Kìm giá xăng dầu: Cần xây dựng chiến lược dự trữ quốc gia

>> “Hạ nhiệt” giá xăng dầu: Cần bỏ luôn thuế tiêu thụ dặc biệt

Kể từ 15h ngày 23/5, Liên Bộ Công Thương - Tài chính đã điều chỉnh giá xăng dầu theo chu kỳ, trong đó, xăng E5 RON 92 tăng 680 đồng, lên mức 29.630 đồng/lít; xăng RON 95 tăng 670 đồng, lên mức 30.650 đồng/lít.

Như vậy, từ đầu năm đến nay, giá xăng bán lẻ đã 9 lần tăng, 3 lần giảm. Mặc dù từ ngày 01/4, chính sách giảm 50% thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu chính thức có hiệu lực, tuy nhiên, đà giảm của giá xăng dầu vẫn khá “nhỏ giọt”, thậm chí đây là kỳ tăng giá thứ ba liên tiếp kể từ cuối tháng 4 đến nay.

Giá xăng dầu tăng liên tiếp trong thời gian qua, khiến nhiều doanh nghiệp, người dân gặp khó khăn trong cuộc sống và hoạt động sản xuất, kinh doanh - Ảnh minh họa

Giá xăng dầu tăng liên tiếp trong thời gian qua, khiến nhiều doanh nghiệp, người dân gặp khó khăn trong cuộc sống và hoạt động sản xuất, kinh doanh. Khi giá xăng dầu đã và đang tác động đến nhiều mặt hàng, nguy cơ lạm phát cao, do vậy, cần có những giải pháp để kìm lại đà tăng của giá xăng dầu, tạo điều kiện phục hồi kinh tế sau dịch bệnh COVID-19.

Bên cạnh giải pháp linh hoạt công cụ thuế, một số chuyên gia cũng cho rằng, đã đến lúc cần xây dựng chiến lược dự trữ quốc gia về xăng dầu để ổn định nguồn cung và chủ động điều tiết giá.

Thực tế, trong giai đoạn “cơn lốc” giá xăng dầu liên tục càn quét nền kinh tế thế giới từ khoảng giữa năm 2021 đến nay, nhiều quốc gia như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc... đều mở kho dự trữ để kiểm soát lạm phát. Đặc biệt, Mỹ mở kho đến 2 lần, việc cho phép các Công ty “tự nguyện giải phóng” kho dự trữ dầu lên tới hàng triệu thùng đã giúp các quốc gia này thành công kìm đà tăng như vũ bão của giá xăng dầu.

>> Thay đổi cách điều tiết giá xăng dầu: Hạn chế tối đa “tăng giá sốc”

Trong khi, giá xăng Việt Nam hiện nay đã chạm mốc kỷ lục, vượt trên 30.000 đồng/lít thì xăng tại Mỹ đã hạ xuống mức giá trung bình 27.333 đồng/lít, tại Úc 28.638 đồng/lít, Nhật Bản 29.342 đồng/lít, Malaysia 10.734 đồng/lít, Nigeria 10.240 đồng/lít, Myanmar 26.345 đồng/lít…

Một số chuyên gia cho rằng, đã đến lúc cần xây dựng chiến lược dự trữ quốc gia về xăng dầu - Ảnh minh họa

Thông tin với báo chí, chuyên gia kinh tế - Vũ Đình Ánh cho rằng, Việt Nam hiện nay gần như không có dự trữ chiến lược về xăng dầu mà chỉ là dự trữ lưu thông để đảm bảo nguồn cung không bị gián đoạn trong vài ngày hoặc vài chục ngày. Nhiệm vụ này do đầu mối cấp 1, tức các nhà nhập khẩu xăng dầu đảm nhiệm. Bên cạnh đó có một phần dự trữ tại các nhà máy lọc dầu nhưng cũng chỉ trong thời gian ngắn hạn, chủ yếu liên quan đến việc kinh doanh.

“Hiện nay chúng ta mới chỉ nói về vấn đề dự trữ lưu thông, theo quy định dự trữ, lưu thông 20 ngày, song có trường hợp doanh nghiệp dự trữ không đủ thời gian này vì nhiều lý do nên không có khả năng mở kho để giúp hạ nhiệt giá xăng dầu trên thị trường”, ông Ánh chia sẻ.

