NHNN: Huy động vùng Đông Nam Bộ chiếm 1/3, tín dụng chiếm 35% cả nước

>> Thống đốc NHNN: Khả năng tài chính thường hạn chế doanh nghiệp tiếp cận vốn

Cụ thể, phát biểu tại Hội nghị ngành ngân hàng góp phần tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh vùng Đông Nam Bộ do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) và Ủy ban Nhân dân TP HCM chủ trì tổ chức, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết: Đến ngày 27/4/2023, trên toàn quốc huy động vốn của các TCTD khá tốt (đạt 12,4 triệu tỷ đồng, bằng 101% tín dụng), thanh khoản hệ thống dồi dào và chưa bị giới hạn chạm trần tăng trưởng tín dụng; theo đó, các TCTD có điều kiện thuận lợi để cung ứng vốn cho vay đối với nền kinh tế, tín dụng toàn nền kinh tế đạt trên 12,28 triệu tỷ đồng, tăng 3,04% so với cuối năm 2022, tăng 9,92% so với cùng kỳ năm trước.

Tại khu vực Đông Nam Bộ, với mạng lưới gần 3.500 chi nhánh TCTD, phòng giao dịch, Quỹ tín dụng nhân dân, đến hết quý I/2023, huy động vốn khu vực đạt trên 4,1 triệu tỷ đồng, chiếm khoảng 1/3 huy động toàn quốc, giảm 0,75% so với cuối năm 2022 (thấp hơn mức tăng chung của cả nước quý I là 1,24%; tín dụng đạt gần 4,3 triệu tỷ đồng, chiếm gần 35% dư nợ toàn quốc, tăng 1,72% so với cuối năm 2022 (thấp hơn mức tăng chung của cả nước quý I là 2,61%).

Về cơ cấu tín dụng theo ngành kinh tế, dư nợ ngành nông, lâm, thủy sản đạt trên 900 nghìn tỷ đồng (chiếm 7,4%), ngành công nghiệp và xây dựng đạt gần 3,2 triệu tỷ đồng (chiếm 26%), ngành dịch vụ đạt khoảng 8,2 triệu tỷ (chiếm 66,6%).

Tại khu vực Đông Nam Bộ, dư nợ ngành nông, lâm, thủy sản đạt trên 135 nghìn tỷ đồng (chiếm 3,2% dư nợ tín dụng vùng), ngành công nghiệp và xây dựng đạt gần 1,1 triệu tỷ đồng (chiếm 26%), ngành dịch vụ đạt khoảng 2,96 triệu tỷ (chiếm 70,8%). Cơ cấu tín dụng ngành công nghiệp và xây dựng, dịch vụ của vùng khá tương đồng với cơ cấu tín dụng của toàn quốc.

Tín dụng tập trung vào một số lĩnh vực ưu tiên, như nông nghiệp, nông thôn đạt khoảng 3 triệu tỷ đồng (chiếm gần 25% dư nợ nền kinh tế), doanh nghiệp nhỏ và vừa đạt trên 2,2 triệu tỷ đồng (chiếm 18%).

Tại khu vực Đông Nam Bộ, tín dụng nông nghiệp, nông thôn đạt khoảng 633 nghìn tỷ đồng (chiếm khoảng 15% dư nợ khu vực), doanh nghiệp nhỏ và vừa đạt 1,04 triệu tỷ đồng (chiếm 25% dư nợ khu vực).

>> NHNN: Giảm lãi suất điều hành, định hướng giảm lãi vay

Về lãi suất, NHNN cũng cho biết mặc dù lãi suất thế giới vẫn tiếp tục xu hướng tăng nhưng để thích ứng kịp thời với tình hình trong nước, NHNN đã 02 lần giảm các mức lãi suất điều hành từ 0,3-1%/năm trong tháng 3 và 4/2023, cụ thể: (i) Lãi suất tái chiết khấu giảm từ 4,5%/năm xuống 3,5%/năm; Lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN giảm từ 7%/năm xuống 6%/năm (Quyết định 574/QĐ-NHNN ngày 31/3/2023). (ii) Trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND: giảm từ 5%/năm xuống 4,5%/năm (Quyết định 576/QĐ-NHNN ngày 31/3/2023). Đồng thời, NHNN khuyến khích các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí để ổn định mặt bằng lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh.

Nhờ đó, mặt bằng lãi suất thị trường đã dần ổn định, nhiều NHTM đã điều chỉnh giảm lãi suất cho vay; hiện lãi suất tiền gửi phát sinh mới của các NHTM ở mức khoảng 6,3%/năm, giảm khoảng 0,18% so với cuối năm 2022 (trong đó 29 NHTM giảm lãi suất tiền gửi), lãi suất cho vay phát sinh mới ở mức khoảng 9,3%/năm, giảm khoảng 0,65%/năm so với cuối năm 2022 (trong đó 26 NHTM giảm lãi suất cho vay).

