Lãnh đạo tỉnh thức

Bà Hương khẳng định: Để có thể thích nghi với một thế giới nhiều biến động, bất định, phức tạp và mơ hồ và COVID đang là một bài tập tình huống để thử thách khả năng thích nghi và sức bật/khả năng hồi phục của mỗi chúng ta, những năng lực lãnh đạo mà các doanh nhân cần có bao gồm:

Lãnh đạo linh hoạt, được mô tả bởi các đặc tính: Phản ứng nhanh và mềm dẻo linh hoạt; Khuyến khích đổi mới và sử dụng sức mạnh tập thể/cộng đồng; Đặt tầm nhìn và mục tiêu rõ ràng cho tổ chức và toàn bộ nhân sự.

Lãnh đạo hợp tác, với các đặc tính bao gồm: Giải toả mâu thuẫn bên trong và bên ngoài; Khuyến khích sự hoà nhập; Xây dựng sức mạnh tổng hợp; Tạo động lực cho nhân viên.

Lãnh đạo truyền thông: Phản ứng kịp thời và đúng thời điểm; Quản lý các nhóm công chúng quan trọng và truyền đạt thông suốt dựa trên thông tin và dữ liệu thực tế.

Ngoài ra, tôi đặc biệt nhấn mạnh đến kỹ năng Lãnh đạo tỉnh thức, bao gồm các đặc tính: Có cái nhìn thấu suốt; Nhìn nhận sự kiện như một cách khách quan, không phán xét; Làm chủ suy nghĩ và cảm xúc, từ đó có thể kết nối, từ đó dẫn dắt tổ chức bằng năng lượng tích cực và lòng trắc ẩn.

- Vậy để các doanh nhân có được các đặc tính này, thì họ sẽ cần làm gì, thưa bà?

Họ sẽ cần hai người bạn đồng hành: Một người là Coach (Chuyên gia khai vấn) và người thứ hai là chính bản thân họ - con người bên trong, sức mạnh nội tại của mỗi người. Không chỉ các doanh nhân, mà mọi người đều cần, đều nên có coach. Mỗi người sẽ có một nhu cầu khác nhau, nhưng bạn hãy lắng nghe những người nổi tiếng nhận định. Bill Gates cho rằng: “Tất cả chúng ta đều cần có ai đó cho mình phản hồi. Đó là cách giúp chúng ta hoàn thiện”. Eric Schmidt, Giám đốc điều hành Google cho rằng: “Một điều mà con ngừoi ta không

bao giờ giỏi là nhìn bản thân như cách người khác nhìn họ. Có chuyên gia khai vấn thực sự là rất, rất hữu ích”. Ông còn còn nói thêm rằng, một lời khuyên tốt nhất mà ông từng nhận, đó là: “Hãy thuê cho mình một chuyên gia khai vấn”.

“Thuật ngữ “Thế giới VUCA”, tức là một thế giới nhiều biến động, đầy sự bất định, phức tạp và mơ hồ, vốn là một khái niệm được sử dụng trong quân đội Hoa Kỳ những năm 90 của thế kỷ 20. Tuy nhiên, trong thời đại 4.0, thuật ngữ này lại được các nhà lãnh đạo kinh doanh trên toàn thế giới sử dụng để mô tả bản chất môi trường mà họ đang sống và vận hành doanh nghiệp trong đó. Điều này thể hiện rằng doanh nhân thời hiện đại đang phải đối mặt với vô vàn khó khăn từ bên ngoài và những bất ổn đến từ bên trong bản thân họ trước những áp lực quá lớn của cuộc sống.

- Thật ra chuyên gia khai vấn đóng vai trò gì?

Thế giới VUCA đòi hỏi các doanh nhân phải thay đổi để thích nghĩ. Chúng ta đều biết hệ quả của COVID là rất rất nhiều doanh nghiệp đã phải tái cơ cấu tổ chức, đa dạng hoá/thay đổi hoạt động, thu nhỏ qui mô để cắt giảm chi phí... Tuy nhiên, đó là những thay đổi “bên ngoài”, còn từ bên trong thì sao? Bạn đã thay đổi thế nào để làm cho mình mạnh mẽ, dẻo dai và bền bỉ và cân bằng hơn? 

