Bệ đỡ của sự phát triển

Đó là nơi kết tinh bản lĩnh dân tộc, nơi gieo mầm cho sáng tạo, nơi níu giữ niềm tin của xã hội, và nơi mở ra những chân trời mới cho một Việt Nam hùng cường, tử tế và nhân văn.

Mạch ngầm văn hóa

Trong âm thầm và bền bỉ, có một yếu tố như mạch ngầm chảy suốt hành trình ấy – đó là văn hóa kinh doanh Việt Nam. Có thể nói, sau chiến thắng lịch sử năm 1975, trong khi đất nước gồng mình lo từng lon gạo, từng mái nhà, thì tinh thần mưu sinh, tự lực cánh sinh đã âm thầm hình thành trong lòng dân tộc một ý thức kinh tế mới. Những gánh hàng nhỏ, những buổi chợ phiên, những chuyến xe khách chở hàng giữa Bắc Nam… chính là mầm mống đầu tiên của một nền kinh tế thị trường sơ khai.

Khi công cuộc Đổi mới được phát động vào năm 1986, cả đất nước như bừng tỉnh. Những dòng vốn tư nhân lần đầu tiên được công nhận, những doanh nghiệp dân doanh đầu tiên chào đời, những người bỏ biên chế nhà nước để “ra làm kinh tế” đã bước vào một hành trình chưa từng có tiền lệ. Cùng với thời gian, những doanh nghiệp ấy không chỉ trưởng thành mà còn đóng vai trò then chốt trong kiến tạo nền kinh tế Việt Nam hiện đại.

Những câu chuyện như của ông Trần Bá Dương – người xuất thân từ kỹ sư cơ khí, khởi nghiệp từ một xưởng sửa xe nhỏ tại TP HCM và sau này sáng lập Tập đoàn Thaco, trở thành một trong những doanh nghiệp hàng đầu về ô tô và công nghiệp phụ trợ – chính là ví dụ sống động cho tinh thần vượt khó và văn hóa làm ăn tử tế của người Việt. Những giá trị nhân văn ấy đã giúp doanh nghiệp trụ vững qua nhiều khủng hoảng, không chỉ bằng chiến lược mà bằng niềm tin xã hội.

Văn hóa kinh doanh lúc này bắt đầu định hình rõ hơn – không còn chỉ là “làm ăn” theo kinh nghiệm, mà dần dần trở thành triết lý. Triết lý ấy bao gồm sự trung thực trong ứng xử với khách hàng, sự tử tế với người lao động, sự minh bạch trong hợp tác, và sự chia sẻ với cộng đồng. Đó là văn hóa không sinh ra từ giáo điều, mà được hun đúc từ chính thực tiễn đấu tranh với khó khăn, thất bại và cả những cám dỗ vật chất. Cũng chính vì thế, nhiều doanh nghiệp Việt Nam, dù không có lịch sử lâu đời như những tập đoàn quốc tế, vẫn tạo dựng được niềm tin vững bền từ xã hội. Người Việt Nam bắt đầu tin vào thương hiệu Việt Nam, mua hàng Việt Nam, tự hào về sản phẩm do người Việt Nam làm ra. Đó không chỉ là thành tựu kinh tế, mà còn là chiến thắng của văn hóa kinh doanh tử tế.

Ngày nay, văn hóa kinh doanh không còn là chuyện của từng doanh nghiệp riêng lẻ, mà đã trở thành một phần trong bản sắc phát triển quốc gia. Một đất nước muốn phát triển bền vững phải có một hệ sinh thái kinh doanh lành mạnh, công bằng, sáng tạo và có trách nhiệm. Điều đó càng rõ nét khi chúng ta nhìn vào sự phát triển của các tập đoàn như Viettel – một doanh nghiệp quân đội nhưng vận hành với tư duy thị trường, luôn đặt lợi ích quốc gia, cộng đồng và khách hàng lên hàng đầu, thể hiện văn hóa phục vụ bền bỉ và tận tâm. Hay Vingroup, ngoài những thành công về công nghệ và bất động sản, đã góp phần định hình lại hình ảnh doanh nghiệp Việt Nam hiện đại, có trách nhiệm với xã hội qua những cam kết mạnh mẽ trong giáo dục, y tế, khoa học công nghệ…

Cầu nối giữa khát vọng lớn và hành động cụ thể

Bối cảnh toàn cầu hiện nay đang đặt ra những thách thức mới, từ chuyển đổi số, biến đổi khí hậu, tới cạnh tranh địa chính trị. Trong làn sóng đó, Việt Nam không thể chỉ đi bằng mô hình tăng trưởng truyền thống. Đất nước cần một thế hệ doanh nghiệp không chỉ giỏi làm kinh tế, mà còn tiên phong về sáng tạo, công nghệ, nhân văn. Chúng ta cần những doanh nhân vừa sắc bén, vừa có tinh thần phụng sự. Chúng ta cần những mô hình phát triển mới dựa trên kinh tế tuần hoàn, chia sẻ, xanh và bền vững. Và một lần nữa, chính văn hóa kinh doanh sẽ là chiếc cầu nối giữa những khát vọng lớn và hành động cụ thể. Đó là nơi nuôi dưỡng sự bền bỉ, chống lại chủ nghĩa thực dụng ngắn hạn, truyền cảm hứng cho sáng tạo, và nhắc nhớ rằng phát triển không thể tách rời đạo lý.

Nghị quyết 33-NQ/TW của Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đã nhấn mạnh: phải phát triển văn hóa doanh nghiệp, văn hóa kinh doanh, lấy đó làm nền tảng cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đây không chỉ là định hướng chính sách, mà là sự khẳng định tầm nhìn chiến lược: rằng văn hóa là lực đẩy bên trong của phát triển, và trong môi trường thị trường, thì văn hóa kinh doanh chính là hình thái biểu hiện cụ thể nhất của đạo lý dân tộc trên thương trường.

Sự phát triển của văn hóa kinh doanh Việt Nam 50 năm qua chính là minh chứng sống động cho một nhận thức rất căn bản: phát triển không thể tách rời khỏi bản sắc. Chúng ta không cần phải đánh đổi giá trị văn hóa để có được sự phồn vinh kinh tế. Trái lại, chính văn hóa – và đặc biệt là văn hóa kinh doanh – là chìa khóa để mở ra những cánh cửa lớn hơn cho tương lai. Một doanh nghiệp có thể sản xuất hàng nghìn sản phẩm mỗi ngày, nhưng nếu đánh mất sự liêm chính, sự tử tế, thì sẽ không bao giờ có được chỗ đứng bền vững trong lòng người tiêu dùng. Một nền kinh tế có thể tăng trưởng nhanh, nhưng nếu văn hóa kinh doanh bị tha hóa, thì cũng khó có thể bảo đảm công bằng, hạnh phúc cho toàn xã hội.