Tại khu vực Đông Nam Bộ, mặt bằng lãi suất chung trong quý 1/2023 được duy trì ổn định và có xu hướng giảm so với cuối năm 2022; trong đó, nhiều chi nhánh NHTM đã điều chỉnh giảm lãi suất cho vay với mức giảm từ 0,5-1,5%/năm tại tất cả các kỳ hạn.

Thời gian qua, NHNN đã triển khai một số giải pháp nhằm góp phần tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ thị trường.

Trong đó, đáng chú ý về tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản (BĐS), NHNN đã chỉ đạo các TCTD (i) tiếp tục dành vốn tín dụng cho các dự án BĐS đủ điều kiện pháp lý, có khả năng tiêu thụ sản phẩm, và đảm bảo kế hoạch trả nợ; nhất là các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án nhà ở thương mại giá rẻ có hiệu quả cao; (ii) Kiểm soát rủi ro cấp tín dụng đối với phân khúc BĐS cao cấp đang dư thừa nguồn cung/BĐS không có nhu cầu thực/kinh doanh có tính chất đầu cơ BĐS, làm giá, lũng đoạn thị trường BĐS; (iii) kiểm soát mức độ tập trung tín dụng vào một số khách hàng/nhóm khách hàng lớn, khách hàng có liên quan đến cổ đông lớn, người có liên quan của cổ đông của TCTD, cho vay chéo..., cân đối tỷ trọng dư nợ cấp tín dụng đối với lĩnh vực BĐS một cách hợp lý, đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng. Kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc cấp tín dụng, việc sử dụng vốn nhất là việc tập trung quá lớn tín dụng vào một số doanh nghiệp trong hệ sinh thái hoặc doanh nghiệp “nội bộ” có nguy cơ rủi ro lớn; (iii) Kịp thời báo cáo Thống đốc NHNN về những khó khăn vướng mắc trong công tác tín dụng và báo cáo các Bộ, ngành, cơ quan, địa phương để hỗ trợ các doanh nghiệp, dự án BĐS trong việc giải quyết các vướng mắc khó khăn về quy trình, thủ tục pháp lý, quy định pháp luật trong triển khai thực hiện dự án,..

Đến 31/3/2023, dư nợ tín dụng BĐS đạt khoảng 2,67 triệu tỷ đồng, tăng 3,51% so với cuối năm 2022, (chiếm 21,83% tổng dư nợ nền kinh tế, tỷ lệ nợ xấu là 2,12%. Trong đó, dư nợ BĐS khu vực Đông Nam Bộ gần 1,1 triệu tỷ đồng, giảm 1,74% so với cuối năm 2022, chiếm tỷ trọng 41,12% tổng dư nợ tín dụng BĐS.

Đồng thời, triển khai chương trình 120.000 tỷ đồng từ tháng 4/2023. 

NHNN cũng chỉ đạo các TCTD tiếp tục tập trung vốn cho các dự án hạ tầng giao thông để tạo tiền đề, động lực thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực phía Nam; Ban hành chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ; Ban hành Thông tư số 03/2023/TT-NHNN quy định ngưng hiệu lực thi hành khoản 11 Điều 4 Thông tư số 16/2021/TT-NHNN ngày 10/11/2021 quy định việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán trái phiếu doanh nghiệp. 

Song song, các TCTD chủ động triển khai các gói tín dụng ưu đãi đối với người dân, doanh nghiệp. Theo đó, thực hiện chỉ đạo của NHNN, các NHTM đã triển khai nhiều gói tín dụng ưu đãi phù hợp với các nhóm khách hàng của ngân hàng với lãi suất thấp hơn so với lãi suất cho vay thông thường, như: BIDV triển khai gói 70.000 tỷ đồng cho vay sản xuất kinh doanh, với lãi suất chỉ từ 7%/năm, Agribank triển khai chương trình tín dụng cho khách hàng doanh nghiệp vay ưu đãi lãi suất thấp hơn từ 1-1,5% thông thường, với quy mô lên đến 100.000 tỷ đồng và 500 triệu USD, VCB dành 100.000 tỷ đồng triển khai chương trình ưu đãi lãi suất cho vay sản xuất kinh doanh ngắn hạn dành cho khách hàng cá nhân, hộ kinh doanh với lãi suất từ 7,5%-8,8%/năm, VietinBank triển khai chương trình ưu đãi cho vay với lãi suất chỉ từ 7,1%/năm và quy mô gói vay lên tới 100.000 tỷ đồng đối với khách hàng vay sản xuất, kinh doanh, MB triển khai chương trình vay dành cho cá nhân kinh doanh với lãi suất ưu đãi chỉ từ 0.7%/tháng tương đương 8.5%/năm…

