Gửi bình luận
Trong bối cảnh chung còn khó khăn và bất định, các ngân hàng thương mại (NHTM) nhìn chung vẫn giữ quan điểm thận trọng với các chỉ tiêu kinh doanh.
"Trong mối tương quan với những ngành nghề khác, SSI nhận thấy kế hoạch tăng trưởng lợi nhuận trước thuế (LNTT) của các ngân hàng năm 2025 vẫn có phần khả quan hơn (chưa tính tác động tiềm tàng từ các mức thuế của Mỹ), theo Trung tâm tư vấn và phân tích đầu tư SSI (SSI Research).
Trong nhóm NHTMCP mà Trung tâm SSI Research theo dõi kế hoạch tăng trưởng LNTT trung bình đạt +17% svck. Đối với nhóm NHTMNN, hiện mới chỉ có VCB được phê duyệt kế hoạch tăng trưởng LNTT năm 2025, với mức khiêm tốn +3,5% svck.
Trong số các vấn đề được thảo luận, tác động tiềm tàng từ thuế đối ứng của Mỹ là mối quan ngại lớn nhất. Một số ngân hàng, đáng chú ý là TPB, cho biết biên lợi nhuận trung bình của các khách hàng xuất khẩu sang Mỹ hiện khoảng 10%. Do đó, nếu mức thuế mới khiến chi phí tăng quá ngưỡng này, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu có thể bị ảnh hưởng. Mặc dù các NHTMCP đánh giá rằng tỷ trọng dư nợ cho vay đối với những khách hàng xuất khẩu trực tiếp sang Mỹ là khá thấp - chỉ chiếm từ 0,6% đến 1,9% tổng dư nợ tín dụng, các ngân hàng vẫn thận trọng trước những tác động gián tiếp có thể xảy ra. Những lo ngại này chủ yếu nằm ở nhu cầu tiêu dùng suy yếu và sự phục hồi chậm hơn kỳ vọng của thị trường bất động sản trong bốicảnh vĩ mô còn nhiều thách thức, đặc biệt là nếu căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, mức độ ảnh hưởng vẫn rất khó định lượng.
Nhóm NHTMNN đưa ra quan điểm thận trọng hơn, chủ yếu do mối quan hệ chặt chẽ với khối doanh nghiệp FDI. Ví dụ, VCB chia sẻ rằng các doanh nghiệp FDI chiếm khoảng 20% tổng dư nợ cho vay khách hàng bán buôn, tương đương khoảng 10% tổng dư nợ cho vay. VCB cũng là ngân hàng dẫn đầu trong mảng tài trợ thương mại với thị phần ước tính khoảng 20%. Do đó, nếu kim ngạch xuất khẩu toàn cầu suy giảm, các NHTMNN có thể chịu tác động rõ rệt hơn, và hiện đang chuẩn bị các phương án quản lý rủi ro tương ứng.
Một đánh giá mở rộng từ một chuyên gia độc lập trao đổi với DĐDN cho rằng, gần nhất, chúng ta đã có chỉ số PMI được S&P Global công bố. Cụ thể, theo báo cáo từ S&P Global, những thông báo về thuế quan của Mỹ đã khiến ngành sản xuất của Việt Nam suy giảm trở lại trong tháng 4. Sản lượng, số lượng đơn đặt hàng mới, việc làm và hoạt động mua hàng đều giảm mạnh, trong khi niềm tin kinh doanh giảm thành mức thấp của 44 tháng khi có những lo ngại về ảnh hưởng tiếp theo của thuế quan lên sản lượng trong tương lai.
Theo đó, PMI ngành sản xuất của Việt Nam đã giảm mạnh xuống 45,6 điểm từ mức 50,5 điểm của kỳ trước. Đây là chỉ số phản ánh rõ rệt lo ngại trong tâm lý kinh doanh của các nhà sản xuất và nó cho thấy rằng, mặc dù được hỗ trợ bởi mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng tín dụng với dư địa lớn, mặt bằng lãi suất thấp và thanh khoản được tiếp sức, các ngân hàng thương mại vẫn sẽ đến lúc phải đánh giá đầy đủ những tác động có thể xảy ra từ câu chuyện thuế quan.
