Kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) là yêu cầu tất yếu để xây dựng thương hiệu nông sản Việt và xây dựng nền sản xuất nông nghiệp bền vững.
Tuy nhiên, lộ trình thực hiện thế nào là câu chuyện đang được doanh nghiệp đặc biệt quan tâm. Thống kê từ Bộ NN&PTNT cho thấy, mỗi năm Việt Nam nhập khẩu 70.000 – 100.000 tấn thuốc BVTV, trong đó, 30.000 tấn thuốc trừ sâu trừ bệnh được sử dụng với 385 hoạt chất đơn và hơn 1.000 hỗn hợp các hoạt chất với nhau.
Tính riêng nửa đầu năm 2018, Việt Nam chi hơn 460 triệu USD để nhập khẩu thuốc trừ sâu và nguyên liệu thuốc trừ sâu, như vậy mỗi ngày Việt Nam chi 2,15 triệu USD nhập khẩu thuốc trừ sâu và nguyên liệu.
Theo chuyên gia của Tập đoàn Eurofins (Đức) - Tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực kiểm nghiệm chất lượng sản phẩm thực phẩm, môi trường và dược phẩm, việc sử dụng không kiểm soát các loại thuốc BVTV khiến nông sản Việt Nam nhiễm quá giới hạn cho phép của Châu Âu, Mỹ. Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam Hồ Xuân Hùng, Việt Nam phân tích: “Khối lượng hoạt chất thuốc bảo vệ thực vật trên 1ha cây trồng/năm ở Việt Nam cao hơn hẳn một số nước trong khu vực. Cụ thể, con số này ở Việt Nam là 2 kg/ha, trong khi tại Thái Lan là 1,8kg/ha, Bangladesh là 1,1kg/ha và Senegal chỉ 0,2kg/ha, ông dẫn chứng từ số liệu của Viện Tài nguyên môi trường quốc tế”. Giải quyết tình trạng này, Bộ NN&PTNT tiến hành loại bỏ danh mục một số loại thuốc BVTV với mục tiêu đến năm 2020, loại bỏ 30% số lượng sản phẩm thuốc BVTV đang có trong danh mục. Cùng với đó, đến 2020, 30% số lượng sản phẩm là thuốc sinh học.
Tuy nhiên, quyết định siết chặt, loại bỏ danh mục một số thuốc BVTV cũng được đánh giá là sẽ tạo cú sốc đối với nhiều nhà sản xuất thuốc BVTV và đặc biệt là hàng trăm doanh nghiệp, đại lý kinh doanh những sản phẩm này. Bởi vậy, 7 tổ chức Hội, Hiệp hội các doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam vừa đề xuất Chính phủ Việt Nam thúc đẩy đổi mới ngành nông nghiệp bảo đảm an ninh lương thực và phát triển nông nghiệp bền vững.
Đại diện CropLife Việt Nam cho rằng, cần cân nhắc tầm quan trọng của các sản phẩm thuốc BVTV đối với sản xuất nông nghiệp hiện nay và kinh nghiệm quốc tế để có lộ trình cụ thể cho mọi quyết định pháp lý.
“Các biện pháp hạn chế và cấm sử dụng thuốc BVTV một cách đột ngột sẽ khiến nông dân mất đi công cụ quan trọng để bảo vệ cây trồng, giảm năng suất... Không chỉ vậy, việc này cũng sẽ hạn chế cơ hội đầu tư và giới thiệu giải pháp tiên tiến từ các tập đoàn phát triển công nghệ trên thế giới trong sản xuất nông nghiệp tại Việt Nam”, đại diện CropLife chia sẻ.