Gửi bình luận
Thanh tra Chính phủ vừa ban hành kết luận về một số dự án đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách, nguồn vốn vay; việc chuyển đổi, chuyển nhượng nhà đất có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại Hà Nội.
Sai phạm từ các dự án gây thất thoát gần 4 nghìn tỷ ngân sách Nhà nước
Kết luận số 1468/KL-TTCP ký ngày 4.9.2018 của Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã chỉ rõ việc triển khai thực hiện công tác di dời và chuyển mục đích sử dụng đất; công tác quản lý quy hoạch, quản lý trật tự xây dựng chưa được chú trọng, việc thực hiện quy hoạch chi tiết và quá trình triển khai thiếu kiểm tra đôn đốc, ngoài ra các chủ đầu tư tự ý điều chỉnh quy hoạch và mục đích sử dụng đất không tuân thủ đúng công năng, ảnh hưởng cộng đồng.
Hàng loạt sai phạm
Cụ thể, liên quan đến việc triển khai thực hiện công tác di dời và chuyển mục đích sử dụng đất, TTCP cho rằng UBND TP Hà Nội không có văn bản hướng dẫn và quy định cụ thể nên các DN 100% vốn nhà nước khi đưa vị trí đất vào hợp tác liên doanh thành lập pháp nhân mới làm chủ đầu tư để chuyển mục đích sử dụng đất đầu tư dự án kinh doanh, xác định giá trị lợi thế thương mại chưa sát với thị trường.
Với những dự án từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, Thanh tra chỉ rõ công tác khảo sát lập, thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư còn hạn chế, chất lượng thấp, không sát thực tế và cần điều chỉnh nhiều lần, các hạng mục hầu hết chậm tiến độ đề ra.
Một số DN không tổ chức đấu giá lựa chọn nhà đầu tư (tự thỏa thuận theo hình thức hỗ trợ) nên số tiền thu về cho ngân sách thấp như Dự án số 1 Phùng Chí Kiên; Dự án tại 365A Minh Khai; Dự án 167 Thụy Khuê; Dự án 69 Vũ Trọng Phụng; Dự án 47 Nguyễn Tuân; Dự án 108 Nguyễn Trãi, Dự án 44 Yên Phụ, Dự án tại 430 Cầu Am... Đặc biệt, công tác đấu thầu ở các dự án đều vi phạm quy định về Luật đấu thầu. Chất lượng công trình không đảm bảo các yêu cầu về kỹ thuật khiến an toàn giao thông bị đe dọa.
TTCP xác định đây là một trong những sơ hở chính sách gây thất thoát NSNN trong quá trình chuyển mục đích sử dụng đất và thực hiện dự án đất ở những vị trí đắc địa.
Tại dự án Lô đất C3 - một phần dự án Khu đô thị Trung Hòa Nhân Chính đã có hạ tầng được xây dựng bằng nguồn vốn NSNN, nhưng năm 2009 UBND TP Hà Nội thu hồi và giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án không qua hình thức đấu giá, vi phạm quy định.
TTCP cũng nhận định việc triển khai đồ án quy hoạch phân khu quá chậm và việc chậm phê duyệt quy hoạch làm ảnh hưởng đến công tác quản lý trật tự xây dựng đô thị, phá vỡ quy hoạch, gây quá tải cho mạng lưới giao thông và hạ tầng ở một số khu đô thị.
Việc kiểm tra 38 dự án cho thấy công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng còn nhiều hạn chế, trong quá trình thực hiện phải điều chỉnh cục bộ nhiều lần; có 20/38 dự án vi phạm quy hoạch xây dựng, vi phạm một số nội dung về quản lý đầu tư xây dựng. Sở Quy hoạch - Kiến trúc chấp thuận phương án kiến trúc không tuân thủ quy định của pháp luật và Sở Xây dựng cấp phép xây dựng theo phương án kiến trúc cho 10 dự án có thêm các tầng kỹ thuật không đúng với quy hoạch đã được phê duyệt.