“Điều lạc quan lúc này là Việt Nam sẽ sớm khởi động vòng đàm phán ngay từ ngày 7/5 tới. Cơ hội để đàm phán cho Việt Nam được kỳ vọng rất cao đặt trong bối cảnh về các nỗ lực chính sách, giảm thuế với hàng hóa Mỹ xuống 0%, tăng tốc các hợp đồng thương mại để rút ngắn thâm hụt, cùng với là bối cảnh chung về các cuộc đối đầu thuế quan giữa các nền kinh tế lớn có tín hiệu dịu xuống. Các ngân hàng thương mại chắc chắn sẽ không mong đợi tác động của chính sách thuế quan dự phòng kịch bản xấu tác động vào nhu cầu tín dụng và khả năng trả nợ trong các quý tới. Song họ cũng cần thiết đánh giá thận trọng và dự phòng đầy đủ cho vấn đề này”, theo vị chuyên gia.
Ngoài câu chuyện thuế quan, trở lại với đánh giá của SSI Reseach, ghi nhận từ ĐHĐCĐ cho thấy NIM đang bị thu hẹp cũng là chủ đề được nhiều NHTMCP bàn luận. Áp lực cạnh tranh đã và đang gia tăng, đặc biệt sau khi các NHTMNN tung ra các gói vay mua nhà hấp dẫn dành cho người trẻ dưới 35 tuổi, với lãi suất cố định từ 5,5–6,0% trong ba năm đầu.
Trong khi đó, lãi suất cho vay bình quân hiện khoảng 8% đối với các NHTMCP quy mô lớn và 9-10% đối với quy mô trung bình. Để giữ chân khách hàng bán lẻ chất lượng cao, nhiều NHTMCP buộc phải hy sinh một phần NIM, qua đó có thể tạo thêm áp lực lên khả năng sinh lời trong trung hạn. Song cũng cần lưu ý từ ghi nhận của người viết, nhiều NHTMC cũng kỳ vọng giữ được biên lãi ròng tích cực, từ bệ phóng thu hút CASA và các sản phẩm tạo giá trị sinh lợi tự động, giữ nguồn tiền nhàn rỗi không kỳ hạn của người gửi.
Một xu hướng mới đáng chú ý tại mùa ĐHĐCĐ năm nay là kế hoạch mở rộng hoạt động hướng đến mô hình tập đoàn tài chính. Các ngân hàng như MSB và STB đã có kế hoạch mua lại các công ty chứng khoán nhằm củng cố hệ sinh thái tài chính. Cập nhật thêm trong xu hướng này, có tham vọng của HDB, được công bố mô hình vận hành mới dưới tên gọi HD Financial Group. Tham vọng của HDB là mô hình mới sẽ giúp phát huy tối đa sức mạnh cộng hưởng to lớn từ HDBank, Ngân hàng số Vikki, Công ty Chứng khoán HD và các công ty con, công ty liên kết khác trong một tập đoàn thống nhất.
Theo SSI Research, bất chấp những thách thức đến từ nền kinh tế, hoạt động cho vay ký quỹ đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng lần lượt 46% và 41% trong năm 2023 và 2024, qua đó giúp kết quả kinh doanh của các công ty chứng khoán có nhiều cải thiện. Do đó, để phát triển và hoàn thiện mô hình tập đoàn tài chính, nhiều ngân hàng đã tăng vốn cho công ty chứng khoán trực thuộc hoặc thành lập công ty chứng khoán mới nhằm mở rộng dư địa cho vay ký quỹ. Ngoài ra, các ngân hàng cũng lên kế hoạch thành lập công ty bảo hiểm nhằm gia tăng nguồn thu phí và giảm sự phụ thuộc vào thu nhập lãi thuần, điều đặc biệt quan trọng trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt hiện nay. Điển hình như chúng tôi ghi nhận TCB ra phương án góp vốn, mua cổ phần để thành lập TCLife - Công ty cổ phần Bảo hiểm Nhân thọ Kỹ thương cùng với ông lớn Vingroup. Mặt khác, TCB cũng đã thông qua nghị quyết mua lại cổ phần để Công ty cổ phần Bảo hiểm Phi nhân thọ Kỹ Thương (TCGIns) trở thành công ty con…
“Nhìn chung, chúng tôi nhận thấy các ngân hàng Việt Nam đang chuẩn bị cho một năm 2025 đầy thách thức, với những bất ổn gia tăng từ yếu tố bên ngoài (rủi ro gián đoạn thương mại) và áp lực nội tại từ việc NIM thu hẹp. Theo đánh giá của chúng tôi, những ngân hàng sở hữu bộ đệm vốn mạnh, lợi thế chi phí vốn và chất lượng tài sản tốt sẽ có vị thế tốt hơn để duy trì tăng trưởng so với các đối thủ trong năm 2025”, SSI Research đánh giá.
