CẢM XÚC XUÂN: Phiên chợ tết ở Đồng Văn

Bài và ảnh: CHÍ NAM• 03/02/2021 16:24

Dân xê dịch vẫn thường nói rằng: Bất đáo Hà Giang phi phượt thủ. Dân xê dịch cũng thường rỉ tai với nhau rằng: Nếu bạn chưa một lần đi chợ Tết nơi cao nguyên đá, bạn đã phí mất nửa hành trình.

Mùa xuân đã về trên cao nguyên đá

Mùa xuân đã về trên cao nguyên đá.

Dạo chơi những phiên chợ ở Hà Giang thì tôi đã từng đến nhiều lần. Công nhận là vui và đẹp thật. Còn dạo chơi trong phiên chợ Chủ nhật cuối cùng trước thềm năm mới thì chưa từng thật vì cận Tết bận quá, , nhiều việc lại hơi khó rủ người đi cùng nên cứ lần khất mãi. Chưa đi được phiên chợ Tết, thấy lòng cứ bất phục.

27 Tết, quyết tâm, cuối cùng quyết định lên đường trong một tích tắc với khăn đùm áo ấm vì trên Hà Giang đang chỉ có 11 độ, vùng núi chắc chắn sẽ lạnh đến tê người. Rồi nhảy lên chuyến ô tô vội vã, cứ thế phóng thẳng lên Hà Giang. Sáng mai có phiên chợ cuối cùng trước Tết.

Trời lạnh căm căm với mưa phùn lất phất và sương mờ đục khắp mọi thung lũng, mọi vỉa đá tai mèo. Tôi co ro trong đống áo ấm, thấy mình giống như con gấu bông. Mới có khoảng 4h sáng, nhưng mọi người đi cùng đã dậy hết lượt. Ai nấy đều tròn quay vì khăn áo. Đêm hôm qua, khi đến nơi, đã thấy người bán bày hàng sẵn chuẩn bị cho phiên chợ sớm mai. Giờ thì nồi thắng cố đã bộc khói nghi ngút. Phản thịt trâu đã đỏ tươi những miếng thịt mới vừa cắt. Gà vịt rồi lợn kêu ầm ĩ. Sạp bán vải đã bày đủ loại váy màu sắc sặc sỡ. Trong ánh sáng tù mù của ngọn đèn đỏ quạnh trong sương cùng khói bốc lên từ khu vực bán hàng ăn, mọi thứ đều mờ mờ, ảo ảo.

Tôi ngồi ngay nơi đầu chợ, co ro, mưa lất phất bay bay. Nghe từ rất xa có thanh âm leng keng của tiếng chuông đeo trên cổ ngựa, rồi tiếng vó ngựa lọc cọc. Trời mờ mịt sương, chẳng thấy bóng người bóng ngựa, chỉ thấy những thanh âm vang vọng. Rồi tiếng xe máy và tiếng ô tô và rất lâu sau, là tiếng nói chuyện ríu rít. Bóng những ánh đèn pha quét loang loáng trên đường lộ. Những bộ váy xúng xính đủ màu sắc như mây như hoa, nhún nhảy theo bước chân của những cô gái Lô Lô, gái Mông. Ai cũng mặc những bộ váy thật đẹp, bước những bước thật nhanh, về chợ.

Chợ Đồng Văn họp phiên sáng Chủ Nhật hàng tuần như thường lệ. Đây là nơi giao lưu của bà con trong vùng. Từ rất sớm, bà con đã rủ nhau về chợ. Người có xe máy thì chở theo vợ, địu theo đứa con trùm kín mít phía sau lưng, về chợ. Mấy cái xe Wind kêu bành bạch, huyên náo cả vùng thung lũng yên tĩnh. Người có ngựa thì dắt ngựa xuống chợ, hai cái gùi hai bên, chở theo đủ thứ mang đi bán. Rồi những chuyến xe khách đổ người xuống chợ. Tiếng nói cười ríu rít.

Tang tảng sáng, bóng những chiếc váy đủ màu sắc đã ùa vào khắp khu chợ. Ồn ã nói cười. Ai cũng đeo theo cái gùi, mang theo vài món đồ muốn bán. Một con gà hay vài cân khoai, một vài miếng thổ cẩm tự dệt…bán rồi lấy tiền mua đồ mình cần. Chợ hôm nay có nhiều sạp hàng hơn hẳn ngày thường. Đẹp nhất và rực rỡ nhất là sạp váy áo, khăn. Đủ màu sắc lộng lẫy và cũng đông chị em nhất. Những chiếc váy Mông hay khăn quàng thổ cẩm, nhìn đã thấy thích mắt. Hàng nhu yếu phẩm mắm muối cũng đông người qua lại. Mọi người đều có nhu cầu mua bán. Hàng thắng cố và phở lợn chẳng còn chỗ ngồi. Đám thanh niên đang ngồi khề khà uống rượu còn lũ trẻ con thì bám lấy mẹ, có nhiều thứ đẹp quá, muốn mua quá. Còn 2 ngày nữa là Tết âm lịch, Tết chung của đất nước mình, cũng là cái Tết lớn nhất. Còn nhiều thứ phải mua sắm lắm. Tết mà, xuân mà.