Một tình trạng tôi quan sát được khá phổ biến trong giới doanh nhân là trạng thái quá căng thẳng hoặc kiệt sức như hệ quả của việc làm việc quá sức trong một thời gian dài và bỏ quên mất chính mình.

Chuyên gia khai vấn chính là người đồng hành để cùng đánh thức người bạn thứ hai – con người bên trong, sức mạnh nội tại, hay nói cách khác là giúp cho bạn cân bằng và tăng sức bền bên trong để đối phó với những áp lực bên ngoài.

Chuyên gia khai vấn cũng là người khai phá những khả năng còn tiềm ẩn của các doanh nhân lãnh đạo, mà đôi khi vì sự biến động của cuộc sống, của thương trường, mà họ không tự nhận ra hoặc bỏ quên. Hoặc là, trong những thời khắc nào đó của sự bất định này, họ không còn đủ sáng suốt, tự tin cho những quyết sách sống còn, thì coach chính là bạn lắng nghe, thấu hiểu và giúp họ tự tin với chính mình.

Khi càng lên cao thì kỹ năng lãnh đạo không còn là những vấn đề chuyên môn hay kỹ thuật, mà đó sẽ là những tình huống đòi hỏi doanh nhân lãnh đạo phải có trí tuệ cảm xúc cao hơn để kết nối và truyền cảm hứng, tự tạo động lực cho mình và cho các nhân sự trong hệ thống, cùng chiến đấu vì một mục tiêu.

CFL là một đội ngũ coach có chứng chỉ ACC của Liên đoàn Khai vấn Quốc tế (ICF), với một số cá nhân có kinh nghiệm làm việc hơn 20 năm tại các tổ chức lớn.

- Bà có thể nói cụ thể hơn, chuyên gia khai vấn sẽ giúp các doanh nhân lãnh đạo thay đổi như thế nào?

Như tôi đã chia sẻ ở trên, hơn ai hết, doanh nhân lãnh đạo là những người đứng mũi chịu sào. Đặc biệt là trong thời kỳ bất ổn định như hiện nay thì áp lực càng đè nặng lên vai họ, càng khiến họ khó có thể cân bằng công việc – cuộc sống – các mối quan hệ, khó có thể duy trì được trạng thái năng lượng tốt nhất của bản thân mình.

Những chuyên gia khai vấn có kỹ năng và đặc biệt là có kinh nghiệm dày dặn, bằng sự thấu cảm, cùng với các câu hỏi “đánh thức tâm trí” sẽ giúp cho các lãnh đạo doanh nhân làm chủ trạng thái tinh thần và cảm xúc, và tự tìm ra câu trả lời cho các vấn đề “đau đầu” của mình, giúp họ tìm ra các phương pháp hiệu quả để giải quyết các xung đột, bất ổn hiện tại.

- Vậy có thể xem các chuyên gia khai vấn là các “quân sư” cho doanh nhân lãnh đạo được không?

Không! Tôi xin nhắc lại rằng các chuyên gia khai vấn với kỹ năng đặt câu hỏi “đúng” và “trúng” sẽ “đánh thức tâm trí” của các doanh nhân lãnh đạo. Khi đó, người bạn thứ hai – con người bên trong của các doanh nhân lãnh đạo mới chính là “quân sư” tuyệt vời của chính họ.

- Trong một cuốn sách của mình (Mindful Leader/ Lãnh đạo tỉnh thức), bà có nhắc đến thiền định/chánh niệm như là một cách thức để các doanh nhân lãnh đạo có thể cân bằng và thành công hơn. Bà có thể chia sẻ rõ hơn về vấn đề này?

