Chính sách thuế chia sẻ và đồng hành cùng doanh nghiệp

Năm 2020, trong bối cảnh nền kinh tế gặp muôn vàn khó khăn, thách thức do đại dịch COVID-19 tác động tiêu cực đến đến kinh tế toàn cầu, thiên tai, bão lũ, dịch bệnh, hệ lụy của biến đổi khí hậu liên tiếp xảy ra ở nước ta, ngành Thuế đã tham mưu với Bộ Tài chính trình Chính phủ và Quốc hội ban hành và triển khai thực hiện nhiều chính nhiều chính sách ưu đãi, giúp doanh nghiệp, người dân gặp khó khăn với tinh thần chia sẻ và hỗ trợ.

Các chính sách được ban hành và triển khai thực hiện có phạm vi ảnh hưởng rộng lớn như: Gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất (gói 180.000 tỷ đồng theo Nghị định số 41/2020; Hỗ trợ cho người lao động tạm ngừng hợp đồng lao động hoặc mất việc làm, hộ kinh doanh gặp khó khăn (Nghị quyết số 42/2020/NQ-CP; Giảm các loại thuế theo Nghị quyết của Quốc hội; Giảm nhiều loại phí, lệ phí theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ góp phần giảm bớt chi phí đầu vào của doanh nghiệp, hỗ trợ thị trường, kích cầu tiêu dùng …

Kết quả thực hiện các chính sách ưu đãi, hỗ trợ thuế năm 2020:

1- Gói hỗ trợ gia hạn thời gian nộp thuế 5 tháng theo Nghị định 41/2020/NĐ-CP: Có thể nói hầu hết các ngành sản xuất kinh doanh, dịch vụ bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 được gia hạn (qua theo dõi chỉ có hoạt động sản xuất rượu bia, thuốc lá không được hưởng chính sách này). Doanh nghiệp được hưởng bao gồm toàn bộ doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và vừa (được xác định theo tiêu chí của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và và vừa số 07/2014/QH14 và Nghị định số 39/2018/NĐ-CP của Chính phủ; các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện các giải pháp hỗ trợ khách hàng là doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân chịu ảnh hưởng do dịch COVID-19 theo danh sách do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố.

- Nội dung gia hạn thuế gồm: thuế GTGT khâu nội địa, tiền thuê đất, thuế TNDN còn phải nộp theo quyết toán 2019 và số tạm nộp quý 1, quý 2/2020 với thời gian 5 tháng (gia hạn các kỳ thuế tháng 3, tháng 4, tháng 5, tháng 6 năm 2020 và kỳ tính thuế quý 1, quý 2 năm 2020). Đối với hộ gia đình, cá nhân kinh doanh: Việc gia hạn thời gian nộp thuế 5 tháng đối với thuế GTGT, thuế thu nhập cá nhân phải nộp năm 2020.

Về tổ chức thực hiện: Điểm đặc biệt trong việc gia hạn thuế năm 2020 là ngay trong thời gian trình Dự thảo Nghị định, Tổng cục thuế đã ban hành các văn bản chỉ đạo toàn ngành Thuế chủ động phân loại doanh nghiệp dự kiến được gia hạn và thông tin đến cộng đồng doanh nghiệp. Cơ quan thuế các cấp tổ chức tuyên truyền sâu rộng nội dung chính sách gia hạn nộp thuế, đưa thông tin đầy đủ tới doanh nghiệp và người dân; tại từng địa bàn quản lý, cơ quan thuế chủ động phối hợp với các cơ quan truyền thông, chi nhánh/văn phòng đại diện của VCCI để tổ chức tuyên truyền, phổ biến các nội dung của Nghị định 41/2020 một cách thường xuyên, liên tục với các hình thức đa dạng, đảm bảo mọi người nộp thuế đều được tiếp cận và hiểu rõ phạm vi, đối tượng, thời hạn, trình tự, thủ tục thực hiện chính sách gia hạn thời hạn nộp thuế, tiền thuê đất để người nộp thuế thực hiện đúng và kịp thời.

