Mỹ thất bại trong việc kêu gọi doanh nghiệp "hồi hương"?

AN CHI• 13/09/2020 05:01

Bỏ qua những lời kêu gọi hồi hương từ phía Chính phủ, chỉ có một phần nhỏ các công ty Mỹ chuyển nhà máy ra khỏi Trung Quốc.

Bỏ qua những lời kêu gọi hồi hương từ phía Chính phủ, chỉ có một phần nhỏ các công ty Mỹ chuyển nhà máy ra khỏi Trung Quốc. Thậm chí một số công ty, bao gồm cả nhà sản xuất ô tô điện Tesla còn đang tăng tốc các hoạt động sản xuất của họ ở đại lục, bất chấp những chính sách “vừa dỗ vừa doạ” của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm đưa ngành sản xuất của Mỹ trở lại.

có kế hoạch xuất khẩu xe Model 3 do Trung Quốc sản xuất sang các thị trường khác ở châu Á và châu Âu

Tesla có kế hoạch xuất khẩu xe Model 3 do Trung Quốc sản xuất sang các thị trường khác ở châu Á và châu Âu

Theo báo cáo của Goldman Sachs được công bố hôm 11/9, trong khi gần như tất cả các công ty may mặc và điện thoại thông minh đã chuyển đi, có kế hoạch chuyển hoặc đang xem xét chuyển ít nhất một phần hoạt động của họ ra khỏi Trung Quốc, thì phần lớn các công ty trong lĩnh vực sản xuất chất bán dẫn, hay chăm sóc sức khỏe thì lại đang mở rộng hoạt động sản xuất tại đại lục.

Báo cáo của Goldman Sachs cho biết: “Mặc dù thuế quan đã gây ra việc định tuyến lại thương mại hàng hóa và chuyển hoạt động sản xuất điện tử tiêu dùng từ Trung Quốc sang các nước ASEAN, nhưng chúng tôi thấy có ít bằng chứng về việc các doanh nghiệp Mỹ đưa hoạt động sản xuất trở lại quê nhà trên diện rộng”.

Bất chấp sự cường điệu và áp lực chính trị xung quanh "lối thoát của Trung Quốc" - vốn đang gia tăng do cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung cũng như đại dịch COVID-19, thực tế của sự thay đổi chuỗi cung ứng vẫn còn hỗn loạn và phức tạp theo từng ngành cụ thể.

Tesla, hiện là công ty xe hơi giá trị nhất thế giới, có kế hoạch xuất khẩu xe Model 3 do Trung Quốc sản xuất sang các thị trường khác ở châu Á và châu Âu. Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk cho biết rằng "các nhà cung cấp ở Trung Quốc đã có cách chính sách rất cạnh tranh, có thể là cạnh tranh nhất trên thế giới. Nhà máy ở Thượng Hải là một nhà máy khá lớn của chúng tôi... Nhà máy này đang tiếp tục hoạt động ngày càng nhiều hơn trong chuỗi các nhà máy của chúng tôi”.

Điều thú vị là Tesla không hề đơn độc trong việc tiếp tục cam kết duy trì hoạt động sản xuất với Trung Quốc. Theo một cuộc khảo sát do phòng Thương mại Mỹ tại Thượng Hải công bố tuần trước, trong số hơn 200 người được hỏi – những người có các hoạt động sản xuất ở Trung Quốc, có tới 70,6% cho biết họ không có ý định chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi quốc gia châu Á này.

Cũng theo báo cáo, chỉ có 3,7% các doanh nghiệp đã hoặc đang chuyển một số hoạt động sản xuất từ Trung Quốc về lại Mỹ hoặc các vùng lãnh thổ của nước này do những hy vọng vào chính sách thuế quan của Tổng thống Trump. Và trong số các công ty đang chuyển một số hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc, chỉ 18,2% có ý định chuyển hơn 30% trong dây chuyền sản xuất của mình.

Theo nghiên cứu của Goldman, ngay cả đối với các công ty chuyển ra khỏi Trung Quốc, "chi phí lao động tăng cao thường là nguyên nhân khởi phát" - một xu hướng đã có từ lâu trước chiến tranh thương mại. Nghiên cứu của Goldman chỉ ra rằng, mặc dù Trung Quốc không còn đủ sức cạnh tranh như nhiều nền kinh tế mới nổi khác đối với các ngành thâm dụng lao động, nhưng lợi thế tổng thể trong lĩnh vực sản xuất vẫn còn nguyên vẹn.

Báo cáo cho biết: “Thị trường nội địa khổng lồ, chuỗi cung ứng công nghiệp hoàn chỉnh và cơ sở hạ tầng tốt là những điểm hấp dẫn nhất đối với các khoản đầu tư sản xuất nước ngoài. Khi được hỏi về các địa điểm hàng đầu để chuyển ra khỏi Trung Quốc đại lục, Việt Nam và Ấn Độ là những điểm đến được đề cập nhiều nhất", theo Goldman.

Sự miễn cưỡng của các công ty Mỹ trong việc đưa hoạt động sản xuất hồi hương cho thấy lập trường của Tổng thống Trump về thương mại với Trung Quốc chỉ có rất ít tác dụng trong chuỗi các cam kết của ông là đưa việc hoạt động sản xuất trở lại Mỹ

Đường lối cứng rắn của Trump cũng không làm giảm thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc như đã hứa. Thống kê của Mỹ đưa ra thâm hụt thương mại hàng hóa và dịch vụ quý II với Trung Quốc ở mức 75,8 tỷ USD - tăng so với mức 74 tỷ USD của cùng kỳ năm 2016 - vài tháng trước khi ông Trump nhậm chức Tổng thống.