"Ngoài các giải pháp trên, NHNN đã tích cực triển khai các giải pháp nhằm đẩy mạnh cải cách hành chính, kiểm soát thủ tục hành chính trong hoạt động ngân hàng, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; chấn chỉnh hoạt động bán bảo hiểm, đầu tư trái phiếu của các TCTD để tạo môi trường thuận lợi, minh bạch cho hoạt động của các TCTD cũng như người dân, doanh nghiệp". 

Mặc dù vậy, cũng theo NHNN, vẫn còn những khó khăn vướng mắc trong tiếp cận vốn tín dụng, đầu tư sản xuất. 

Theo NHNN nhận định, Đông Nam Bộ là vùng kinh tế đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế, xuất khẩu, thu ngân sách và giải quyết việc làm của cả nước. Năm 2022, tổng GRDP của khu vực chiếm 30,8% cả nước, vốn đăng ký đầu tư trực tiếp nước ngoài chiếm 40,4%, thu ngân sách chiếm 45% tổng thu ngân sách cả nước. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, tỷ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ trong những năm qua tăng nhanh. Đây là khu vực mà kinh tế tư nhân phát triển mạnh với số lượng doanh nghiệp đứng đầu cả nước, chiếm 41,2%. Một số kết quả nổi bật trong 04 tháng đầu năm 2023 như tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng một số tỉnh tăng (TP. Hồ Chí Minh 04 tháng tăng 5% so với cùng kỳ năm 2022, Bình Dương tăng 13,2%...), thu hút vốn FDI tăng (TP. Hồ Chí Minh tăng 22,4% so cùng kỳ), chỉ số giá tiêu dùng CPI tháng 4 giảm sau 3 tháng tăng liên tục (TP. Hồ Chí Minh giảm 0,11% so với tháng trước, Bình Phước giảm 0,03%, Bình Dương giảm 0,2%, Đồng Nai giảm 0,4%), chỉ số sản xuất công nghiệp IIP tăng (TP. Hồ Chí Minh tháng 4 tăng 3% so với tháng trước, Bình Dương tăng 2,2%, Đồng Nai tăng 3,19%...);

"Bên cạnh những mặt tích cực, thời gian qua vùng Đông Nam Bộ còn gặp một số khó khăn, thách thức. Tăng trưởng kinh tế khu vực đang có xu hướng chậm lại và thấp hơn cả nước, một số tỉnh, thành phố có mức tăng GRDP quý 1/2023 ở mức thấp (như TP. Hồ Chí Minh tăng 0,7%%, Bình Dương tăng 1,15%, Tây Ninh tăng 2,2%, Đồng Nai tăng 3,3%), hoặc tăng trưởng âm (như Bà Rịa – Vũng Tàu giảm 4,75%). Sản xuất, xuất nhập khẩu gặp nhiều khó khăn do nhiều doanh nghiệp không có đơn đặt hàng mới, nhu cầu tiêu dùng giảm sút, giá nguyên vật liệu đầu vào duy trì ở mức cao (xuất khẩu TP. Hồ Chí Minh tháng 4/2023 giảm 19,8% so với cùng kỳ, Bình Dương giảm 1,4%, Bình Phước giảm 5,66%, Đồng Nai giảm 8,44%)... Thị trường bất động sản khu vực tiếp tục khó khăn – cung, cầu, giá đều giảm. Số vốn đăng ký doanh nghiệp thành lập mới giảm và số doanh nghiệp tạm ngưng hoạt động tăng so với cùng kỳ. Giải ngân đầu tư công còn chậm, ước 04 tháng 2023 giải ngân đạt khoảng 10.805 tỷ đồng, đạt 9,26% kế hoạch, thấp hơn mức trung bình cả nước là 15,65% (trong đó 03 tỉnh, thành phố giải ngân thấp gồm TP. Hồ Chí Minh đạt 3,48% kế hoạch, Đồng Nai 11,58%, Bình Dương 13,16%)".

NHNN vì vậy vẫn đang tiếp tục triển khai các giải pháp điều hành chính sách, hướng tới tháo gỡ khó khăn cho người dân và doanh nghiệp, kịp thời cung ứng vốn tín dụng để góp phần phục hồi và tăng trưởng kinh tế cả nước trong 2023 và hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng vùng Đông Nam Bộ, có vai trò quan trọng của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và đang tập trung đông đảo doanh nghiệp hoạt động.