Vào ngày đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Donald Trump đã công bố một loạt chính sách và hành động mang tính bước ngoặt để đánh dấu kỷ nguyên "Trump 2.0."
Tổng thống Trump tuyên bố vào ngày nhậm chức rằng ông chưa sẵn sàng thực hiện chính sách thuế quan toàn cầu đối với hàng hóa nhập khẩu từ các nước trên thế giới. "Chúng tôi chưa sẵn sàng cho điều đó," ông Trump nói với các phóng viên khi được hỏi về kế hoạch thuế quan toàn cầu.
Đây là một trong những chương trình nghị sự có tác động sâu rộng nhất thế giới. Trước đây, ông Trump đã hứa áp mức thuế ít nhất 10% đối với hàng nhập khẩu từ nhiều quốc gia, đặc biệt là Trung Quốc lên tới 60%.
Tuy nhiên, trong cùng cuộc họp báo, ông Trump chỉ xác nhận kế hoạch áp thuế 25% đối với hàng hóa từ Canada và Mexico vào ngày 1 tháng 2 năm 2025. Tổng thống Trump cũng ám chỉ khả năng áp thuế 100% đối với các nước thuộc BRICS như Trung Quốc, Nga, Indonesia và Iran.
Ngoài ra, ông cam kết tăng cường sản xuất dầu trong nước, đưa Hoa Kỳ trở lại vị trí dẫn đầu về năng lượng toàn cầu.
Ngày đầu tiên của nhiệm kỳ mới, ông Trump tiếp tục phong cách mạnh mẽ trong đối ngoại như thường thấy. Trong bài phát biểu nhậm chức, ông Trump tuyên bố sẽ ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia tại biên giới phía Nam nhằm giải quyết vấn đề nhập cư bất hợp pháp. Ông cũng nhắc lại một lần nữa đe dọa kiểm soát Kênh đào Panama.
Bên cạnh đó, một trong những hành động đáng chú ý khác của Tổng thống Mỹ là ký sắc lệnh rút Hoa Kỳ khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, khẳng định lại lập trường chống đối các chính sách khí hậu toàn cầu của ông. Ông Trump nhấn mạnh rằng các chính sách môi trường trong quá khứ đã tạo gánh nặng cho doanh nghiệp và làm tăng lạm phát, đồng thời cam kết bảo vệ ngành công nghiệp dầu khí trong nước.
Trong ngày đầu tiên, ông Trump cũng quyết định rút Hoa Kỳ khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Trước đây, ông đã làm điều tương tự vào năm 2020 sau những tranh cãi xung quanh cuộc điều tra nguồn gốc Covid của WHO với Trung Quốc. Sau đó, cựu Tổng thống Joe Biden đã đảo ngược quyết định này vào ngày đầu tiên của nhiệm kỳ năm 2021.
Theo nghị quyết chung của Quốc hội Hoa Kỳ năm 1948, nước này phải thông báo trước một năm và thanh toán tất cả các khoản nợ trước khi chính thức rút khỏi WHO.
Ông Trump đã ký sắc lệnh gia hạn thêm thời gian cho TikTok để đạt được thỏa thuận tránh lệnh cấm tại Hoa Kỳ. Theo một tài liệu đăng trên trang web của Nhà Trắng, ông Trump chỉ đạo Bộ trưởng Tư pháp không thực thi lệnh cấm trong "75 ngày kể từ hôm nay để chính quyền có cơ hội xác định lộ trình phù hợp nhằm bảo vệ an ninh quốc gia mà không gây gián đoạn đột ngột nền tảng liên lạc được hàng triệu người Mỹ sử dụng."
Ông cũng đã nhanh chóng thu hồi hàng loạt sắc lệnh hành pháp từ chính quyền tiền nhiệm, bao gồm các chính sách liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI). Trong đó, ông chỉ trích sắc lệnh về AI của ông Joe Biden, cho rằng nó "kìm hãm đổi mới" và gây khó khăn cho các doanh nghiệp nhỏ.
Sắc lệnh của ông Biden yêu cầu các công ty phải thông báo với chính phủ khi phát triển các mô hình mạnh mẽ có thể ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, kinh tế hoặc sức khỏe cộng đồng. Nó cũng yêu cầu các cơ quan chính phủ phát triển các tiêu chuẩn và số liệu để kiểm tra hệ thống AI, đồng thời bao gồm các điều khoản về hạn chế thành kiến và phân biệt đối xử - những điểm mà ông Trump đã chỉ trích trong chiến dịch tranh cử.
Hiện chưa rõ chính quyền Trump sẽ thay thế bằng chính sách gì về AI, tuy nhiên sắc lệnh của ông Biden từng được các công ty lớn hoan nghênh nhưng lại bị một số doanh nghiệp nhỏ phản đối vì cho rằng các yêu cầu này sẽ cản trở đổi mới sáng tạo.
Ông Trump cũng đã thu hồi một số sắc lệnh về biến đổi khí hậu của ông Biden, trong đó ông chỉ trích các chính sách môi trường của chính quyền tiền nhiệm là nguyên nhân gây ra lạm phát và cản trở doanh nghiệp. Ông cam kết "xóa bỏ Thỏa thuận Xanh Mới và bãi bỏ quy định về xe điện nhằm bảo vệ ngành công nghiệp ô tô."
Ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức, Tổng thống Trump đã công bố lệnh ân xá cho khoảng 1.500 cá nhân liên quan đến vụ tấn công Điện Capitol ngày 6/1/2021. Quyết định này được xem là nỗ lực nhằm củng cố lòng trung thành từ các cử tri và đồng minh của ông trong phong trào chính trị mang tính cực đoan này.
Marco Rubio đã trở thành thành viên chính thức đầu tiên trong nội các mới, nhận được sự phê chuẩn của Thượng viện để giữ chức vụ Ngoại trưởng Mỹ.
Một trong những điểm nổi bật khác trong nội các mới là việc ông Trump ký sắc lệnh thành lập Bộ Hiệu quả Chính phủ, do tỷ phú Elon Musk đứng đầu. Với mục tiêu cải thiện năng suất và hiệu quả hoạt động của chính phủ, ông hy vọng Musk sẽ mang lại sự đột phá trong quản lý hành chính.