Đồng bộ hạ tầng giao thông sẽ giúp ĐBSCL "cất cánh"

>>Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: ĐBSCL cần hướng tới phát triển xanh và toàn diện

Hoàn thiện các dự án hạ tầng giao thông…

Có thể thấy, năm 2022, người dân và doanh nghiệp Vùng ĐBSCL đón nhận thêm một tin vui, cao tốc Trung Lương- Mỹ Thuận đã được vận hành thử để hoàn tất công tác chuẩn bị để đưa vào khai thác. Hiện tại tuyến cao tốc dài 51 km với tổng mức đầu tư 12 ngàn tỷ đồng đạt hơn 97% khối lượng, các hạng mục còn lại đang được nhà thầu gấp rút thi công, hoàn thiện đấu nối.

Theo Sở Giao thông vận tải tỉnh Tiền Giang thì địa phương đã báo cáo và chờ ý kiến Chính phủ để đưa vào sử dụng. Cùng với, cao tốc TP.HCM- Trung Lương, cao tốc Trung Lương- Mỹ Thuận giúp cải thiện lớn năng lực vận tải liên vùng cho ĐBSCL. Cao tốc này rộng 16 m, gồm 4 làn xe, mỗi chiều bố trí 6 điểm dừng khẩn cấp. Giai đoạn mở rộng sẽ nâng lên 6 làn, gồm 2 làn dừng khẩn cấp.

Một công trình giao thông trọng điểm khác là cầu Mỹ Thuận 2. Dịp lễ 30/4 và 1/5 không khí thi công trên công trường vẫn khẩn trương, tiến độ xây dựng được đẩy nhanh, hàng trăm công nhân, thiết bị của các nhà thầu vẫn miệt mài làm việc cho mục tiêu hoàn thành dự án đúng tiến độ. Cầu Mỹ Thuận 2 là vạch nối 2 tuyến cao tốc quan trọng, kéo “mảnh đất Chín Rồng” xích lại gần với trung tâm kinh tế lớn TP.HCM và Đông Nam bộ.

Dự án này có điểm đầu khớp nối với cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận, điểm cuối nối dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ với hơn 6km. Trong đó, phần cầu chính dài gần 2km, đường dẫn và cầu trên tuyến dài hơn 4km và có tổng mức đầu tư 5 ngàn tỷ đồng. Dự kiến cầu Mỹ Thuận 2 sẽ hoàn thành vào năm 2023.

Hiện tại, công trình cầu Mỹ Thuận 2 đang vượt tiến độ và đạt tổng giá trị xây lắp gần 51% giá trị hợp đồng. Các nhà thầu đang thi công thân trụ T15, T16, nhịp chính dây văng. Cụ thể, tại gói thầu XL04 đã hoàn thành thi công thân, bệ trụ và tiến hành đổ bê tông bản mặt cầu được 13/14 nhịp. Còn tại gói thầu XL03B, trụ T15 và T16 đã thi công 7/33 đốt. Theo Ban điều hành dự án cầu Mỹ Thuận 2 thì Dự án có 5 gói thầu xây lắp, trong đó gói thầu thi công cọc khoan nhồi và bệ trụ các trụ nhịp chính dây văng từ trụ T14 đến T17 đã hoàn thành vào cuối năm 2021. Trong 4 gói thầu còn lại có 2 gói vượt tiến độ là gói XL01 và XL04 đạt hơn 80% khối lượng xây lắp.

Tuyến cao tốc huyết mạch khác giúp thủ phủ Tây Đô với TP.HCM được người dân hết sức mong mỏi là Dự án cao tốc Mỹ Thuận- Cần Thơ. Cao tốc đang được thi công này dài 23km vắt qua các tỉnh Đồng Tháp và Vĩnh Long.

Ở giai đoạn 1, quy mô đầu tư Dự án gồm 4 làn xe, bề rộng nền đường 17m, bề rộng cầu 17,5m, vận tốc 80km/h. Hiện tại, trên công trường cao tốc Mỹ Thuận- Cần Thơ các nhà thầu đang huy động nhân lực, máy móc làm "3 ca, 4 kíp" đảm bảo tiến độ thi công, giải ngân vốn đầu tư cao tốc Mỹ Thuận- Cần Thơ.

