Mở chiến dịch truyền thông thúc đẩy việc sử dụng xăng E10

Tại Hội nghị Sơ kết 6 tháng về tình hình cung ứng xăng dầu cho thị trường và phương hướng, nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh việc phối hợp giữa các đơn vị chức năng của Bộ, chủ trì là Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công để tham mưu ban hành lộ trình sử dụng xăng E10 nhằm giảm phát thải khí nhà kính, thực hiện cam kết cân bằng phát thải ròng vào năm 2050.

Sẵn sàng hạ tầng cho chuyển đổi sang xăng E10

Tại Hội nghị, ông Trần Ngọc Năm - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) bày tỏ sự ủng hộ tuyệt đối với chủ trương triển khai xăng E10. Petrolimex dự kiến từ 1/8/2025 sẽ thí điểm cung ứng xăng E10 tại một số cửa hàng xăng dầu trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh. Mục tiêu là đánh giá phản ứng thị trường và mức độ đáp ứng kỹ thuật của hệ thống phân phối cũng như hành vi của người tiêu dùng.

Ông Năm cũng cho rằng việc kinh doanh xăng E10 đòi hỏi sự chuẩn bị nghiêm túc về hạ tầng, công nghệ, bồn chứa chuyên dụng cho E100, và sự phối hợp chặt chẽ từ các nhà máy lọc dầu. Ông đề xuất Bộ sớm có chỉ đạo rõ ràng về tiến độ triển khai, để các thương nhân đầu mối chủ động đầu tư và chuyển đổi hệ thống kỹ thuật.

Về phía Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (PVN), đại diện Tập đoàn chia sẻ: Tập đoàn sẽ khởi động lại nhà máy Nhiên liệu sinh học Ethanol Dung Quất ở Khu kinh tế Dung Quất (Quảng Ngãi) để góp phần đảm bảo nguồn cung.

Ông Nguyễn Việt Thắng - Tổng Giám đốc Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) cũng cho hay, đối với nhiên liệu sinh học, hệ thống phối trộn của BSR đảm bảo đủ nguồn cung xăng E5. Còn nguồn E10 đang tiến hành cải tạo các bể chứa để phối trộn.

Ngoài ra, qua khảo sát của Bộ Công Thương, hiện có 2 nhà máy Ethanol đang hoạt động tại Đồng Nai và Quảng Nam, sản xuất khoảng 100.000 m3. Lượng còn thiếu hụt giai đoạn đầu sẽ được nhập từ nước ngoài, với các nguồn cung rất dồi dào từ Mỹ, Acgentia…

Về phía Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, ông Bùi Ngọc Bảo - Chủ tịch Hiệp hội cho rằng, cần sớm có lộ trình sử dụng nhiên liệu sinh học thay thế lộ trình cũ, các doanh nghiệp đầu mối kinh danh xăng dầu cần 06 tháng là có thể triển khai thực hiện. Tuy nhiên, ông Bảo cũng nêu rõ một số vướng mắc kỹ thuật cần tháo gỡ, đó là, xăng nền sản xuất trong nước từ hai nhà máy lọc dầu khi pha trộn E5, E10 đều đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật, tuy nhiên, xăng nền nhập khẩu có hàm lượng oxy cao, khiến khi pha thêm ethanol E100 dễ vượt quá ngưỡng cho phép về oxy theo quy chuẩn Việt Nam hiện hành (3,7%).

“Để triển khai xăng E10 trên diện rộng, chắc chắn vẫn cần một lượng xăng nền nhập khẩu, do đó rất cần xem xét điều chỉnh quy chuẩn kỹ thuật theo hướng thực tế hơn. Chúng tôi kính đề nghị Bộ Công thương làm việc với các cơ quan liên quan để sớm ban hành điều chỉnh này,” ông Bảo kiến nghị.

Đề xuất chính sách phù hợp và khả thi hơn

Sau gần một thập kỷ triển khai, Quyết định số 53/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống đã góp phần mở đường cho nhiên liệu sinh học tại Việt Nam, tuy nhiên cũng bộc lộ nhiều bất cập khi bước vào giai đoạn phát triển sâu rộng. Để có căn cứ đánh giá thực tiễn, Bộ Công Thương đã tổ chức khảo sát tại 9 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và tiếp thu ý kiến của 03 tập đoàn, doanh nghiệp đầu mối, các nhà máy sản xuất ethanol, cơ quan khoa học, hiệp hội chuyên ngành. Ông Đào Duy Anh - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công - Bộ Công Thương cho biết: Bộ đã có tờ trình đề xuất Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định mới thay thế Quyết định số 53 về lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống.

