Nâng cao công tác quản lý lao động nước ngoài

>>Đề xuất thống nhất 1 đầu mối cấp giấy phép cho lao động nước ngoài

Đó là chia sẻ của Luật sư Tạ Anh Tuấn - Giám đốc Công ty Luật TNHH EMME LAW với Diễn đàn Doanh nghiệp.

Việc chủ động mở cửa thu hút nguồn vốn FDI sẽ là nền tảng của việc thu hút nguồn lao động nước ngoài vào Việt Nam làm việc, hệ thống pháp luật hiện hành điều chỉnh về quản lý nguồn lao động này như thế nào, thưa ông?

Pháp luật Việt Nam hiện nay đang điều chỉnh việc quản lý lao động nước ngoài thông qua các văn bản như: Bộ luật Lao động 2019 quy định về quản lý lao động nước ngoài tại Việt Nam, đây là văn bản pháp luật cốt lõi cơ bản điều chỉnh quyền và nghĩa vụ của người lao động nước ngoài khi làm việc tại Việt Nam.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam số 23/2023/QH15 quy định về thủ tục nhập cảnh, cư trú và làm việc của người nước ngoài tại Việt Nam. Điều chỉnh các vấn đề liên quan đến cấp thị thực làm việc, thời hạn cư trú, các quy định liên quan đến việc làm cho người nước ngoài làm việc tại Việt Nam.

Đặc biệt là Nghị định 70/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 152/2020/NĐ-CP quy định về người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam và tuyển dụng, quản lý người lao động Việt Nam làm việc cho tổ chức, cá nhân nước ngoài tại Việt Nam. Nghị định này không chỉ hướng dẫn thi hành một số điều của Luật lao động về việc làm cho người lao động nước ngoài tại Việt Nam, mà còn chi tiết hóa các quy định pháp luật về việc làm, về lương, bảo hiểm cho người lao động nước ngoài.

Thông tư số 22/2019/TT-BLDTBXH Ban hành Quy định khối lượng kiến thức tối thiểu, yêu cầu về năng lực mà người học đạt được sau khi tốt nghiệp trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng các ngành, nghề thuộc lĩnh vực kỹ thuật. Thông tư này hướng dẫn việc cấp giấy phép làm việc cho người nước ngoài tại Việt Nam và các điều kiện, yêu cầu cần thiết để làm việc.

>>Doanh nghiệp mất nhiều thời gian hoàn thiện giấy phép lao động nước ngoài

Để đảm bảo quyền và lợi ích của người lao động nước ngoài, theo ông, doanh nghiệp cần lưu ý gì?

Mặc dù Nghị định 70/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 152/2020/NĐ-CP về cấp giấy phép lao động và miễn giấy phép lao động cho người nước ngoài, thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo đến cơ quan quản lý về lao động trong quá trình tuyển dụng người nước ngoài làm việc được cho đã thông thoáng hơn, tuy nhiên, thực tiễn hoạt động cho thấy, quá trình cấp phép và quản lý lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam có nhiều vấn đề doanh nghiệp cần lưu ý, điển hình như:

Về xác định vị trí làm việc cho lao động nước ngoài, pháp luật Việt Nam cho phép người nước ngoài làm việc tại các vị trí bao gồm: Nhà quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia, lao động kỹ thuật. Mỗi vị trí có những yêu cầu những tiêu chuẩn và điều kiện khác nhau. Ngoài ra đối với một số vị trí đặc thù như bác sĩ, luật sư, cầu thủ bóng đá, phi công, tiếp viên hàng không, thuyển viên, huấn luyện viên thể thao… sẽ cần thêm những chứng chỉ nghề nghiệp phù hợp để đảm bảo năng lực, trình độ chuyên môn khi làm việc.

Về thẩm quyền cấp phép, thực tiễn hiện nay có 3 cơ quan chủ yếu cấp phép lao động cho người nước ngoài, bao gồm: Sở LĐTB-XH hội cấp tỉnh, Ban Quản lý các khu công nghiệp, khu kinh tế cấp tỉnh, Cục Việc làm thuộc Bộ LĐTB-XH. Việc xác định cơ quan có thẩm quyền cấp phép lao động phụ thuộc và địa chỉ đặt trụ sở công ty và cơ quan cấp phép thành lập đối với cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp sử dụng lao động nước ngoài.

Về thời hạn cư trú và làm việc, người lao động nước ngoài sẽ được cấp một thời hạn visa hay thời hạn theo thẻ tạm trú bởi cơ quan có thẩm quyền. Thời hạn này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như vị trí công việc khác nhau, thời hạn công tác khác nhau… tuy nhiên, về cơ bản sẽ phụ thuộc vào thời hạn của giấy phép lao động được cấp.

Cùng với các vấn đề đã nêu, để đảm bảo việc tuân thủ pháp luật, ông có khuyến nghị gì cho các doanh nghiệp?

Để bảo đảm được quyền lợi cho NLĐ, góp phần xây dựng môi trường làm việc lành mạnh và tuân thủ pháp luật. Tổ chức, doanh nghiệp cần chú trọng đến việc tạo điều kiện tốt nhất cho lao động nước ngoài, bảo vệ quyền và lợi ích của họ, đồng thời thực hiện nghiêm ngặt các quy định về lao động, an toàn lao động, cũng như báo cáo về tình hình sử dụng nước ngoài định kỳ đến cơ quan quản lý.

Việc cấp visa và thẻ tạm trú cho người nước ngoài cần tuân theo quy trình và điều kiện cụ thể quy định tại Luật nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam để đảm bảo an ninh quốc gia.
Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần quản lý người lao động, đảm bảo rằng người lao động nước ngoài hoạt động hợp pháp và được hỗ trợ trong quá trình cư trú và làm việc tại Việt Nam, bởi những trường hợp cố tình vi phạm quy định có thể bị phạt tiền, hay thậm chí có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trân trọng cảm ơn ông!