3 vấn đề chính trong chuyển đổi số ngành lâm nghiệp

ANH VŨ• 18/11/2023 03:30

Chuyển đổi số trong lâm nghiệp là vấn đề rất quan trọng của quá trình đổi mới sáng tạo, thay đổi cách nghĩ cách làm nên cũng giống như các lĩnh vực khác, mọi sự thay đổi đều gặp khó khăn.

>>> Giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số trong doanh nghiệp

Thời gian qua, ngành lâm nghiệp đã chủ động triển khai đồng bộ các giải pháp, từng bước số hóa các hoạt động giám sát, quản lý, bảo vệ rừng. Việc ứng dụng công nghệ số đã và đang giúp lực lượng kiểm lâm dễ dàng phát hiện những biến động của rừng và đất lâm nghiệp, nhất là các vụ phá rừng, cháy rừng ở mọi vị trí, thời điểm với tính chính xác cao nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ, phát triển rừng bền vững.

Theo đó, nhằm tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong công tác chỉ đạo, điều hành, quản lý công việc hành chính của ngành, Cục Lâm nghiệp có Quyết định 34/QĐ-LN-CĐS năm 2023 về Kế hoạch chuyển đổi số năm 2023.

Cục này cũng đặt ra những mục tiêu cụ thể như: Hoàn thành danh mục cơ sở dữ liệu chuyên ngành thuộc phạm vi quản lý của Cục Lâm nghiệp và ban hành được Kế hoạch, lộ trình cụ thể để xây dựng, triển khai các cơ sở dữ liệu trong danh mục. Nâng cấp, cải tiến Hệ thống nền Thông tin quản lý ngành Lâm nghiệp (FORMIS) nhằm đáp ứng các yêu cầu về cấu trúc, chuẩn hóa dữ liệu, đảm bảo cho việc cài đặt, tích hợp, kết nối các phần mềm/ứng dụng chuyên ngành vào Hệ thống. Thiết lập Hệ thống CSDL tập trung, thực hiện quản lý dữ liệu trên hệ thống FORMIS.

Ông Nguyễn Đức Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Công nghiệp rừng, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam cho biết, hiện nay, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng như toàn ngành Lâm nghiệp đã và đang triển khai đẩy mạnh chuyển đổi số.

Chuyển

Chuyển đổi số đã được ngành lâm nghiệp chủ động triển khai đồng bộ các giải pháp

>>> Đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện tại các tỉnh thành

Có thể kể đến một số hoạt động như: Cục Kiểm lâm triển khai đã ứng dụng dự báo nguy cơ cháy rừng, ứng dụng trong phân cấp nguy cơ cháy rừng cảnh báo tự động sẽ giảm thiểu thiệt hại khi cháy rừng xảy ra. Ứng dụng hệ thống thông tin địa lý và viễn thám trong quản lý rừng tài nguyên bền vững đã được triển khai từ 1990 trở lại đây. Bên cạnh đó nhiều hoạt động như xây dựng cơ sở dữ liệu tài nguyên rừng, thực vật, lâm sản ngoài gỗ.

Về đóng góp của chuyển đổi số trong phát triển, bảo vệ rừng thì Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam đã triển khai một số công việc như sau: Công tác quản lý giúp, Bộ NNPTNT, ngành lâm nghiệp nắm về trữ lượng, diện tích cũng như dự báo cháy rừng, từ đó, lập kế hoạch, xây dựng chiến lược đáp ứng yêu cầu nhanh hơn, tốt hơn.

Bên cạnh đó, Viện cũng đã phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng cơ sở dữ liệu về nguồn nhân lực, khoa học công nghệ. Đặc biệt, Viện đã xây dựng phần mềm số hóa quản lý và truy xuất gỗ hợp pháp; xây dựng cơ sở dữ liệu về tài nguyên rừng, tài nguyên về gỗ phục vụ giám định.

“Trước đây, việc giám định mẫu gỗ mất khoảng 2-3 ngày, tuy nhiên với chuyển đổi số và công nghệ hỗ trợ việc giám định đã giảm xuống chỉ 10-15 phút/mẫu gỗ”, ông Nguyễn Đức Thành cho hay.

Là người có nhiều thời gian gắn bó với ngành lâm nghiệp trong công tác quản lý và bây giờ là lãnh đạo trường Đại học Lâm nghiệp, GS. TS Phạm Văn Điển, Hiệu trưởng Trường Đại học Lâm nghiệp nhận định: “Chuyển đổi số là một trong những chuyển đổi rất quan trọng, nó chính là hội tụ của quá trình đổi mới sáng tạo, thay đổi cách nghĩ cách làm. Chuyển đổi số trong lâm nghiệp cũng giống như các lĩnh vực khác, mọi sự thay đổi đều gặp khó khăn”.