Trong một thế giới không ngừng biến động, với một tương lai không thể dự đoán trước, một doanh nhân lãnh đạo thành công buộc phải đáp ứng 4 yếu tố: tập trung và sáng suốt trong việc đưa ra quyết định; sáng tạo trong việc quản trị sự thay đổi bên trong doanh nghiệp; lòng trắc ẩn đối với khách hàng và nhân viên của họ; và sự can đảm để đi theo cách riêng mình đã chọn.

84% doanh nghiêp nhận thấy tác động trực tiếp của coaching tới kết quả kinh doanh (theo APAC - Asia Pacific Alliance of Coaches)

Khai vấn với tiến trình hỏi và đáp sẽ giúp doanh nhân tự giải đáp được các vấn đề của mình, và họ sẽ dễ nhận thấy rằng điều mình cần làm là phải cân bằng và gia tăng trí tuệ cảm xúc, khả năng nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, nhận biết và chế ngự cảm xúc, kết nối và dẫn dắt bằng sự thấu cảm. Họ sẽ dễ có được điều này thông qua tiến trình thực hành thiền định; chánh niệm, mà không nhất thiết dành quá nhiều thời gian.

Bạn nên biết rằng, trong khoảng một thập niên trở lại đây, các công ty hàng đầu thế giới như Google, Intel, Yahoo, P&G, Apple… đã tập trung vào phát triển kỹ năng lãnh đạo tỉnh thức tới nhân viên.

Goldman Sachs, đã tăng 48 bậc trong danh sách Tạp chí Fortune: “Nơi làm việc tốt nhất”, kể từ khi đưa vào các lớp học và thực hành chánh niệm. Hay Google từng phát triển một chương trình rất nổi tiếng mang tên “Tìm kiếm bên trong bạn” (SIY – Search Inside Yourself). Sau một thời gian áp dụng hiệu quả tại Google, chương trình đã được triển khai trên 43 nước trên thế giới. Do vậy, đồng hành cùng khai vấn thì việc thực hành thiền định/ chánh niệm sẽ càng giúp cho tiến trình tìm về với chính mình để đưa doanh nghiệp vượt sóng, đi “từ tốt tới vĩ đại” (good to great) trở nên cân bằng và hiệu quả hơn.

- Vậy xin hỏi bà một câu cuối: là một chuyên gia khai vấn nhưng cũng đồng thời là một doanh nhân, bà có cần khai vấn không?

Câu hỏi thật thú vị! Như Bill Gates đã nói: “Mọi người đều cần coach”. Các chuyên gia khai vấn cũng cần được khai vấn, dù họ vẫn thực hành hỏi và đáp, bao gồm cả tự vấn đáp. Tôi cũng tìm đến các chuyên gia khai vấn khi cần thiết, có trả phí (cười) và đồng thời, thực hành thiền định/ chánh niệm mỗi ngày. Khai vấn là một hành trình, và trên con đường đó, chúng ta luôn đồng hành cùng nhau.

- Xin cảm ơn bà!

“Lãnh đạo Tỉnh thức” (Mindful Leaders) hiểu đơn giản là những lãnh đạo thực hành chánh niệm/thiền định để phát triển khả năng tự nhận thức cao về bản thân, làm chủ suy nghĩ, chế ngự cảm xúc, kết nối và dẫn dắt người khác bằng lòng trắc ẩn và sự đồng cảm.

Thực hành tỉnh thức sẽ giúp các lãnh đạo đạt được sự cân bằng, xây dựng sức mạnh vững vàng từ bên trong, phát triển trí tuệ cảm xúc, từ đó giúp họ hoá giải được những áp lực từ bên ngoài một cách hiệu quả.

Thay vì coi thiền định là một phương pháp tu tập chỉ dành cho các Phật tử, hãy nhìn nhận đây là một phương pháp khoa học đang phát triển mạnh mẽ trên toàn thế giới, được nhiều người lựa chọn vì những lợi ích tuyệt vời mà nó đem lại.