Biến đổi khí hậu, thách thức lớn nhất về môi trường

Trong thế kỷ XXI, thế giới đang đứng trước những cuộc khủng khoảng lớn, mà lớn nhất là biến đổi khí hậu. Với các biểu hiện như nhiệt độ trung bình tăng, băng tan, nước biển dâng và gia tăng thiên tai cực đoan đang làm thay đổi toàn diện và sâu sắc quá trình phát triển và an ninh toàn cầu, tác động nghiêm trọng đến môi trường và các hệ sinh thái, đến đời sống và sản xuất của con người.

Các báo cáo của Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu cho biết, nhiệt độ trung bình toàn cầu đã tăng khoảng 0,74% trong 100 năm qua và những năm gần đây liên tục có những đợt nóng cực điểm. Độ acid của bề mặt đại dương đã tăng 26% kể từ cuộc cách mạng công nghiệp (1750) và trong ba thập kỷ gần đây, cứ sau mỗi thập kỷ bề mặt Trái đất đã liên tục nóng lên hơn bất kỳ thập kỷ nào trước đó kể từ năm 1850...

Ở Việt Nam, nhiệt độ trung bình năm trong khoảng 50 năm qua đã tăng khoảng 0,5ºC, mực nước biển đã dâng khoảng 20 cm và hiện tượng El-Nino, La-Nina tác động mạnh mẽ, thiên tai cực đoan gia tăng. Đặc biệt, hiện tượng hạn hán xảy ra ngày càng khốc liệt hơn, điển hình là đợt hạn hán, thiếu nước nghiêm trọng ở các tỉnh Nam Trung Bộ và hạn nặng mở rộng ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long hồi tháng 3, 4 năm 2016, gây thiệt hại khoảng 5.572 tỉ đồng.

Trong hơn 30 năm qua, tại Việt Nam, bình quân mỗi năm, thiên tai đã làm chết và mất tích khoảng 500 người, bị thương hàng nghìn người, thiệt hại về kinh tế vào khoảng 1,5% GDP, cao hơn so với khoảng 1% GDP đối với các nước có thu nhập trung bình và khoảng 0,3% GDP đối với các nước có thu nhập thấp (World Bank, 2020, Báo cáo SREX Việt Nam, 2014).

Biến đổi khí hậu chính là những thách thức lớn mà chúng ta gặp phải trong quá trình phát triển bền vững của đất nước. Để giải quyết những khó khăn, thách thức và hội nhập với trào lưu quốc tế, Chính phủ Việt Nam đã ban hành văn bản quan trọng mang tính chất chiến lược để phát triển bền vững

Theo nghiên cứu của Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam: trong bối cảnh biến đổi khí hậu như hiện nay, các xu hướng phát triển bền vững được chia theo 3 xu hướng.

Trong đó, thứ nhất là xây dựng xã hội cácbon thấp bằng cách duy trì hoạt động kinh tế hiệu quả trong khi tối thiểu hóa sử dụng năng lượng và tài nguyên, tối thiểu hóa áp lực về môi trường với việc sử dụng mỗi nguồn năng lượng và tài nguyên, đầu tư vào môi trường, một công cụ để phát triển kinh tế. Xu hướng thứ hai để phát triển bền vững là xây dựng một xã hội tái chế tài nguyên. Cuối cùng là giải pháp thiết lập một xã hội hài hòa với tự nhiên.