Tổng cục Thuế cũng thực hiện nâng cấp ứng dụng CNTT, hướng dẫn người nộp thuế nộp Giấy đề nghị gia hạn (GĐNGH) theo nhiều phương thức như nộp theo cổng thông tin điện tử của cơ quan thuế, Cổng Dịch vụ công quốc gia, đường bưu điện và tiếp nhận trực tiếp tại bộ phận 1 cửa của cơ quan thuế, đảm bảo hệ thống CNTT vận hành thông suốt 24/7, tạo điều kiện để người nộp thuế có thể nộp GĐNGH mọi lúc, mọi nơi.

Do vậy, khi Nghị định 41/2020 được ban hành, việc gia hạn đã được thực hiện ngay, qua tổng kết đánh giá cho thấy: Tính đến ngày 23/11/2020, cơ quan thuế đã tiếp nhận 184.887 giấy đề nghị gia hạn tiền thuế và tiền thuê đất, trong đó: Số doanh nghiệp có giấy đề nghị gia hạn là 128.619; Hộ, cá nhân kinh doanh có 56.268 giấy đề nghị. Tổng số tiền thuế và tiền thuê đất được gia hạn là 67.168 tỷ đồng, trong đó thuế GTGT là 31.929,4 tỷ đồng, thuế TNDN là 30.562,6 tỷ đồng, tiền thuê đất là 3.610 tỷ; tiền thuế GTGT và thuế TNCN của hộ, cá nhân kinh doanh là 1.065 tỷ.

2- Gói trợ cấp Nghị quyết số 42/NQ-CP: Nhằm chia sẻ khó khăn, bảo đảm cuộc sống của nhân dân, người lao động cả nước, góp phần ổn định xã hội, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 42/2020/NQ-CP ngày 09/4/2020 về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19 bị mất hoặc thiếu việc làm, giảm sâu thu nhập, không đảm bảo mức sống tối thiểu, hỗ trợ thêm cho một số nhóm đối tượng đang hưởng chính sách ưu đãi, bảo trợ xã hội trong thời gian có dịch. Nguyên tắc đề ra là: Nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng xã hội cùng chia sẻ trách nhiệm trong việc bảo đảm cuộc sống cho người lao động. Trong đó ưu tiên dành nguồn lực từ NSNN để hỗ trợ, ngân sách Trung ương có hỗ trợ cho địa phương. Việc hỗ trợ bảo đảm đúng đối tượng, công khai, minh bạch, không để lợi dụng, trục lợi chính sách. Đối tượng hỗ trợ thuộc diện được hưởng từ 02 chính sách trở lên tại Nghị quyết này thì chỉ được hưởng một chế độ hỗ trợ cao nhất; không hỗ trợ cho những người tự nguyện không nhận hỗ trợ.

Thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Tài chính, căn cứ số liệu quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh năm 2020 trên hệ thống quản lý thuế tập trung của ngành thuế tại thời điểm cuối tháng 3/2020, Tổng cục Thuế đã báo cáo số liệu quản lý về hộ, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu dưới 100 triệu/năm (không phải nộp thuế) là 711.394 hộ. Chỉ đạo các Chi cục Thuế để triển khai thẩm định các hồ sơ đề nghị của các hộ do UBND cấp xã tiếp nhận, tổng hợp chuyển đến, đồng thời tổng hợp, báo cáo gửi UBND cấp huyện theo đúng quy định tại Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Theo số liệu báo cáo, đến hết ngày 05/11/2020: Đã có 46.265 hộ kinh doanh gửi hồ sơ đến UBND cấp xã, số được chuyển sang thẩm định 42.805 hộ và số hộ kinh doanh thuộc diện hỗ trợ qua thẩm định là 33.251 hộ, UBND cấp tỉnh đã phê duyệt hỗ trợ 15.136 hộ, số không được hỗ trợ là 1.729 hộ. Cơ quan thuế đang tiếp tục thẩm định các hồ sơ còn lại.

3- Về triển khai thực hiện Nghị quyết số 84/2020/NQ-CP: Tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, cơ quan thuế các cấp đã triển khai thực hiện tốt Nghị quyết số 84/2020/NQ-CP ngày 29/05/2020 Chính phủ với các kết quả cụ thể là:

- Giảm 50% lệ phí trước bạ đối với 145.308 lượt xe ô tô đăng ký sở hữu được sản xuất, lắp ráp trong nước theo Nghị định số 70/2020/NĐ-CP ngày 28/6/2020 của Chính phủ với tổng số tiền đã được giảm là 4.916 tỷ, dự kiến số giảm cho cả năm 2020 vào khoảng 6.000 tỷ đồng.

