Metaverse đang đặt ra những thách thức gì cho cơ quan quản lý?

>> Metaverse - Cuộc đua mới của các ông lớn công nghệ

Trong thế giới game, khái niệm Metaverse đã được biết đến nhiều năm qua. Nhưng đến nay, các trò chơi điện tử như Fortnite, Minecraft hay Roblox mới cung cấp cho chúng ta phiên bản đầu tiên của Metaverse, nó cho phép mọi người tương tác trong thế giới ảo với nhau và mở rộng thực tế "cuộc sống thực" bằng cách tăng cường áp dụng kỹ thuật số.

Sự phát triển của Metaverse một phần có thể là do sự gia tăng của công nghệ Blockchain, tài sản kỹ thuật số và tiền điện tử gần đây. Đặc biệt, việc dựa trên công nghệ Blockchain như một cơ sở dữ liệu bất biến, đã cho phép các hoạt động thanh toán dịch vụ, giống như tiền tệ pháp định thông thường, nhưng trong thế giới ảo được diễn ra. Thông qua mã hóa tài sản, bất kỳ thứ gì vật lý, hoặc kỹ thuật số đều có thể được lưu trữ trên một sổ cái dựa trên Blockchain và do đó, nó được sử dụng để chứng minh quyền sở hữu một mặt hàng nhất định. Từ nghệ thuật, trò chơi, âm nhạc, đồ sưu tập thể thao, đến tài sản và các mặt hàng thời trang,... đều có thể được mã hóa.

Hay như mã thông báo không thể thay thế (NFT) với giá trị bắt nguồn từ tính duy nhất và khả năng truy nguyên tính xác thực của chính NFT đó. Điều này ngụ ý rằng, một NFT không thể được thay thế bằng NFT khác. Khi một NFT đại diện cho một tác phẩm được ghi lại trên Blockchain, nó có thể làm cho một tài sản có thể giao dịch được.

Theo ông David Bundi, Giám đốc kiêm Trưởng bộ phận tuân thủ pháp lý tại PwC Thuỵ Sĩ phân tích, dù là NFT, Metaverse, hay các tài sản kỹ thuật số nào, cũng đều đặt ra các thách thức về nhiều mặt như:

Thứ nhất, thách thức về quyền riêng tư dữ liệu. Việc sử dụng Metaverse liên quan đến việc thu thập toàn bộ các loại dữ liệu cá nhân khác nhau. Rõ ràng, thông tin cá nhân có thể bị rò rỉ qua các kênh khác nhau, thậm chí sẽ được nâng cao rất nhiều bởi Metaverse. Nó sẽ trao quyền cho các tổ chức để có được các loại thông tin mới về những cá nhân tham gia vào môi trường này, chẳng hạn như hành vi, hoạt động hoặc thói quen của người dùng, để từ đó có sự nắm bắt và cái nhìn sâu sắc hơn như hành vi tiêu dùng của họ. Vì đơn giản, các cá nhân sẽ dành một lượng thời gian đáng kể cho cuộc sống ảo của họ, nhiều dữ liệu cá nhân có thể được thu thập và các hành vi cũng bị theo dõi.

“Về vấn đề này, các vấn đề luật bảo vệ dữ liệu khác nhau bắt đầu nảy sinh. Theo quy định của Thụy Sĩ và EU, việc tuân thủ luật bảo vệ dữ liệu là trách nhiệm của bên xác định mục đích và phương tiện xử lý dữ liệu cá nhân. Trong Metaverse, sẽ không dễ dàng để xác định ai chịu trách nhiệm xử lý dữ liệu, vì toàn bộ mạng phi tập trung có thể tham gia. Do đó, sẽ cần thiết để đánh giá xem ai là người chịu trách nhiệm trong trường hợp dữ liệu bị mất hoặc bị đánh cắp. Trong bối cảnh này, nó cũng cần được xác định cách các thông báo về quyền riêng tư của các thực thể khác nhau, được hiển thị cho người dùng. Tương tự, nó phải được đánh giá xem có thể đưa ra sự đồng ý như thế nào, đặc biệt là về dữ liệu nhạy cảm như dữ liệu về sinh trắc học và ví dụ dữ liệu được thu thập từ trẻ vị thành niên. Đây chỉ là một số vấn đề sẽ phát sinh liên quan đến luật bảo vệ dữ liệu”, David Bundi nêu.