Hiện nước ta đã hình thành được năng lực sản xuất nguyên liệu vượt yêu cầu cho sản xuất xăng E10 phục vụ nhu cầu trong nước. Nếu cả 06 nhà máy cùng hoạt động, công suất sẽ đạt khoảng 500.000 m3/năm, đáp ứng khoảng 30% nhiên liệu (khoảng 1,5 triệu m3) cho pha chế xăng E10 (theo tổng mức tiêu thụ năm 2024 là khoảng 15 triệu khối xăng), đồng thời nguồn cung E10 trên thị trường thế giới dồi dào sẵn sàng bù đắp lượng thiếu hụt của sản xuất trong nước giai đoạn đầu thông qua nhập khẩu trực tiếp từ nhà sản xuất hoặc từ các đầu mối phân phối trong khu vực. Khi nhu cầu ethanol tăng, sẽ là động lực để các doanh nghiệp trong nước tiếp tục đầu tư sản xuất, nâng cao mức độ tự chủ nguồn nhiên liệu.

Việt Nam cũng đã học hỏi được một số kinh nghiệm quốc tế trong việc sản xuất, phân phối và sử dụng nhiên liệu sinh học. Việc sử dụng xăng E5RON92 từ năm 2014 đến nay chưa ghi nhận trường hợp cháy, nổ, tác động tiêu cực đến hiệu suất hoạt động và tuổi thọ của phương tiện. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy tình hình tiêu thụ E5RON92 ngày càng giảm trong những năm gần đây do chính sách về tài chính, cơ chế chưa đủ mạnh để khuyến khích sản xuất, kinh doanh và sử dụng xăng sinh học. Công tác chỉ đạo điều hành từ trung ương đến địa phương chưa đủ quyết liệt, không thường xuyên, liên tục. Công tác truyền thông chưa chuyển tải được ý nghĩa của việc sử dụng xăng sinh học, giải tỏa được các lo ngại về tác động tiêu cực tới phương tiện giao thông của đại bộ phận người tiêu dùng…

Cần sự vào cuộc quyết liệt và đồng bộ

Nhằm thúc đẩy sử dụng xăng E10 toàn phần, ngày 10/02/2025, Hiệp hội Nhiên liệu Sinh học Việt Nam đã có công văn gửi Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ ngoại giao Bùi Thanh Sơn, đề xuất Chính phủ chỉ đạo áp dụng việc sử dụng 100% xăng sinh học là xăng E10 (pha 10% cồn vào xăng) cho cả 2 loại xăng RON92 và RON95 đang lưu thông trên thị trường nhằm bảo vệ môi trường và góp phần tạo dư địa nhập khẩu hàng hoá từ Mỹ, giảm thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Việt Nam.

Hiệp hội Nhiên liệu sinh học Việt Nam cũng có công văn đề nghị Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đề xuất nhanh chóng triển khai chương trình xăng sinh học E10 toàn phần (tức là pha 10% cồn vào cả 2 loại xăng đang lưu thông trên thị trường một cách bắt buộc) đảm bảo ý nghĩa về mặt môi trường và các vấn đề khác.

Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam thì cho rằng: Việc suy giảm sản lượng xăng E5 không phải là do người tiêu dùng thiếu tin tưởng về chất lượng và quay lưng với xăng sinh học E5 mà nguyên nhân chủ yếu là do chúng ta lựa chọn mặt hàng để phối trộn với nguyên liệu sinh học là xăng RON92 có mức chất lượng thấp (mức 2) sử dụng phần lớn cho xe máy và duy trì vòng đời sản phẩm quá dài (7 năm), trong khi đó khách hàng luôn có xu hướng sử dụng xăng dầu với chất lượng cao hơn, dẫn đến sản lượng tiêu thụ xăng E5 suy giảm. Các nước trên thế giới và khu vực đang hướng tới lộ trình sử dụng E15, E20. Hiện nay chúng ta đã hội tụ đầy đủ các điều kiện để thực hiện việc phối trộn và cung cấp nhiên liệu E10. Vì vậy, Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam kiến nghị với Thủ tướng sớm triển khai lộ trình cụ thể về việc phối trộn E10 cho xăng RON92 và RON95.

Việc chuyển đổi sang sử dụng xăng sinh học, cụ thể là sử dụng xăng E10, không chỉ là bước đi tất yếu trong bảo vệ môi trường, xây dựng nền kinh tế xanh, mà còn là giải pháp chiến lược để bảo đảm an ninh năng lượng, giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và thúc đẩy tiêu dùng xanh. Để hiện thực hóa mục tiêu này, cần sự vào cuộc mạnh mẽ, đồng bộ hơn từ các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và tổ chức xã hội. Nếu được triển khai nghiêm túc và bài bản, xăng sinh học sẽ không chỉ là một lựa chọn, mà sẽ trở thành chuẩn mực trong phát triển năng lượng xanh bền vững của Việt Nam, là hành động mạnh mẽ và thiết thực trong việc thể hiện cam kết của Thủ tướng Chính phủ với cộng đồng quốc tế tại COP 26 đến năm 2050 Việt Nam giảm phác thải về 0.