Tính tới đầu tháng 4/2022 tổng khối lượng của 3 gói thầu xây lắp đạt khoảng 37% so với kế hoạch. Theo đó, phần tuyến chính đã thi công cắm bấc thấm khoảng 84%, hoàn thành đắp gia tải giai đoạn 1 được 10/20 km. Với 15 cầu trên tuyến chính và 3 cầu ngang đang thi công bệ mố/trụ (đạt 45%), thân trụ (đạt 42%), sản xuất dầm (đạt 51%). Với tổng mức đầu tư khoảng 4.826 tỷ đồng từ nguồn vốn đầu tư công, mục tiêu Dự án sẽ hoàn thành vào năm 2022, khai thác toàn bộ dự án giai đoạn 1 trong năm 2023. Giai đoạn 2, cao tốc Mỹ Thuận- Cần Thơ được nâng lên 6 làn xe, bề rộng nền đường là 32,25m và vận tốc 100km/h.

Mới đây, vào những ngày cuối tháng 3 có thêm 2 cây cầu quan trọng được khởi công xây dựng. Đó là cầu Rạch Miễu 2 vượt sông Tiền, nối tỉnh Tiền Giang với Bến Tre với mức vốn đầu tư 5.200 tỷ đồng; Cầu Châu Đốc vốn đầu tư 534 tỷ đồng, thay thế phà Châu Giang hiện hữu, thuộc dự án xây dựng tuyến đường liên kết vùng đoạn từ Tân Châu đến TP. Châu Đốc, kết nối tỉnh An Giang với hai tỉnh Kiên Giang và Đồng Tháp.

Trong tương lai gần, những mảnh ghép hệ thống hạ tầng giao thông Vùng ĐBSCL sẽ được hoàn thiện mang tới diện mạo tươi mới, tăng năng lực vận tải tạo sức hút mới và đột phá trong thu hút đầu tư. Ngoài các công trình đã và đang triển khai, vùng Cửu Long sẽ có thêm các dự án cao tốc được xây dựng. Có thể kể tới các dự án cao tốc như: Cần Thơ- Hậu Giang, Hậu Giang- Cà Mau (2 dự án thành phần cao tốc Bắc- Nam giai đoạn 2021- 2025), Châu Đốc- Cần Thơ- Sóc Trăng, Mỹ An- Cao Lãnh, Cao Lãnh- Lộ Tẻ- Rạch Sỏi, An Hữu- Cao Lãnh, Chơ Thành- Đức Hòa. Hiện tại, Bộ Giao thông vận tải đã triển khai công tác chuẩn bị đầu tư mới 39 dự án giao thông, với tổng mức đầu tư khoảng 118.209 tỉ đồng cho Vùng ĐBSCL. Cá dự án sẽ tạo các trục dọc kết nối TP.HCM với các tỉnh Vùng ĐBSCL và các trục ngang kết nối nội vùng nhằm đáp ứng nhu cầu giao thương, đi lại của người dân.

>> NGUY CƠ LỚN CỦA ĐBSCL: Để hóa giải, cần những con rồng tỉnh giấc

… để vùng ĐBSCL cất cánh

Ông Trần Văn Hùng - Chủ tịch HĐTV, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Hùng Cá, một doanh nghiệp chế biến thủy sản tại tỉnh Đồng Tháp chia sẻ: mỗi tháng Công ty Hùng Cá cần vận tải trung bình từ 400 đến 700 container xuất khẩu từ Đồng Tháp lên các cảng tại TP.HCM và Bà Rịa- Vũng Tàu và nhập khẩu lượng lớn nguyên vật liệu đầu vào ở chiều ngược lại. Hiện tại, doanh nghiệp không chỉ gánh mức chi phí vận tải hàng hóa rất lớn mà còn tiêu tốn nhiều thời gian bởi hệ thống đường bộ chưa hoàn chỉnh, ảnh hưởng tới hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp và người dân nuôi trồng, chế biến thủy sản. Tuy nhiên, khi hệ thống cao tốc và các cầu được hoàn thành đầu tư sẽ giúp Hùng Cá rút ngắn thời gian cũng như tiết kiệm chi phí vận tải thủy sản xuất khẩu tới các cảng biển.

Cũng theo ông Hùng, “khi hình thành xong các tuyến cao tốc tại Vùng ĐBSCL, đặc biệt là Mỹ An- Cao Lãnh, An Hữu- Cao Lãnh chúng tôi có thể tiết kiệm ít nhất 20% chi phí vận tải, tương đương mỗi tháng vài tỷ đồng. Các đơn hàng xuất khẩu của Hùng Cá sẽ được luân chuyển nhanh chóng, tăng hiệu quả kinh doanh và doanh nghiệp có thêm nguồn lực đầu tư cho người dân nuôi trồng thủy sản”, ông Hùng nói.

