Chỉ số công khai minh bạch ngân sách ở Việt Nam được các tổ chức quốc tế đánh giá cao, có ý nghĩa quan trọng, tạo niềm tin cho doanh nghiệp, các nhà đầu tư nước ngoài.
Kết quả khảo sát toàn cầu về Chỉ số công khai ngân sách mở 2019 vừa được công bố cho thấy điểm số công khai minh bạch ngân sách của Việt Nam đã tăng mạnh so với các kỳ đánh giá trước đó.
Trong bối cảnh nhiều nền kinh tế trên thế giới đang bị ảnh hưởng bị dịch bệnh COVID-19, việc các tổ chức quốc tế đánh giá cao chỉ số công khai minh bạch ngân sách ở Việt Nam có ý nghĩa quan trọng, tạo niềm tin cho doanh nghiệp, các nhà đầu tư nước ngoài.
Năm 2019 là kỳ thứ 3 liên tiếp, Bộ Tài chính phối hợp với các cơ quan chức năng (Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng Chính phủ, Kiểm toán nhà nước) tham gia vào quá trình đánh giá của Tổ chức Quan hệ đối tác ngân sách quốc tế (IBP).
Kết quả điểm số công khai minh bạch ngân sách của Việt Nam năm 2019 đã có bước cải thiện mạnh so với kỳ đánh giá năm 2017, xếp hạng 77/117 nước, tăng 14 bậc. Trong đó, đạt 38/100 điểm đối với trụ cột Công khai ngân sách, tăng 23 điểm; 11/100 điểm đối với trụ cột Sự tham gia của công chúng, tăng 4 điểm; 74/100 điểm đối với trụ cột Giám sát, tăng 2 điểm so với năm 2017.
Theo ông Nguyễn Minh Tân – Phó Vụ trưởng Vụ Ngân sách nhà nước (Bộ Tài chính), kết quả đánh giá trên một mặt thể hiện nỗ lực của Việt Nam trong việc hoàn thiện khung khổ pháp lý, chế độ, chính sách nhằm tăng cường công khai minh bạch ngân sách; mặt khác cũng thể hiện sự hợp tác chủ động, tích cực của các cơ quan chức năng trong quá trình khảo sát của IBP.
Tuy nhiên, theo ông Tân, kết quả đánh giá cũng chỉ ra hạn chế của Việt Nam hiện nay là điểm số đối với trụ cột “Sự tham gia của công chúng” còn thấp. Nguyên nhân chủ yếu do các tiêu chí đánh giá được xây dựng dựa trên thông lệ tốt của các nước OECD, nên chưa phù hợp với điều kiện của Việt Nam. Song về chủ quan thì Bộ Tài chính và các cơ quan chức năng cũng cần rút kinh nghiệm trong việc thông tin, tuyên truyền cho người dân đảm bảo đầy đủ, kịp thời hơn và có giải pháp khuyến khích người dân tham gia chủ động, tích cực hơn vào việc hoạch định chính sách tài chính - NSNN.
Từ đầu năm 2020 đến nay, dịch bệnh COVID-19 đã lan rộng trong phạm vi toàn cầu và đang gây ra những tác động nghiêm trọng cho kinh tế thế giới nói chung và kinh tế Việt Nam nói riêng. Các tổ chức quốc tế uy tín đã đồng loạt hạ thấp dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong năm 2020, trong đó OECD (tháng 3/2020) dự báo chỉ đạt 2,4%, WB (tháng 3/2020) dự báo 2,5%, IMF (tháng 4/2020) dự báo ở mức -3%.
Tăng trưởng của các nền kinh tế chủ chốt cũng được dự báo sụt giảm nghiêm trọng, trong đó Mỹ chỉ còn 0,4% (dự báo của ADB tháng 4/2020) hoặc có thể ở mức -5,9% (IMF, tháng 4/2020), EU mức -1% (ADB, tháng 4/2020) hoặc thậm chí -7,2% (IMF, tháng 4/2020), Trung Quốc 2,3% (ADB, tháng 4/2020) hoặc 1,2% (IMF, tháng 4/2020), Nhật Bản -1,5% (ADB, tháng 4/2020) hoặc thậm chí -5,2% (IMF, tháng 4/2020).
Thị trường vốn, thị trường tài chính thế giới chịu tác động của dịch bệnh đồng loạt giảm mạnh, đã xuất hiện xu hướng tháo vốn, dịch chuyển dòng đầu tư FDI từ nước này sang nước khác để tránh gián đoạn nguồn cung và sự phụ thuộc quá mức vào một nền kinh tế.
Trong bối cảnh đó, Việt Nam vừa thực hiện kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh vừa đẩy mạnh hoạt động khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội. Tăng trưởng kinh tế mặc dù có bị suy giảm (GDP quý I chỉ tăng 3,81% so với kế hoạch cả năm đề ra là 6,8%), nhưng vẫn là điểm sáng trong khu vực và trên thế giới. Nền tảng kinh tế vĩ mô và các cân đối lớn của nền kinh tế vẫn được duy trì ổn định, tạo thuận lợi cho phục hồi và phát triển kinh tế xã hội sau khi dịch bệnh kết thúc…
Trong hoàn cảnh như vậy, việc chỉ số công khai minh bạch ngân sách của Việt Nam được các tổ chức quốc tế ghi nhận và đánh giá cao sẽ góp phần quan trọng trong việc củng cố niềm tin của người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài, tạo cơ sở để thu hút thêm các dòng vốn đầu tư vào Việt Nam.
“Việt Nam sẽ tiếp tục là địa điểm an toàn, hấp dẫn được các nhà đầu tư nước ngoài lựa chọn trong thời gian tới” – ông Tân nhấn mạnh.
Khảo sát ngân sách mở (OBS) là sáng kiến nhằm thúc đẩy công khai minh bạch ngân sách, do Tổ chức Quan hệ đối tác ngân sách quốc tế (IBP) tiến hành định kỳ 2 năm/lần, bắt đầu từ năm 2006 và đến nay đã được triển khai thực hiện tại trên 100 quốc gia trên thế giới. Việc khảo sát được tiến hành thông qua Bảng hỏi ngân sách mở dựa trên ba trụ cột lớn là: (i) Công khai ngân sách; (ii) Sự tham gia của công chúng; (iii) Giám sát của cơ quan lập pháp và kiểm toán.
Việt Nam là một trong những quốc gia được IBP khảo sát từ năm 2006, nhưng hoàn toàn do IBP tự thực hiện (đánh giá độc lập). Đến năm 2012, IBP phối hợp với Trung tâm hội nhập quốc tế (CDI) cùng tham gia khảo sát, đánh giá về hoạt động công khai minh bạch ngân sách của Việt Nam. Để đảm bảo tính chính xác, minh bạch, khách quan, từ năm 2015, IBP có thư đề nghị Bộ Tài chính tham gia vào quá trình khảo sát để đưa ra ý kiến bình luận và cung cấp các tài liệu hỗ trợ trả lời các câu hỏi khảo sát.
Có thể bạn quan tâm