Chuyên gia mách nước để hàng Việt ứng phó với phòng vệ thương mại?

ĐỖ HUYỀN• 13/10/2020 04:50

Bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và hội nhập cho rằng, không có cách nào để tránh các vụ kiện về phòng vệ thương mại một cách tuyệt đối, nên cách thức khả dĩ nhất là đối mặt.

Số liệu thống kê của Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương), tính đến hết tháng 9 năm 2020, cơ quan này đã ghi nhận và xử lý 193 vụ việc phòng vệ thương mại nước ngoài áp dụng đối với Việt Nam, bao gồm 108 vụ việc chống bán phá giá, 22 vụ việc chống trợ cấp, 23 vụ việc chống lẩn tránh thuế, 40 vụ việc tự vệ.

Sắt thép là một trong những mặt hàng phải đối diện với phòng vệ thương mại nhiều nhất.

Trong 9 tháng năm 2020, tổng số vụ việc phòng vệ thương mại mới khởi xướng điều tra với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam là 31 vụ, gấp gần 2 lần so với toàn bộ vụ việc khởi xướng năm 2019.

Cũng trong 9 tháng năm 2020, các quốc gia đã khởi kiện 31 vụ phòng vệ thương mại đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, tăng gấp gần 2 lần so với toàn bộ vụ việc khởi xướng năm 2019.

Xu thế điều tra, áp dụng các biện pháp bảo hộ thương mại với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục gia tăng, đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19.

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp về thực trạng này bà Nguyễn Thị Thu Trang, giám đốc Trung tâm WTO và hội nhập, VCCI cho hay, kiện phòng vệ thương mại là những công cụ có tính “bảo hộ” được nhiều nước nhập khẩu sử dụng khá phổ biến. Là một nền kinh tế định hướng xuất khẩu, cũng xuất siêu nhiều, chúng ta phải chấp nhận thực tế này.

“Cả doanh nghiệp và cơ quan nhà nước sẽ không có cách nào tuyệt đối để có thể tránh các vụ kiện về phòng vệ thương mại được. Do đó, cách thức khả dĩ nhất vẫn là đối mặt”, bà Trang nhấn mạnh.

Theo quan điểm của bà Trang, tùy vào cách thức phản ứng của doanh nghiệp, thiệt hại với mỗi doanh nghiệp là không giống nhau. Doanh nghiệp có sự chuẩn bị tốt, tham gia tích cực vào các cuộc điều tra có thể nhận được mức thuế phòng vệ thấp hơn. Thậm chí ngay cả khi đã bị áp thuế, trong những năm tiếp theo vẫn có cơ hội giảm thuế, thậm chí là thuế về 0% nếu có chiến lược tham kiện thích hợp.

Hơn nữa, bà Trang nhấn mạnh kiện phòng vệ thương mại là kiện cả một ngành sản xuất xuất khẩu sản phẩm liên quan. Vì vậy đó không phải là cuộc chiến riêng lẻ của doanh nghiệp nào. Việc liên kết giữa các doanh nghiệp đang sản xuất xuất khẩu sản phẩm liên quan sang thị trường liên quan với nhau trong ứng phó với vụ kiện là cần thiết.

"Với các doanh nghiệp có chiến lược trọng tâm là xuất khẩu và vào các thị trường có nguy cơ cao, việc chuẩn bị kiến thức về các vụ kiện phòng vệ, nguồn lực để sử dụng khi cần thiết, bảo đảm các tài liệu sổ sách chứng từ đúng chuẩn mực quốc tế để chứng minh bảo vệ mình khi bị điều tra là điều cần làm. Ngoài ra, cần thường xuyên cùng các đối tác nhập khẩu cập nhật tình hình thị trường và các nguy cơ kiện cũng là rất cần thiết", bà Trang nói.