Gửi bình luận
Sự kết hợp của các yếu tố nhân khẩu học, công nghệ và văn hóa ở Đông Nam Á tạo ra môi trường thuận lợi để các khoản đầu tư dựa trên cảm xúc phát triển mạnh mẽ.
Trong nhiều thập kỷ, lý thuyết đầu tư thường sử dùng các mô hình giả định việc ra quyết định hoàn toàn lý trí, dựa chủ yếu vào lợi nhuận tài chính thuần túy. Tuy nhiên, một mô hình mới đang nổi lên, nơi giá trị cảm xúc và giá trị tài chính ngày càng gắn bó chặt chẽ với nhau, tạo nên một khái niệm gọi là "kinh tế cảm xúc". Sự thay đổi này không chỉ là một xu hướng nhất thời mà là một sự định nghĩa lại cơ bản về cách các thế hệ trẻ tuổi nhìn nhận giá trị và đưa ra các quyết định đầu tư.
Sự chuyển đổi này đặc biệt rõ nét trong sự phát triển bùng nổ của thị trường hàng sưu tầm trên khắp châu Á, nơi các mặt hàng từ đồ chơi phiên bản giới hạn đến thẻ giao dịch đều là phương tiện cho cả sự thỏa mãn cảm xúc lẫn lợi ích tài chính. Thị trường hàng sưu tầm toàn cầu, được dự báo đạt 522 tỷ USD vào năm 2028 với tốc độ tăng trưởng hàng năm 7%, báo hiệu một sự điều chỉnh cơ bản trong cách các thế hệ trẻ nhìn nhận giá trị và đưa ra quyết định đầu tư.
Các nhà đầu tư truyền thống và các quỹ đầu tư mạo hiểm thường cho rằng hàng sưu tầm là phù phiếm hoặc ngách, nhưng họ đã không nhận ra rằng chúng đại diện cho tiền đề của một sự dịch chuyển rộng lớn hơn trong hành vi kinh tế.
Thế hệ Z không đưa ra các quyết định phi lý trí, họ đang hoạt động dưới một sự hợp lý khác, nơi sự thỏa mãn cảm xúc cũng quan trọng, và đôi khi còn quan trọng hơn, so với lợi nhuận tài chính thuần túy. Sự dịch chuyển này rõ rệt nhất ở Trung Quốc, nơi "tiêu dùng cảm xúc" đã đạt đến quy mô lớn, định hình lại toàn bộ các ngành công nghiệp. Các công ty như Pop Mart, Laopu Gold hay Mixue đã chứng kiến giá cổ phiếu của mình tăng hơn gấp đôi vào năm 2025, đặc biệt cổ phiếu của Laopu Gold đã tăng vọt hơn 15 lần kể từ khi niêm yết vào năm ngoái.
Đây không phải là những trường hợp ngoại lệ, mà là tín hiệu thị trường cho thấy giá trị cảm xúc ngày càng có thể được tiền tệ hóa ở quy mô lớn.
Đông Nam Á đang trở thành một trong những mảnh đất màu mỡ nhất trên toàn cầu cho cuộc cách mạng kinh tế cảm xúc. Sự kết hợp của các yếu tố nhân khẩu học, công nghệ và văn hóa trong khu vực tạo ra một môi trường thuận lợi để hàng sưu tầm và các khoản đầu tư dựa trên cảm xúc phát triển mạnh mẽ.
Đông Nam Á là nơi sinh sống của hơn 670 triệu người với độ tuổi trung bình chỉ 30,2, tạo ra một trong những nơi tập trung lớn nhất thế giới của những người tiêu dùng trẻ am hiểu công nghệ số. Không giống như những người cùng thế hệ ở phương Tây, những người trẻ Đông Nam Á đã chứng kiến sự chuyển đổi kinh tế chưa từng có, thúc đẩy một mối quan hệ độc đáo với hàng hóa vật chất, đại diện cho sự tiến bộ đầy khát vọng và kết nối cảm xúc với văn hóa toàn cầu.
Yếu tố quan trọng thứ hai là cơ sở hạ tầng kỹ thuật số. Với tỷ lệ thâm nhập điện thoại thông minh vượt quá 80% ở các quốc gia như Singapore, Malaysia và Thái Lan, và tăng trưởng nhanh chóng ở Indonesia, Việt Nam, Philippines, Đông Nam Á đã chuyển thẳng sang thương mại di động là ưu tiên hàng đầu. Nền tảng công nghệ này cho phép các thị trường không ma sát, do cộng đồng điều khiển, nơi các khoản đầu tư cảm xúc phát triển mạnh.
Thứ ba là các yếu tố văn hóa. Truyền thống sưu tầm phong phú của Đông Nam Á, từ batik của Indonesia đến bùa hộ mệnh của Thái Lan, đã tạo ra các khuôn khổ văn hóa dễ dàng chấp nhận hàng sưu tầm vừa có ý nghĩa văn hóa vừa có giá trị tiềm năng. Chỉ riêng thị trường thẻ giao dịch APAC đã được định giá khoảng 1,5 tỷ USD vào năm 2023, với các dự báo cho thấy tốc độ tăng trưởng kép hàng năm khoảng 8% đến năm 2028.
