảm hứng cho đội nhóm, đem lại năng lượng mới, cách làm mới vô cùng khác biệt, hãy tập trung vào 5 điểm chiến lược sau:

Thứ nhất, (Purpose: mục đích) - tìm ra mục đích, ý nghĩa giá trị lớn đằng sau toàn bộ các hoạt động hướng ra ngoài bản thân những người tham gia. Điều này giúp từng người, từng vị trí đều cảm nhận được ý nghĩa, sứ mệnh của doanh nghiệp hòa nhập vào ý nghĩa, sứ mệnh cuộc đời mình và tất cả mọi cá nhân, mọi đội nhóm đều cùng hướng về mục đích chung. Mục đích, ý nghĩa, hay còn gọi là Sứ mệnh (Mission) giúp mọi người dễ dàng gắn kết với công việc.

Thứ hai, (Mastery: tinh thông) - xây dựng tổ chức học tập, hướng đến tiến bộ mạnh mẽ mỗi tuần trong mọi công việc mọi người đang làm. Học tập cần có mục tiêu, có hệ thống, có đo lường, có điều chỉnh, có đội nhóm cùng giúp nhau học và cùng tiến bộ vượt qua chính mình để cùng phát triển các mối quan hệ. Điều này giúp các thói quen, kỹ năng, thái độ, tri thức được điều chỉnh dần theo thời gian, năng lực cá nhân và phối hợp đội nhóm cùng tăng mạnh mỗi tuần. Tiến bộ mạnh mẽ, vượt trội qua bản thân mỗi tuần cũng tạo ra hy vọng vào tương lai tốt đẹp, điều chúng ta đang đặc biệt cần trong Bình thường mới.

Thứ ba, (Autonomy: tự quản) - xây dựng đội nhóm có tinh thần và năng lực tự quản. Không còn có ai quản lý ai mà mọi người cùng quản lý tốt công việc của chính mình, đạt được mục tiêu mà chính họ khát khao đạt được hướng tới mục đích cao đẹp vượt ra ngoài chính họ mà họ nhận ra trong mỗi hành động, mỗi ngày. Điều này giảm mạnh các chi phí “quản lý”, các bộ phận chức năng hỗ trợ và tăng mạnh hiệu quả công việc tới từng cá nhân, đội nhóm. Tự quản cũng tăng mạnh sự tự tin, tự hào, nhận thức về trách nhiệm, năng lực và quyền làm chủ (ownership) của từng cá nhân hướng tới công việc.

Thứ tư, (Loving & Belonging: yêu thương & thuộc về) xây dựng đội nhóm có năng lực yêu thương, cảm thông, biết ơn lẫn nhau để mọi người cùng thấy rằng đây là nơi mình thuộc về. Yêu thương, cảm thông, biết ơn và thuộc về tạo sự gắn kết giữa người với người, giảm mạnh xung đột, tăng mạnh khả năng ghi nhận các cơ hội để học tập, tiến bộ, phát triển. Điều này giúp công việc tăng mạnh tính mềm mại, cảm xúc của con người hướng đến con người chứ không chỉ là những phân tích lý trí những điều nên làm, cần làm, lợi ích hay giá trị vật chất.

Khi một đội nhóm, một tổ chức cùng đạt được 4 điều nêu trên, chúng ta tạo dựng được những giá trị tinh thần to lớn và năng lực vượt trội mà phần lớn các doanh nghiệp hiện nay vô cùng thiếu. Khi đó, mọi người đều hướng đến sứ mệnh chung gắn kết mạnh mẽ với sứ mệnh cá nhân của họ, cùng nỗ lực học tập, tiến bộ vượt qua chính mình, cùng biết tự quản công việc khéo léo để đạt được những mục tiêu ngày một thách thức hơn, cùng yêu thương, biết ơn, ghi nhận thành tích của nhau…

Thứ năm, (existence: tồn tại) - thành tích vượt trội để sống thoải mái, dễ dàng hơn. Vai trò, trách nhiệm và thu nhập sẽ tăng theo thành tích đích thực, theo năng lực đích thực, và sức ảnh hưởng đích thực lên đội nhóm, toàn doanh nghiệp, xã hội…

Chúng tôi hay viết tắt thành các chữ tiếng Anh trên thành eLAMP. Rõ ràng, 4 điều đầu LAMP sẽ dễ tạo ra điều cuối e mà không phải theo chiều ngược lại.

Đáng tiếc, tại phần lớn các doanh nghiệp hiện nay, chúng ta quá tập trung vào chức vụ, thu nhập, trách nhiệm, và khóa nhau bằng phòng ban, tầng quản lý, mục tiêu, KPI, các bảng đánh giá định kỳ… Khi đội nhóm và các cá nhân thấm và thực hiện được 4 điều đầu (LAMP), bạn sẽ nhận ra rằng rất nhiều điều chúng ta đang làm là không cần thiết, lãng phí, thậm chí độc hại mà chúng ta không hề nhận ra. Vì thế vẫn làm đi làm lại để nhận được những kết quả tương tự: bận rộn, mệt mỏi, kiệt sức, thiếu gắn kết, xung đột, lãng phí… Tất cả những điều này đều đã được các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu về quản lý, tổ chức kiểu mới tìm thấy từ nhiều năm qua, thậm chí sách, tài liệu của họ đã được dịch ra tiếng Việt nhiều năm qua như. Điển hình là các tác giả: Richard Thaler (Nobel Kinh tế 2017), Daniel Kahneman (Nobel Kinh tế 2002), Dan Ariely, Daniel Pink, BJ Fogg, Frederic Laloux, Edgar Schein, John Mackey, Steve Blank, Gary Hamel, John Doerr… Họ chỉ ra cho chúng ta rằng chúng ta đang làm ngược. Chính vì vậy mà hiệu quả thấp và lãng phí cao. Đây thực sự là siêu mỏ vàng cho mọi doanh nghiệp, mọi đội nhóm, mọi cá nhân khi biết khai thác đúng.

Cách làm mới đem lại luồng sinh khí mới. Cách làm cũ làm giảm năng lượng. Cách làm mới đem lại hiệu quả khổng lồ. Cách làm cũ lãng phí vô cùng.

Nhiệm vụ, sứ mệnh của bạn là triển khai cách mới. Đem lại Hạnh phúc Đích thực, Giá trị Đích thực cho mọi người, mọi đội nhóm, tại doanh nghiệp của bạn.

“Nếu hành động của bạn truyền cảm hứng cho mọi người ước mơ nhiều hơn, học nhiều hơn, làm nhiều hơn và trưởng thành nhiều hơn, bạn là lãnh đạo.” - John Quincy Adams

Dù bạn đang làm gì, ở bất kỳ vị trí nào, bạn vẫn có thể là lãnh đạo hạnh phúc đích thực.

Tôi tin bạn có thể làm được.