Thực tế một số chủ đầu tư dự án không sử dụng các tầng kỹ thuật vào công năng kỹ thuật mà chủ yếu xây dựng để sử dụng vào mục đích kinh doanh làm văn phòng, dịch vụ thương mại văn phòng, dịch vụ công cộng cho thuê nhưng chưa được UBND TP Hà Nội và các cơ quan chức năng xác định giá thu tiền sử đụng đất, dẫn đến nhiều chủ đầu tư được hưởng lợi vì không phải thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, gây thất thu NSNN.
Công tác quản lý quy hoạch, quản lý trật tự xây dựng chưa được chú trọng; việc thực hiện quy hoạch chi tiết được duyệt, quá trình triển khai thiếu kiểm tra đôn đốc các chủ đầu tư có dấu hiệu tự điều chỉnh quy hoạch, tự ý điều chỉnh mục đích sử dụng đất, sử dụng không đúng công năng, mục đích, ảnh hưởng đến cộng đồng, gây thất thu NSNN.
Gây thất thoát gần 4.000 tỷ đồng
Đáng chú ý, trong 38 dự án thì chỉ có 4 dự án chậm đưa đất vào sử dụng so với tiến độ. Tuy vậy, chỉ có 1 dự án được UBND TP Hà Nội xác định tiền chậm tiến độ (Dự án 47 Nguyễn Tuân) với số tiền trên 13 tỉ đồng, còn lại 3 dự án UBND thành phố không thực hiện, gồm dự án tại 108 Nguyễn Trãi và dự án tại đường Ngụy Như Kon Tum, gây thất thoát nguồn ngân sách Nhà nước.
Việc tính toán và phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất đối với Dự án chuyển mục đích sử dụng đất không căn cứ vào các quy định về phương pháp xác định giá đất và khung các loại giá đất, dẫn đến chủ đầu tư được hưởng lợi về kinh tế, trong khi NSNN bị thất thu số tiền lớn. Đoàn thanh tra tạm tính đối với 30/38 dự án số tiền hơn 1.480 tỉ đồng.
Cũng tại thời điểm thanh tra, có 8 dự án nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền chậm nộp với tổng số tiền gần 2 nghìn tỷ đồng. Sau thanh tra, một số chủ đầu tư đã nộp và số tiền nợ đọng còn hơn 800 tỷ đồng.
Thanh tra cũng nêu ra sai phạm về tài chính ở các dự án chuyển mục đích sử dụng đất là hơn 3.974 tỉ đồng, trong đó có 1.480,302 tỉ đồng, tạm tính tiền sử dụng đất của một số dự án phải nộp bổ sung do UBND TP Hà Nội khi tính tiền sử dụng đất đã đưa một số khoản chi phí vào xác định không đúng quy định.
Thanh tra Chính phủ có đề nghị UBND TP Hà Nội cần khắc phục, chấn chỉnh những tồn tại, thiếu sót, vi phạm trong công tác quản lý đầu tư xây dựng và quản lý sử dụng đất. Đồng thời rà soát, kiểm tra các dự án có chủ đầu tư vi phạm quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, khắc phục theo quy định của pháp luật, xử lý triệt để các vi phạm.
Đối với những dự án còn nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và các khoản thuế khác, chủ đầu tư nhanh chóng nộp bổ sung về ngân sách nhà nước, xử lý theo quy định của pháp luật nếu không chấp hành.
Bên cạnh đó, UBND TP chỉ đạo các sở ngành kiểm tra để xác định bổ sung tiền sử dụng đất đối với các dự án do chủ đầu tư xây dựng sai quy hoạch; điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng; tự ý chuyển mục đích sử dụng đất; sử dụng không đúng công năng; tính chưa đúng tiền sử dụng đất phải nộp.
Các đơn vị, sở, Bộ, ngành Trung ương cần phối hợp xử lý những dự án nêu trên, cùng với đó chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ có liên quan tới những sai phạm trên.