Thứ hai, về quyền sở hữu trí tuệ. Metaverse cũng được hiểu là một nơi để cùng nhau tạo ra những điều mới mẻ. Đặc biệt, khi nói đến sự hợp tác để tạo ra quyền sở hữu trí tuệ, những thách thức nảy sinh do quyền sở hữu chung được chứng minh là phức tạp.

“Câu hỏi đặt ra là, ai sẽ sở hữu các quyền được tạo ra trong môi trường này? Do vậy, Ủy ban Châu Âu đang trong quá trình xem xét cải cách liên quan đến sở hữu trí tuệ đồng tạo ra từ các công nghệ mới. Một thách thức khác mà người sáng tạo và doanh nghiệp phải đối mặt là làm thế nào để bảo vệ và thực thi thương hiệu trong môi trường ảo”, ông nói.

>> Metaverse “ngược dòng” của Niantic

Thứ ba, là Luật cạnh tranh. Để làm cho trải nghiệm Metaverse liền mạch và cung cấp nhiều loại dịch vụ cho người tham gia, điều cần thiết là các doanh nghiệp phải giao tiếp, cộng tác và đảm bảo rằng các nền tảng có thể tương tác với nhau. Trong khi khả năng tương tác sẽ được coi là cạnh tranh, vì nhiều nền tảng cùng được sử dụng, việc chia sẻ thông tin nhạy cảm như giá cả, các thỏa thuận, ủy thác,... cho một người tham gia hoặc một nhóm người tham gia có thể vi phạm luật cạnh tranh nghiêm trọng. Do đó, điều cần thiết là các doanh nghiệp Metaverse phải thiết lập các chính sách và thủ tục, chương trình đào tạo cũng như cơ chế kiểm soát về vấn đề này để ngăn chặn các vấn đề như vậy phát sinh.

Thứ tư, là NFT và luật thị trường tài chính. Trong thời gian qua, đã có nhiều sự thổi phồng xung quanh NFT và điều đó chắc chắn mang lại nhiều cơ hội mới cho các cá nhân và tổ chức.

Về nguyên tắc, hầu hết mọi thứ đều có thể được biểu diễn dưới dạng NFT như hình ảnh, video, văn bản, thậm chí các đối tượng kỹ thuật số như một ngôi nhà, một khu vực, hay toàn bộ thành phố, hoặc cả thế giới,... Vì NFT sẽ có tác động lớn trong Metaverse, nên điều quan trọng là phải xác định bản chất của NFT. Nó phải được xác định xem chúng là bằng chứng quyền sở hữu (mã thông báo tiện ích) hay được coi là chứng khoán (mã thông báo bảo mật). Cho nên, mục đích của việc tạo ra NFT và mục đích bán nó cần phải được thiết lập. Sự phân biệt này sẽ có ý nghĩa quyết định đối với các cơ quan quản lý, đặc biệt xem xét người tiêu dùng sẽ được bảo vệ như thế nào.

Với việc triển khai Metaverse trong cuộc sống hàng ngày sẽ có những cơ hội mới cho mọi người và các công ty để mở rộng hoạt động của họ. Đồng thời, các hoạt động này liên quan đến các khía cạnh pháp lý và tuân thủ khác nhau, với thẩm quyền áp dụng là một trong những thách thức. Những tác động toàn diện tổng thể của Metaverse đến nay vẫn còn khó đánh giá. Do vậy, cần phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa để ngăn chặn những vấn đề nêu trên.