GS. TS Phạm Văn Điển, Hiệu trưởng Trường Đại học Lâm nghiệp

>>> Cơ hội và các rủi ro chuyển đổi số dựa trên dữ liệu của ngành ngân hàng

Theo lãnh đạo trường Đại học Lâm nghiệp, trường đang tích cực chuyển đổi và xây dựng kho dữ liệu thành tài nguyên phục vụ cho các đối tượng. Việc làm này có sự phối phối với Cục Lâm nghiệp, Cục Kiểm lâm, một số vườn quốc gia, phục vụ lợi ích chung của các đơn vị trong ngành lâm nghiệp chứ không riêng gì trường Đại học Lâm nghiệp.

Hơn nữa, nhờ chuyển đổi số, trường không chỉ tạo ra cơ sở dữ liệu mà còn dựa vào dữ liệu để nghiên cứu, phục vụ giảng dạy cũng như nghiên cứu, học tập của nhà trường. Trong đào tạo, trường đang từng bước tin học hóa các môn học để truyền tải hiệu quả nhất kiến thức đến người học. Trường đã có thư viện số kết nối với 55 trường đại học trên toàn quốc, lưu trữ 65.000 tài liệu số.

Cũng theo ông Lê Văn Hương, Giám đốc Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà, Lâm Đồng cho biết, vườn đã phối hợp với trường Đại học Lâm nghiệp thực hiện đề tài sử dụng công nghệ viễn thám để phát hiện sớm mất rừng và suy thoái rừng. Đề tài rất thành công và đã được nhân rộng tại tỉnh Lâm Đồng.

Vườn cùng với các nhà khoa học của trường Đại học Lâm nghiệp đã tạo ra các thuật toán để thu ảnh, sau đó viết ra các phần mềm để sử dụng nội bộ. Toàn bộ cán bộ của vườn được giao trách nhiệm có thể cập nhật 24/24h tình hình, diễn biến tài nguyên rừng 70.000ha.

Vườn cũng tự phát triển phần mềm và cài đặt vào tất cả điện thoại của người quản lý, bảo vệ vừng. Phần mềm này sẽ ghi nhận toàn bộ quá trình tuần tra trong rừng, đánh dấu diễn biến trong rừng đến từng gốc cây. Có thể khẳng định chuyển đổi số đã giúp ích rất nhiều trong quản lý và bảo vệ rừng, ông Nguyễn Văn Hương đánh giá.

Ông Phạm Hồng Lượng, Phó chánh Văn phòng Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững

Thêm vào đó, theo ông Phạm Hồng Lượng, Phó chánh Văn phòng Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững, chuyển đổi số nói chung và ứng dụng công nghệ thông tin trong chuyển đổi số ngành lâm nghiệp, cần đề cập đến 3 vấn đề:

Thứ nhất, là cơ quan quản lý áp dụng chuyển đổi số giúp cho công việc quản trị rừng tốt hơn, minh bạch hóa toàn quá trình, trong quản lý nhà nước về lâm nghiệp về bảo vệ, thương mại, chế biến lâm sản hay tham gia các quy định, đạo luật mới của EU.

Thứ hai, rõ ràng tiếp cận về phía người dùng người dân, doanh nghiệp về tương tác trải nghiệm dễ hơn nên cơ quan quản lý thu hẹp được quản lý và tiếp cận được nhiều thông tin và mở thêm các tiện ích cho người sử dụng hiệu quả hơn.

Thứ ba, khi nhìn nhận khía cạnh kinh tế chuyển đổi số giúp chúng ta cắt giảm nhiều chi phí, thời gian. Khi áp dụng ứng dụng tích hợp nhiều ứng dụng nên người dùng sử dụng rất tiện, thông qua ứng dụng có thể truy xuất thông tin ngay không tốn thời gian, chi phí.

Về cơ hội và thách thức của chuyển đổi số trong lâm nghiệp, ông Nguyễn Đức Thành đánh giá, khi ứng dụng chuyển đổi số trong quản trị rừng ngoài việc cung cấp thông tin chi tiết và chính xác vị trí của từng khoảnh rừng lô đất của khu vực sẽ góp phần quản trị rừng tốt hơn và minh bạch hoá trong quá trình sản xuất lâm nghiệp. Hay, trong quá trình trồng cà phê, điều phải minh chứng được quá trình trồng không liên quan đến hoạt động phát rừng hay lấy đất lâm nghiệp.

Hiện nay, với những quy định mới của EU, ngành lâm nghiệp đã và đang gặp phải những khó khăn trong việc phân định diện tích rừng với diện tích trồng cà phê. Để thích ứng với quy định này đòi hỏi ngành lâm nghiệp phải quan tâm tới cơ sở dữ liệu để xác định chỉ số địa lý; có các dữ liệu nền tảng để so sánh, đối chiếu và biết chính xác được diện tích, các diễn biến của quá trình chuyển đổi, sản xuất, thương mại. Nhờ đó, minh bạch được quá trình sản xuất.