Có lẽ rào cản đáng kể nhất đối với việc hiện thực hóa đầy đủ kinh tế cảm xúc ở Đông Nam Á không phải là nhu cầu của người tiêu dùng hay sự sẵn sàng về văn hóa, mà là cơ sở hạ tầng cơ bản của sự tin cậy. Trong các thị trường tài chính truyền thống, sự tin cậy được thể chế hóa thông qua các khuôn khổ pháp lý và quy trình xác minh tiêu chuẩn. Thị trường hàng sưu tầm ở Đông Nam Á cho đến gần đây thiếu các cơ chế tin cậy tương đương, tạo ra một "khoảng trống xác thực". Khoảng trống này đặc biệt nghiêm trọng vì một số lý do: bối cảnh pháp lý bị phân mảnh trong khu vực, sự phổ biến của hàng giả và mức độ rủi ro cao về cảm xúc và tài chính liên quan đến các giao dịch hàng sưu tầm.
Thách thức xác thực ở Đông Nam Á khác biệt đáng kể so với các thị trường phương Tây, nơi các nhà đấu giá, dịch vụ phân loại và mạng lưới đại lý lâu đời cung cấp sự tin cậy thể chế.
Công nghệ mang lại giải pháp hứa hẹn nhất cho sự thiếu hụt tin cậy này. Các phương pháp xác thực kỹ thuật số, từ theo dõi nguồn gốc dựa trên blockchain đến phát hiện hàng giả bằng AI, có thể tạo ra cơ sở hạ tầng tin cậy có thể mở rộng. Các nền tảng ưu tiên di động kết hợp các công nghệ này với kiến thức bản địa đặc biệt phù hợp để giải quyết các thách thức xác thực độc đáo của Đông Nam Á.
Các công ty như ASAPH đã bắt đầu khám phá các cách để giải quyết khoảng trống này. Bằng cách kết hợp các công nghệ xác thực kỹ thuật số với chuyên môn địa phương và trải nghiệm người dùng ưu tiên di động, các nền tảng như vậy đang tạo ra cơ sở hạ tầng cần thiết để các khoản đầu tư cảm xúc phát triển mạnh ở quy mô lớn. Tuy nhiên, thách thức xác thực vượt ra ngoài bất kỳ nền tảng hay công ty nào.
Mặc dù hàng sưu tầm đại diện cho biểu hiện rõ ràng nhất của kinh tế cảm xúc ngày nay, nhưng những hàm ý của nó còn vượt xa thẻ giao dịch và đồ chơi thiết kế. Hãy xem xét sự tăng trưởng bùng nổ của các khoản đầu tư dựa trên trải nghiệm. Từ trải nghiệm ăn uống phiên bản giới hạn đến cơ hội du lịch độc quyền, người tiêu dùng ngày càng phân bổ vốn đáng kể cho các trải nghiệm mang lại lợi nhuận cảm xúc hơn là vật chất. Những khoản đầu tư này tạo ra các hình thức giá trị như vốn xã hội, câu chuyện cá nhân và sự thuộc về cộng đồng, những điều này chuyển thành lợi thế kinh tế hữu hình trong nền kinh tế ngày càng chú trọng kết nối hiện nay.
Tài sản kỹ thuật số đại diện cho một biên giới khác nơi kinh tế cảm xúc đang định nghĩa lại các mô hình đầu tư. Bất động sản ảo, thời trang kỹ thuật số và hàng sưu tầm trực tuyến có giá trị không phải bất chấp tính phi vật thể của chúng, mà chính xác là vì chúng tồn tại ở giao điểm của sự khan hiếm, cộng đồng và cộng hưởng cảm xúc. Các tổ chức tài chính truyền thống đã rất chậm chạp trong việc thích nghi với những thay đổi này, tạo ra những cơ hội đáng kể cho các nhà đổi mới sẵn sàng thu hẹp khoảng cách giữa kinh tế cảm xúc và kinh tế truyền thống.
Sự nổi lên của kinh tế cảm xúc không chỉ là một sự thay đổi trong hành vi người tiêu dùng, mà nó báo hiệu sự xuất hiện của một mô hình đầu tư hoàn toàn mới sẽ định hình lại thị trường trên khắp Đông Nam Á và hơn thế nữa. Khi ranh giới truyền thống giữa đam mê và đầu tư trở nên mờ nhạt, chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên mà lợi nhuận cảm xúc và tài chính ngày càng gắn bó và củng cố lẫn nhau.
Đối với Đông Nam Á nói riêng, kinh tế cảm xúc mang lại cơ hội duy nhất để tận dụng sự giàu có về văn hóa, sự chấp nhận kỹ thuật số và dân số trẻ của khu vực để tiên phong các hình thức tạo giá trị mới. Thay vì chỉ đơn thuần nhập khẩu các xu hướng sưu tầm từ các thị trường khác, các doanh nhân và nhà đầu tư Đông Nam Á có cơ hội phát triển các biểu hiện đầu tư cảm xúc mang tính địa phương rõ rệt, phản ánh bối cảnh văn hóa độc đáo của khu vực.