Liên quan những hạn chế về hạ tầng giao thông thiếu động bộ, khiến nhiều địa phương khó kêu gọi đầu tư, ông Nguyễn Thanh Bình - Chủ tịch UBND tỉnh An Giang cho biết: Trong những năm gần dây, địa phương đã rất nỗ lực kêu gọi đầu tư vào địa phương để phát triển kinh tế xã hội, tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư ngần ngại vì thiếu cao tốc cũng như sự hạn chế về hạ tầng giao thông kết nối. Do đó, để Vùng ĐBSCL phát triển nhanh và bền vững, bắt kịp các khu vực khác thì hạ tầng giao thông là vấn đề cần được quan tâm và đầu tư đồng bộ. Ngoài đầu tư các tuyến cao tốc theo trục dọc từ TP.HCM xuống Cần Thơ và kết thúc tại Cà Mau thì cần đầu tư cao tốc trục ngang (Đông- Tây) để giúp cho các tỉnh nằm sâu trong nội vùng phát triển. Đơn cử như tuyến cao tốc Châu Đốc- Cần Thơ- Sóc Trăng.

Cũng thoe ông Bình, hiện tại, tỉnh An Giang lưu thông tuyến Quốc lộ 91 độc đạo song đã chật hẹp, sạt lở, tắc nghẽn thường xuyên. Điều này khiến các nhà đầu tư ngán ngại, từ đó ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển kinh tế, du lịch của An Giang. Là tỉnh nằm sâu trong nội vùng, nếu chỉ phát triển cao tốc trục dọc thì An Giang bị chia cắt, khó bứt phá. Tới đây, Quốc hội xem xét đầu tư trục liên kết ngang, cao tốc Châu Đốc- Cần Thơ- Sóc Trăng có ý nghĩa rất lớn. Đây sẽ là tuyến cao tốc chiến lược về mặt an ninh quốc phòng và tạo bước phát triển đột phá về kinh tế không chỉ cho An Giang mà cả vùng ĐBSCL. Dự án sẽ đáp ứng cầu luân chuyển thuận lợi hàng hóa nông thủy sản xuất khẩu của Vùng ĐBSCL về Cảng biển nước sâu Trần Đề giúp giảm tải cho các cảng khu vực Đông Nam bộ; đồng thời tăng năng lực giao thương cho các cửa khẩu trọng điểm Quốc gia với Campuchia.

Do vậy, ông Bình cho rằng: Cao tốc Châu Đốc- Cần Thơ- Sóc Trăng hình thành sẽ giúp An Giang phát triển toàn diện, đặc biệt là thu hút đầu tư phát triển công nghiệp chế biến nông sản và du lịch tốt hơn. Trong quy hoạch tới năm 2030 tầm nhìn 2050, tỉnh An Giang sẽ quy hoạch các khu, cụm công nghiệp  và đô thị bám sát tuyến cao tốc này để tạo đột phá trong phát triển kinh tế.

Còn theo TS Trần Hữu Hiệp, chuyên gia kinh tế: hạ tầng giao thông chính là điểm nghẽn của ĐBSCL. Do đó, từ 10 năm trước, hạ tầng giao thông được xác định là khâu đột phá ở ĐBSCL. Hiện tại giao thông ĐBSCL đã có bước phát triển đáng ghi nhận với nhiều dự án lớn đã hoàn thành. Tuy nhiên, để tiếp tục khơi thông điểm nghẽn, hạ tầng giao thông ĐBSCL cần được quan tâm đầu tư nhiều hơn nữa trong giai đoạn tới để tăng tính liên kết giữa không gian kinh tế Vùng ĐBSCL với vùng Đông Nam bộ và TP.HCM.

"Tới đây, khi loạt công trình hạ tầng giao thông trọng điểm như cao tốc, cầu, cảng biển… được hoàn thành đầu tư sẽ tạo sự đồng bộ và mang lại cơ hội phát triển đột phá cho phát triển kinh tế - xã hội. Sức cạnh tranh của nông sản được cải thiện, chi phí sản xuất, vận tải được kéo giảm, lực hút đầu tư tăng lên sẽ giúp ĐBSCL cất cánh và đạt bước đột phá trong giai đoạn tới", TS. Trần Hữu Hiệp nhận định.