Tôi đi lạc trong khu chợ mùa xuân. Tiếng Tết cứ rộn ràng trong trống ngực. Người ta nói đủ ngôn ngữ mà nghe chẳng hiểu gì. Những tiếng nói như tiếng chim hót ríu ran. Tôi lách đám đông vui vẻ, đi theo những chiếc váy xập xòe. Chợ đẹp và vui quá! Hơn hẳn những ngày cuối tuần đã từng tham gia. Nhìn thứ gì cũng muốn mua, thứ gì cũng muốn mang về. Người đi chợ ai cũng vui, ai cũng hồ hởi. Mùi thơm của rượu ngô thoang thoảng. Giờ khề khà rượu ngô là nhất. Trời lạnh, uống chén rượu nồng nàn, đượm hương thơm của ngô, thật tuyệt cú mèo.

Trời sáng dần, nhìn rõ mọi thứ hơn. Lạnh tê tái mà đứng giữa vườn hoa xuân này cứ thấy ấm sực nức, vì màu sắc rực rỡ của váy, vì tiếng nói cười như tiếng chuông khánh lao xao.

Tôi ngồi nơi quán bánh rán, chờ chiếc bánh nóng hổi. Cạnh tôi, bọn trẻ con thò lò mũi xanh lố nhố đủ cả. Đứa nhỏ nhất còn đang ẵm ngửa, đứa cao hơn cái gùi một tí. Mấy đứa trẻ theo bố mẹ về chợ, váy áo cũng đẹp ơi là đẹp.

Sau gùi của một cô gái Mông có một nhánh hoa mùa xuân, những bông hoa cải vàng rung rinh, đung đưa. Tôi cứ đi theo mải miết. Xuân về thật rồi! Ngoài cổng chợ, cây hoa mận đã nở trắng, cành lê cũng đã điểm sắc hoa rồi. Mùa xuân đã về trên nụ cười rạng ngời của cô gái Lô Lô, trên gùi mây hoa cải đung đưa, trong nhịp bước chân của những chiếc váy xập xòe. Cả đất trời đã rạng rỡ mùa xuân.

Chợ hôm nay họp mãi chẳng muốn tan. Người xuống mỗi lúc một đông hơn, huyên náo hơn. Mọi bận tầm qua trưa là vãn nhưng hôm nay, chợ họp đến chiều muộn. Cái gùi sau lưng cứ nặng dần, đủ thứ chất trong đó. Có can rượu cho cánh đàn ông. Có váy mới cho cánh phụ nữ. Đám trẻ con có vòng đeo tay, có đôi ủng mới. Ai cũng có đồ diện Tết. Sắm đủ rồi, hoan hỉ ra về.

Chợ vãn khi trời đã tối sầm. Sương đã lại giăng mắc khắp thung lũng cao nguyên. Lọc cọc, ồn ào, tiếng nói tiếng cười theo tiếng bước chân, xa dần.

Tết đã đến thật gần!

Tôi mang về trong balo những món quà của mùa xuân Hà Giang. Những miếng thịt trâu gác bếp, những mảnh vải thổ cẩm màu sắc. Đi giữa thênh thang đất trời nơi cực Bắc Tổ quốc, giữa miền đá núi nở hoa đẹp vô ngần. Khắp nơi là màu vàng của hoa cải, trắng tinh khôi của hoa mận, đỏ thắm của hoa đào, hồng phới và cả tím của tam giác mạch, thẫm của hoa thun tu… Thật khó có thể dùng từ ngữ nào để miêu tả. Niềm vui cứ âm ỉ mãi không thôi. Tết ở nơi cao nguyên đá, nhà nào cũng thấy xuân ngay hàng rào, ngay trước cửa, nơi bậc thềm. Trong gió lạnh, sương muối, có đóa hoa đào phớt hồng, ấm áp cả không gian.

Mùa xuân ở Hà Giang thật lộng lẫy, mùa của “miền đá núi nở hoa”.

Diễn đàn Doanh nghiệp mở diễn đàn “CẢM XÚC XUÂN” nhằm ôn cố tri tân về mùa xuân; về thiên nhiên, con người, xã hội, và các vấn đề nóng bỏng của đất nước, địa phương bằng tinh thần hân hoan để tiễn biệt năm cũ, chào đón năm mới 2021.

Bài vở xin gửi về email: camxucxuan@dddn.com.vn.

Tác giả để lại địa chỉ và số điện thoại để chúng tôi tiện liên hệ.

Trân trọng cảm ơn.