Tư duy chiến lược về biển, đảo của Đại tướng Võ Nguyên Giáp (bài 1)

>> Đại tướng Võ Nguyên Giáp - nhà chỉ huy quân sự kiệt xuất

Tư duy chiến lược về bảo vệ chủ quyền biển, đảo trước hết là xây dựng và phát triển lực lượng Hải quân. Ngay sau khi cách mạng Tháng Tám 1945 thành công, trước nguy cơ thực dân Pháp tái xâm lược Việt Nam, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã tham mưu với Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh coi trọng việc xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, trong đó có lực lượng hải quân, vừa xây dựng lực lượng, chuẩn bị cơ sở vật chất, vừa cùng các lực lượng vũ trang nhân dân kiên quyết bảo vệ chủ quyền vùng biển, đảo của Tổ quốc.

Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong tình hình mới, ngày 22-5-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 71/SL về Quân đội quốc gia Việt Nam, quy định tổ chức, biên chế thống nhất từ tiểu đội, trung đội, đại đội, tiểu đoàn, liên đoàn, tập đoàn của bộ binh, các đơn vị chuyên môn và hỏa lực trợ chiến. Tiếp đó, ngày 19-7-1946, quyền Chủ tịch nước Huỳnh Thúc Kháng ra Quyết định số 125/QĐ thành lập ngành Hải quân Việt Nam.

Thực hiện quyết định của Chủ tịch nước, ngày 10-9-1946, đồng chí Võ Nguyên Giáp, Chủ tịch Quân sự ủy viên hội đã ký Nghị định số 103/NĐ thành lập Cơ quan Hải quân, nay gọi là Hải đoàn bộ, do Hải đoàn trưởng điều khiển trực thuộc Bộ Tổng Tham mưu. Nhiệm vụ của Hải đoàn bộ là tổ chức thủy đội tuần liễu và phòng thủ duyên hải, tập trung các nhân viên, bộ đội thủy quân đã có trong Quân đội Việt Nam và tuyển lựa cựu thủy binh để thành lập ngay một tổ chức Hải quân.

Đây là văn bản đầu tiên của Nhà nước về tổ chức lực lượng Hải quân trong Quân đội quốc gia Việt Nam. Nhưng do tình hình lúc đó toàn quốc bước vào kháng chiến chống thực dân Pháp nên các quyết định trên chưa có điều kiện thực hiện. Song đây là cơ sở để sau này xây dựng một tổ chức Hải quân nhân dân Việt Nam phù hợp với điều kiện phát triển của đất nước.

>> Nhớ “Vị tướng huyền thoại” Võ Nguyên Giáp

Thực hiện chủ trương vừa chiến đấu, vừa xây dựng, củng cố tổ chức, biên chế các cơ quan và đơn vị quân đội, ngày 8-3-1949, Đại tướng Võ Nguyên Giáp ký Nghị định số 604/QĐ, thành lập Ban nghiên cứu Thủy quân thuộc Bộ Tổng Tham mưu; có nhiệm vụ nghiên cứu, xây dựng các phương án chiến đấu của lực lượng thủy quân phù hợp với thực tiễn, huấn luyện xây dựng một đội du kích có khả năng hoạt động trên sông, rồi từ sông mới tiến ra biển khi có điều kiện.

Triển khai nhiệm vụ đó, ngày 10-8-1950, dưới sự chỉ đạo của Ban nghiên cứu Thủy quân, Đội Thủy binh 71 được thành lập. Việc thành lập Ban Nghiên cứu Thủy quân và Đội Thủy binh 71 đã chứng tỏ Tổng Quân ủy, Bộ Quốc phòng và Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã có ý định xây dựng thủy quân từ rất sớm. Đây là một trong những cơ sở quan trọng để ngày 7-5-1955, Bộ Quốc phòng - Tổng Tư lệnh ra Nghị định số 284/NĐ-A thành lập Cục Phòng thủ bờ bể là đơn vị tiền thân của Quân chủng Hải quân ngày nay đã lập nhiều chiến công hiển hách, gắn liền với dấu ấn chỉ đạo, quyết sách sáng suốt của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, một trong những tư duy, tầm nhìn chiến lược của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đó là đề xuất với Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bộ Chính trị mở hướng chiến lược chi viện cho chiến trường miền Nam bằng cách mở tuyến vận tải trên biển với tên gọi Đường Hồ Chí Minh trên biển.

Theo Đại tướng: “Đường biển là con đường duy nhất có thể chi viện cho đồng bằng sông Cửu Long. Vậy nên phải giữ cho được bí mật con đường đó. Phải kiểm tra thật kỹ, nắm chắc từng tuyến đi. Không để có một sai sót nhỏ đáng tiếc khiến kẻ địch nghi ngờ”. Việc chỉ đạo mở đường Hồ Chí Minh trên biển đã góp phần quan trọng trong công cuộc giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Tại lễ kỷ niệm 15 năm thành lập lực lượng Hải quân Việt Nam (1970), Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhấn mạnh: Việc xây dựng lực lượng Hải quân phải gắn liền với việc xây dựng lực lượng vũ trang rộng rãi ven biển, ven sông; sự phát triển của Hải quân có quan hệ chặt chẽ với các địa phương ven biển và các ngành kinh tế trên biển.

Các lực lượng vũ trang địa phương ven biển, ven sông rất quan trọng. Cần chú ý xây dựng và bồi dưỡng để các lực lượng ấy trở thành rộng khắp, mạnh mẽ phối hợp đắc lực với Hải quân để bảo vệ sông biển. Đặc biệt, Đại tướng Võ Nguyên Giáp rất quan tâm đến việc thành lập lực lượng vừa làm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền vừa duy trì thực thi pháp luật trên biển. Trên cơ sở những định hướng và kiến nghị sâu sắc của Đại tướng, năm 1998 lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam được thành lập và đi vào hoạt động.

Đại tướng Võ Nguyễn Giáp nhìn thấy việc xây dựng lực lượng hải quân không thể tách rời quá trình xây dựng kinh tế của đất nước. Theo Đại tướng: Nền kinh tế ngày càng phát triển của nước ta có quan hệ mật thiết với việc xây dựng quân đội, xây dựng Hải quân. Công nghiệp, nông nghiệp và các ngành kinh tế khác lớn mạnh thì ngành đóng tàu, ngành hàng hải, ngành vận tải trên sông, ngành đánh cá nhất định sẽ phát triển nhanh chóng. Cơ sở vật chất kỹ thuật của Hải quân gắn liền với tiềm lực kinh tế quốc phòng của nước nhà. Tiềm lực kinh tế quốc phòng mạnh thì quân đội mạnh, Hải quân mạnh. Vì vậy, kết hợp kinh tế với quốc phòng trong xây dựng Hải quân là một vấn đề rất quan trọng, có giải quyết tốt vấn đề đó thì mới tạo được điều kiện thuận lợi để xây dựng Hải quân.

Hiện nay Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đặc biệt quan tâm, đầu tư xây dựng lực lượng Hải quân phát triển ngang tầm với nhiệm vụ, trở thành một trong sáu lực lượng tiến thẳng lên hiện đại.

(Còn nữa)