Theo ông Ánh, để hạ nhiệt giá xăng dầu trong tình huống cấp bách, không còn cách nào khác ngoài điều hành linh hoạt thu ngân sách từ xăng dầu. Dư địa vài chục phần trăm nguồn thu ngân sách từ xăng dầu, cần đánh giá tất cả các khoản thu hiện tại ổn chưa, cái gì chưa ổn thì sửa lại. Để can thiệp giá thì công cụ thuế, công cụ thu ngân sách đó sẽ sử dụng như thế nào... Bên cạnh đó, phải thay đổi cơ chế giá của hội sản xuất xăng dầu trong nước để tạo ra mặt bằng giá khác cho xăng dầu, từ đó tạo ra khả năng điều chỉnh giá bán lẻ cuối cùng.

“Hiện nay, sản xuất xăng dầu trong nước đang cung cấp 70 - 75%, chiếm 3/4 thị trường, về nguyên tắc, chúng ta có thể tự quyết định giá sản xuất, giá bán lẻ trong nước như trường hợp của Indonesia hay Venezuela. Do đó, nếu xây dựng được cơ chế khác thì Việt Nam hoàn toàn có thể tạo ra giá đầu vào của xăng dầu ở mặt bằng thấp hơn hoặc ít biến động hơn rất nhiều so với giá thế giới, giúp chúng ta ổn định giá xăng dầu”, ông Ánh bày tỏ.

Trong bối cảnh tình hình thế giới còn nhiều biến động, theo chuyên gia kinh tế - Vũ Đình Ánh, đã đến lúc Việt Nam cần đặt ra vấn đề dự trữ chiến lược, dự trữ quốc gia - một công cụ can thiệp của cung - cầu, can thiệp về giá cực kỳ quan trọng. Dự trữ chiến lược không chỉ liên quan đến giá thành mà còn góp phần ngăn chặn đứt gãy nguồn cung xăng dầu.

“Đây là sự thay đổi chiến lược của ngành năng lượng quan trọng, để làm được cần nguồn lực tài chính rất lớn, phải có hệ thống kho lưu trữ, kỹ thuật bảo quản, xây dựng được cơ chế vận hành, quản lý hệ thống và liên quan đến an ninh quốc phòng... chỉ riêng Bộ Công Thương không thể làm được mà phải có chủ trương, chỉ đạo từ Chính phủ để xây dựng một chiến lược bài bản với sự tham gia của nhiều bộ, ngành liên quan”, ông Ánh nhận định.

Vị chuyên gia này nhấn mạnh, việc dự trữ chiến lược về xăng dầu không nhiều nước làm được, ngay cả với Mỹ hiện nay, nếu tình hình đứt đoạn nguồn cung kéo dài thêm thì kho dự trữ quốc gia cũng khó trụ nổi. Để làm được, cần một sự thay đổi chiến lược, có tầm nhìn dài hạn và thay đổi tư duy về thị trường xăng dầu.

Đồng quan điểm với chuyên gia kinh tế - Vũ Đình Ánh, TS Lê Đăng Doanh - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương phân tích, xăng dầu đóng góp 3,52% GDP và chi tiêu cho xăng dầu chiếm 1,5% trong tổng tiêu dùng cuối cùng của hộ gia đình. Từ việc giá xăng dầu tăng cao, đã có đề nghị các nước OPEC tăng thêm sản lượng nhưng họ không tăng và cũng không đủ năng lực để tăng ở thời điểm hiện nay.

“Do đó, không nên “ảo tưởng” OPEC sẽ tìm cách giảm giá mà Việt Nam cần có chiến lược lâu dài, đặc biệt cần tạo dự trữ chiến lược xăng dầu quốc gia để đảm bảo sự an toàn về năng lượng và cho hoạt động của kinh tế…”, TS Lê Đăng Doanh bày tỏ.

Có thể bạn quan tâm

• 

  “Bảo hiểm rủi ro” khi giá xăng dầu biến động

  01:00, 26/04/2022

• 

  Giảm sức ép giá xăng dầu

  04:00, 16/04/2022

• 

  Doanh nghiệp vận tải “méo mặt” vì giá xăng dầu

  00:00, 11/04/2022

• 

  “Hạ nhiệt” giá xăng dầu: Cần bỏ luôn thuế tiêu thụ dặc biệt

  04:00, 30/03/2022

• 

  Thay đổi cách điều tiết giá xăng dầu: Hạn chế tối đa “tăng giá sốc”

  11:20, 26/03/2022