>> Ngân hàng Nhà nước sẽ giám sát chặt việc giảm lãi suất

“Phấn đấu” giảm 0,5-1% lãi suất

Phát biểu giải trình trước Quốc hội về dự thảo Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, vấn đề mà các ĐBQH quan tâm về việc giảm lãi suất, cũng là vấn đề mà ngành ngân hàng coi là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác điều hành.

Theo đó, ngay sau khi dịch COVID-19 bùng phát, NHNN đã tập trung giảm nhanh 3 lần lãi suất điều hành, cũng như chỉ đạo các tổ chức tín dụng và điều tiết tiền tệ để giảm mặt bằng lãi suất cho vay trong năm 2020 là 1% và 2021 tiếp tục giảm 0,8%.

NHNN cũng đã động viên, khuyến khích, kêu gọi các tổ chức tín dụng miễn giảm lãi vay và giảm phí. Kết quả là các hệ thống tổ chức tín dụng giảm cả lãi, cả phí rơi vào gần 40.000 tỷ đồng từ chính nguồn tài chính của các tổ chức tín dụng, để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân.

Thống đốc NHNN cũng lý giải, tại sao lại là “động viên, khuyến khích”, vì theo quy định của pháp luật, NHNN không thể bắt buộc các tổ chức tín dụng phải giảm lợi nhuận để giảm chi phí lãi vay. Một số tổ chức tín dụng có tổ chức cổ đông là người nước ngoài. Chính vì vậy, trong quá trình điều hành, chúng tôi điều hành linh hoạt các công cụ đồng thời động viên và kêu gọi các tổ chức tín dụng, nhận đồng thuận cao.

“Đáng chú ý hiện nay, lạm phát thế giới có xu hướng gia tăng và các ngân hàng trung ương thế giới bắt đầu thu hẹp chính sách tiền tệ và tăng lãi suất. Trong khi đó, Việt Nam yêu cầu giảm mặt bằng lãi suất thì thực sự là nhiệm vụ khó khăn. Tuy nhiên, trong xây dựng chương trình phục hồi này, Chính phủ cân nhắc để đưa ra giải pháp, phấn đấu hệ thống các tổ chức tín dụng giảm 0,5 - 1% lãi suất cho vay trong 2 năm.

Với gói hỗ trợ 40.000 tỷ đồng, lãi suất từ nguồn ngân sách. Tiền cho vay là tiền huy động từ tổ chức tín dụng và người dân. Trong điều hành, NHNN sẽ điều tiết làm sao để tạo thuận lợi cho các tổ chức tín dụng, có nguồn cung tín dụng, để đáp ứng được nhu cầu của gói này. Trong thời gian tới, NHNN sẽ phối hợp với bộ, ngành liên quan để tập trung đối tượng, trọng tâm trọng điểm, khắc phục hạn chế của các gói trước", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói.

>> KIẾN NGHỊ THỦ TƯỚNG: Đẩy nhanh tiến độ giảm thuế, phí và tiền thuê đất

Giảm 2% thuế VAT trong năm 2022

Liên quan đến chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, phần tác động tới bội chi ngân sách là 240.000 tỷ đồng, trong đó phần thuế là 60.000 tỷ. Như vậy, giảm thuế theo dự thảo Nghị quyết nhiều gấp 3 lần 2021. Chi ngân sách cũng lớn nhất từ trước tới nay.

Trước ý kiến cho rằng việc giảm 2% thuế VAT là nhỏ, cần giảm tới 5%, Bộ trưởng Phớc lý giải, cơ quan soạn thảo đã tính toán kỹ lưỡng dựa trên cơ sở là trong năm nay thực hiện chính sách tài khóa giảm thu và tăng chi nhưng vẫn đảm bảo nguồn cho ngân sách.

Theo Bộ trưởng, ban đầu, cơ quan soạn thảo đề xuất mỗi năm giảm 1% VAT và kéo dài trong 2 năm. Tuy nhiên, với đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan soạn thảo quyết định dồn lại mức giảm thuế 2% trong năm 2022. Mức giảm này được kỳ vọng sẽ tạo tiền đề cho kích cầu tốt hơn của năm 2023 và nền kinh tế bật lên.

“Trong năm 2022, sẽ giảm 2% thuế VAT với các mặt hàng chịu thuế suất 10% ngoại trừ ngành như viễn thông, tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản, sản xuất kim loại, khoáng sản và hóa chất. Như vậy, phần giảm này lên tới 49.400 tỷ đồng”, Bộ trưởng phân tích.

Trước ý kiến về việc giảm thuế VAT hay thuế thu nhập doanh nghiệp, Bộ trưởng Phớc nói rằng việc giảm thuế VAT là biện pháp có diện phủ rộng hơn, lan tỏa tốt hơn. Theo đó, VAT là thuế giảm thu, kích thích tiêu dùng, tạo ra kích thích cho nền kinh tế. Nếu giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, chỉ những doanh nghiệp làm ăn có lãi hưởng lợi còn những doanh nghiệp làm ăn thua lỗ thì sẽ không được hưởng ưu đãi, gây khó khăn cho quá trình phục hồi. Chính vì thế, Bộ Tài chính đề nghị Quốc hội cho giữ nguyên như dự thảo Nghị quyết.

Đối với chi phí được trừ trong thuế thu nhập doanh nghiệp với các hoạt động hỗ trợ COVID-19, cơ quan soạn thảo đưa ra 2 phương án. Khi Quốc hội quyết phương án nào thì Chính phủ sẽ làm theo phương án đó. Tuy nhiên, phương án giảm thuế với các khoản hỗ trợ bằng cả tiền và hiện vật thì đa dạng hơn nhưng yêu cầu quản lý cao hơn để tránh bị lợi dụng. Đối với chỉ giảm thuế thu nhập doanh nghiệp với phần tiền ủng hộ thì quản lý đơn giản hơn nhưng không bao quát, Bộ trưởng phân tích.

Bên cạnh đó, với đề xuất tăng thuế giao dịch chứng khoán, bất động sản và kinh doanh trên nền tảng số, tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với hàng hạn chế tiêu dùng, Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng báo cáo, hiện nay, đối với thị trường trường chứng khoán, Nhà nước thu thuế 2% trên thu nhập đối với doanh nghiệp. Đối với doanh nghiệp nước ngoài là 0,1% doanh thu mua bán. Đối với bất động sản, thuế thu 2% thu nhập doanh nghiệp, với cá nhân là 2% trên giá trị hợp đồng bán một lần.

"Hiện nay, thị trường chứng khoán đang rất tốt và một kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế. Năm 2021, huy động được 7,77 triệu tỷ, chiếm 92,5% so với GDP. Chúng tôi đề nghị giữ nguyên. Hiện nay, tập trung siết trái phiếu doanh nghiệp không có tài sản thế chấp", Bộ trưởng Phớc nhấn mạnh.