Cơ bản hoàn thành phương án hợp nhất, sáp nhập và sắp xếp bộ máy

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết khi chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 1/2025, thảo luận 7 dự án luật và nghị quyết chuẩn bị trình Quốc hội tại kỳ họp trong tháng 2 sắp tới. Phiên họp diển ra sáng nay (7/1/2025).

Tại phiên họp, Chính phủ xem xét, cho ý kiến về: Dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi); dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thành lập một số Bộ của Chính phủ khóa XV, nhiệm kỳ 2021-2026; dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu số lượng thành viên Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI; dự thảo Nghị quyết của Quốc hội giải quyết các vấn đề phát sinh trong các quy định của pháp luật liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy; dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi); dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đây là phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật đầu tiên của năm 2025 để tiếp tục thực hiện chủ trương lớn của Đảng xác định xây dựng và hoàn thiện thể chế là 1 trong 3 đột phá chiến lược, là "đột phá của đột phá", thể chế là nguồn lực, động lực cho phát triển, nhưng thể chế hiện nay cũng là "điểm nghẽn của điểm nghẽn".

Việc Thủ tướng nhấn mạnh thể chế là "đột phá của đột phá" và đồng thời là "điểm nghẽn của điểm nghẽn" đã phản ánh sự cấp bách trong công tác đổi mới tổ chức, bộ máy. Những dự thảo nghị quyết và luật được đưa ra không chỉ nhằm tháo gỡ các vướng mắc pháp lý hiện tại, mà còn định hình một cấu trúc chính quyền tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.

Đặc biệt, việc xem xét các nội dung liên quan đến Dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi); dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) hay dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu số lượng thành viên Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI cho thấy một tầm nhìn tổng thể trong sắp xếp, tinh giản bộ máy. Đây không chỉ là công tác kỹ thuật mà còn là bước đi chiến lược để khơi thông các nguồn lực, tạo động lực phát triển đất nước, như tinh thần “chính sách thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản lý thông minh” mà Thủ tướng đã nêu.

Tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh tầm quan trọng của 7 dự án luật và nghị quyết được đưa ra thảo luận tại phiên họp chuyên đề đầu tiên của năm 2025, trong bối cảnh yêu cầu cấp bách về đổi mới tổ chức, bộ máy nhằm bảo đảm tính "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả". Những nguyên tắc này không chỉ là kim chỉ nam mà còn thể hiện quyết tâm tạo ra một nền hành chính phục vụ, linh hoạt và đáp ứng kỳ vọng của người dân.

Với cách tiếp cận "làm từ trên xuống dưới và cả dưới lên trên", cùng phương châm "Trung ương làm gương, địa phương hưởng ứng", Thủ tướng đặt ra một lộ trình đổi mới toàn diện, đồng bộ. Việc “vừa chạy vừa xếp hàng” là hình ảnh ẩn dụ sinh động cho một quá trình cải cách linh hoạt, không để gián đoạn công việc nhưng vẫn bảo đảm hiệu quả từng bước đi. Đặc biệt, nhấn mạnh rằng mô hình tổ chức mới phải tốt hơn, hiệu quả hơn, mang lại nhiều lợi ích thiết thực hơn cho người dân, cho thấy mục tiêu của cải cách không nằm ở hình thức mà ở kết quả cuối cùng.

Thách thức của công tác đổi mới được Thủ tướng mô tả là “công việc khó, nhiều nội dung phức tạp, do đó phải rất tập trung, khẩn trương thực hiện trong thời gian từ nay đến Hội nghị Trung ương và kỳ họp Quốc hội để giải quyết các vấn đề vướng mắc liên quan tổ chức và hoạt động của bộ máy”.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng nhấn mạnh một trong những nguyên tắc cơ bản trong quá trình cải cách bộ máy chính quyền: "Quyền hạn đi đôi với trách nhiệm". Quan điểm này không chỉ thể hiện sự rõ ràng trong việc phân cấp, phân quyền mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm cá nhân và tập thể trong việc thực thi quyền hạn.

Một điểm đáng chú ý trong phát biểu của Thủ tướng là yêu cầu "không để tản mạn, manh mún, phân tán ở các luật chuyên ngành". Chính phủ sẽ tập trung quyền hạn trong các Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, nhằm tránh sự chồng chéo và thiếu đồng bộ giữa các luật. Điều này cho thấy sự quyết tâm trong việc xây dựng một hệ thống pháp lý chặt chẽ, minh bạch và hiệu quả, giúp cho các cơ quan, đơn vị triển khai chính sách một cách thuận lợi, không bị rối rắm trong các quy định luật pháp.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã làm rõ một tư duy quan trọng, đó là việc "bỏ tư duy 'không quản được thì cấm, không biết mà vẫn quản'". Thủ tướng kêu gọi các cơ quan Nhà nước trao quyền cho những người làm tốt nhất, những doanh nghiệp có khả năng làm tốt hơn. Cái gì đã cấm, đưa vào luật, cái gì không cấm thì để cho phép, từ đó tạo ra môi trường linh hoạt cho sáng tạo và phát triển.

Đi cùng với việc phân cấp, phân quyền là một yêu cầu về tinh giản bộ máy, tinh giản biên chế và đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng dữ liệu số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong công việc của các cơ quan, đơn vị. Điều này không chỉ giúp tăng cường hiệu quả công việc mà còn giảm thiểu những tốn kém và sự phức tạp trong bộ máy hành chính.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các cơ quan cần thể chế hóa nhanh chóng các nội dung trong Nghị quyết 27 của Trung ương về xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN trong giai đoạn mới, cũng như xử lý các quy định mâu thuẫn, bất cập.

Thủ tướng cũng dành lời khen ngợi cho Bộ Nội vụ trong công tác tinh giản và sắp xếp lại bộ máy. Các Nghị định về chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức đã được ban hành, góp phần xây dựng sự đồng thuận trong xã hội. Thủ tướng cũng yêu cầu tiếp tục hoàn thiện phương án sắp xếp và tinh giản bộ máy để bảo đảm các mục tiêu cải cách đạt được hiệu quả thực chất.

Nhìn chung, tinh thần cải cách mà Thủ tướng đề ra là một chiến lược tổng thể, toàn diện nhằm xây dựng một hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu quả, minh bạch, phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, như Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ rõ, công việc này không hề đơn giản và sẽ cần sự nỗ lực không ngừng của tất cả các bộ ngành, cơ quan liên quan để đạt được những thành quả bền vững trong thời gian tới.