Ở một góc nhìn tóm lược về định hướng chiến lược của các ngân hàng, CFA Lê Hoài Ân và bà Nguyễn Ngọc Thu (HUB) chia sẻ trong một nghiên cứu, ghi nhận các ngân hàng chạy theo quy mô lợi nhuận đang hướng tới sự cân bằng giữa tăng trưởng, hiệu quả và kiểm soát rủi ro. Nhóm ngân hàng quốc doanh đều nhấn mạnh vào các trụ cột như tối ưu công nghệ, tăng cường chất lượng tín dụng, kiểm soát rủi ro và xử lý nợ xấu.
Định hướng này cho thấy các ngân hàng trong nhóm tiếp tục giữ vai trò ổn định hệ thống, ít chạy theo tăng trưởng đột phá nhưng chú trọng vào “sức khỏe nội tại” – điều rất cần thiết trong giai đoạn còn nhiều biến động vĩ mô, đặc biệt là căng thẳng chiến tranh thương mại leo thang. Trong khi đó nhóm chuyên cho vay cá nhân như VPB và VIB thể hiện kỳ vọng lớn vào sự phục hồi của tín dụng tiêu dùng khi đều đặt mục tiêu tăng trưởng dư nợ trên 20% trong năm 2025. ACB duy trì chiến lược “tăng trưởng chọn lọc” sau khi chuyển dịch sang cho vay phân khúc doanh nghiệp trung và lớn trong năm trước, đồng thời chú trọng nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và cải thiện ROE theo hướng quản trị chi phí hoạt động. STB dự kiến sẽ hoàn thành lộ trình tái cơ cấu và xử lý nợ tồn đọng. TPB tập trung vào hệ sinh thái khách hàng hiện hữu, qua đó cải thiện CASA và thu nhập phi tín dụng, cũng như tạo nền tảng cho tăng trưởng ổn định hơn trong dài hạn.
Nhóm cho vay doanh nghiệp phân hóa với: một nhóm tập trung tối ưu nguồn lực hiện có, nhóm còn lại đẩy mạnh đa dạng hóa tệp khách hàng. HDB, LPB, MSB và SSB lựa chọn mở rộng sang khối SME và bán lẻ – các phân khúc tiềm năng đem lại biên lãi cao hơn. Trong khi đó, MBB và TCB ưu tiên cải thiện chất lượng tài sản, tối ưu vận hành qua ứng dụng công nghệ, còn SHB định hướng khai thác sâu hơn nhóm khách hàng hiện hữu để gia tăng tỷ trọng thu nhập phi tín dụng. Đặc biệt, MBB thể hiện chiến lược phát triển bền vững – hỗ trợ nền kinh tế, khi mục tiêu tăng trưởng tín dụng mạnh nhưng chấp nhận mục tiêu lợi nhuận vừa phải. Riêng OCB chú trọng định hướng sản phẩm theo phân khúc khách hàng , trong đó nhấn mạnh tín dụng xanh – một xu hướng đang được thị trường thúc đẩy mạnh mẽ.
“Dù được cấp mức tăng trưởng tín dụng cao nhưng với việc NIM khả năng sẽ tiếp tục phải giảm để hỗ trợ tăng trưởng cũng như thu nhập từ hoạt động dịch vụ vẫn sẽ khó có khởi sắc thì việc quản trị chi phí hoạt động và kiểm soát chất lượng tín dụng là hai yếu tố tiên quyết giúp các ngân hàng có thể đạt được mục tiêu lợi nhuận”, các chuyên gia nhận định.
Nhìn chung các KHKD của các ngân hàng trong mùa ĐHĐCĐ năm nay, tuy thận trọng và có thể cần thời gian để đánh giá thêm về tác động thuế quan, song vẫn nhiều kỳ vọng và định hướng nhằm đạt chỉ tiêu tăng trưởng, đóng góp cho tăng trưởng lợi nhuận của ngành từ 17-18%. Đây là chỉ tiêu tăng trưởng khá khả quan và đáng lạc quan so với nhiều ngành, dù trên toàn thị trường đến hiện tại, nhiều tổ chức vẫn giữ dự báo lợi nhuận toàn thị trường có thể +15-17% năm 2025.