- Giảm 15% tiền thuê đất cho các doanh nghiệp, tổ chức bị ảnh hưởng bới dịch COVID-19 theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ số 22/2020/QĐ-TTg ngày 10/8/2020 số dự kiến giảm 1.034 tỷ đồng. Thực hiện đến hết tháng 11/2020, cơ quan thuế các cấp đã xử lý 2.039 hồ sơ trên tổng số 7.470 hồ sơ mà người nộp thuế đã gửi đến với số tiền giảm thu là 199,5 tỷ đồng. Đối với những doanh nghiệp thuộc diện được giảm nhưng doanh nghiệp đã nộp đủ 100% tiền thuê đất của năm 2020 thì số tiền được giảm 15% sẽ được bảo lưu để chuyển sang trừ vào số phải nộp của năm sau.

-  Gia hạn nộp tiền thuế TTĐB đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước  theo Nghị định số 109/2020/NĐ-CP ngày 15/9/2020 của Chính phủ: Tính đến hết tháng 11/2020, đã gia hạn cho 14 doanh nghiệp với tổng số thuế TTĐB được gia hạn là 16.552 tỷ đồng, số đã nộp vào NSNN đến nay là 6.907 tỷ, số đang còn được gia hạn là 9.646 tỷ đồng.

4- Thực hiện các chính sách thuế khác

- Giảm 30% thuế TNDN: Tổng cục thuế đã tham mưu với Bộ trưởng Tài chính trình Chính phủ ban hành Nghị định số 114/2020/NĐ-CP ngày 25/9/2020 quy định chi tiết thi hành việc giảm 30% thuế TNDN 2020 theo Nghị quyết số 116/2020/QH14 của Quốc hội ngày 16/6/2020 đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ chức có mức doanh thu dưới 200 tỷ đồng/năm. Dự kiến, số giảm thu năm 2020 khoảng 6.643 tỷ đồng, tuy nhiên, thuế TNDN được tạm nộp theo quý nên số tiền giảm thuế TNDN (30%) hỗ trợ doanh nghiệp chính thức sẽ được cơ quan thuế các cấp tổng hợp đầy đủ khi doanh nghiệp nộp tờ khai quyết toán thuế TNDN năm 2020.

- Giảm 30% thuế bảo vệ môi trường : Tham mưu cho Bộ Tài chính trình Chính phủ và UBTVQH ban hành Nghị quyết số 979/2020/UBTVQH14 ngày 27/7/2020 điều chỉnh giảm 30% mức thuế BVMT đối với nhiên liệu bay năm 2020 để hỗ trợ cho các hãng bay. Dự kiến sẽ giảm khoảng 378 tỷ đồng, tính đến cuối tháng 11 số thuế BVMT đã giảm là 95,8 tỷ, trong tháng cuối năm 2020 dự kiến giảm thêm khoảng 100 tỷ đồng.

- Điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh thuế TNCN : Thực hiện Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 ngày 02/6/2020 của UBTVQH về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh (GTGC) của thuế TNCN, Tổng cục thuế đã ban hành văn bản số 2546/TCT-DNNCN ngày 23/6/2020 chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn các tổ chức, cá nhân về nội dung của Nghị quyết, đồng thời hướng dẫn các doanh nghiệp, tổ chức sự nghiệp, các đơn vị có chi trả tiền lương, tiền công thực hiện ngay việc khấu trừ thuế, khai thuế TNCN theo mức giảm trừ gia cảnh mới ngay từ kỳ khai thuế tháng 7/2020. Đồng thời hướng dẫn các tổ chức, cá nhân thực hiện tính thuế của cả năm (12 tháng năm 2020) theo mức giảm trừ gia cảnh mới được điều chỉnh.

Số liệu tính toán cho thấy trong kỳ thuế quý 3/2020, số thuế TNCN ước giảm khoảng 1.364 tỷ đồng, ước tính đến cuối năm 2020 tổng số giảm thu về thuế TNCN vào khoảng 2.600 tỷ đồng. Việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh có ý nghĩa tác động tăng thu nhập cho tất cả những người làm công ăn lương có thu nhập đến mức phải nộp thuế trong cả năm 2020 và những năm tiếp theo.