Gửi bình luận
Kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo vừa mới bắt đầu, dữ liệu được thu thập ngày càng nhiều hơn và lớn hơn, cần có Chiến lược quốc gia dữ liệu cùng các cơ chế khai thác để gia tăng giá trị dữ liệu.
>>>Doanh nghiệp tiên phong khai thác dữ liệu số
Để biến dữ liệu thành nguồn lực, cần xây dựng được kho dữ liệu tập trung.
“Từ khóa” công nghệ năm 2024 là “trí tuệ nhân tạo AI” với sự ra mắt của ứng dụng ChatGPT. Các nhà khoa học cho rằng, có hai yếu tố thúc đẩy cho AI là dữ liệu và năng lực tính toán của hệ thống máy tính. Trong hơn một thập kỷ qua, dữ liệu ngày càng xác lập được vị trí và chắc chắn không dừng lại, kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo chỉ vừa mới bắt đầu, dữ liệu sẽ ngày càng được thu thập nhiều hơn với quy mô lớn hơn.
Theo dõi các ngành công nghệ và chính sách của Việt Nam trong những năm qua, chúng tôi nhận thấy, chuyển động công nghệ và hệ thống chính sách liên quan của Việt Nam ngày càng sát với diễn tiến công nghệ trên toàn cầu và ngày càng đi vào trọng tâm.
Từ năm 2016, Việt Nam đã tiếp cận với thành tựu của cuộc cách mạng công nghệ 4.0 và sau đó đẩy mạnh chuyển đổi số như một trong những trọng tâm lớn nhất của cách mạng 4.0. Thời gian gần đây, chúng ta nhấn mạnh đến dữ liệu và kết nối dữ liệu. Chính phủ đặc biệt quan tâm tới dữ liệu và tạo đột phá về cơ sở dữ liệu.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ đạo: “Chúng ta quyết tâm phải xây dựng được Cơ sở dữ liệu quốc gia dùng chung, dứt khoát không bảo thủ, không cát cứ”. Với hai từ khoá quan trọng: không bảo thủ, không cát cứ là cơ sở để xây dựng hệ thống dữ liệu lớn, dữ liệu số.
Đáng ghi nhận, nhiều doanh nghiệp đã rất năng động, tích cực, đi trước rất nhiều so với khu vực công trong việc đưa ra các sáng kiến, giải pháp nhằm phát triển dữ liệu cho từng lĩnh vực. Những chuyển động nhanh như vậy, dữ liệu đã được khai thác hiệu quả làm căn cứ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh.
Có thể khẳng định, chúng ta đã đạt được những bước chuyển rất lớn về mặt nhận thức dữ liệu. Tuy nhiên, dữ liệu ở Việt Nam vẫn còn phân mảnh ở nhiều nơi; dữ liệu riêng lẻ ở mỗi ngành, từng doanh nghiệp và thiếu sự điều phối chung. Do vậy, để gia tăng giá trị dữ liệu, biến dữ liệu thành nguồn lực, quan trọng nhất cần có kho dữ liệu tập trung để đạt đến độ lớn.
Bên cạnh đó, Việt Nam đang thiếu các công cụ đánh giá và đo lường về giá trị của dữ liệu, thiếu những hình mẫu giúp doanh nghiệp và tổ chức định hướng khai thác dữ liệu tốt hơn. Liên minh châu Âu là một trong những khu vực, quốc gia tiên phong trong việc khai thác dữ liệu. Thị trường dữ liệu chung tại châu Âu đã được hình thành với các số liệu cụ thể được đong đếm. Thị trường này có thể tạo ra giá trị 325 triệu euro cho EU, 25.000 việc làm…
Dữ liệu đã và đang thay đổi rất nhanh, song phải thừa nhận rằng, Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn đầu trong tiến trình để hiểu giá trị dữ liệu và phát triển dữ liệu, do Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển truyền thông phối hợp thực hiện Báo cáo nghiên cứu Global Data Barometer về các chỉ số thu thập làm tốt dữ liệu tại các quốc gia ở ASEAN, bao gồm cả Việt Nam.
Để nâng cao chuỗi giá trị dữ liệu, chúng tôi đề xuất 5 khuyến nghị ưu tiên chính sách.
Thứ nhất, cần có Chiến lược quốc gia dữ liệu với trọng tâm là kết nối tạo ra các bộ dữ liệu dùng chung giúp cho việc định hướng một cách thống nhất và thực hiện nhất quán, điều phối nhịp nhàng giữa các bên có liên quan. Tham khảo Chiến lược Dữ liệu quốc gia của Vương quốc Anh, chúng tôi nhận thấy trong Chiến lược đã xác định rõ ràng mục tiêu phục vụ, các cơ hội đạt được từ dữ liệu. Trên cơ sở đó đưa ra các nhóm ưu tiên cụ thể, các nền tảng dữ liệu, kỹ năng cần thiết của doanh nghiệp và khu vực công…
Thứ hai, định vị lại mô hình, vai trò, chức năng của Bộ/ngành và địa phương để xây dựng kiến trúc ngành về dữ liệu, tiêu chuẩn chung kết nối dữ liệu, cơ chế chính sách khai thác dữ liệu cho từng lĩnh vực, từng ngành để doanh nghiệp, tổ chức cá nhân có thể tiếp cận chính xác dữ liệu mà mình mong muốn.
Thứ ba, chính sách phân loại dữ liệu ở cấp độ chính xác nhất với 2 hàm ý giúp bảo vệ dữ liệu tốt hơn, nhất là chuyển dịch lên các nền tảng điện toán đám mây, tiết kiệm chi phí và hoạt động hiệu quả của các cơ quan chức năng. Phân loại dữ liệu chính xác cũng giúp doanh nghiệp nhận biết loại dữ liệu có thể tiếp cập làm cơ sở cung cấp dịch vụ, sản phẩm mang tính cá nhân hoá.
Thứ tư, cơ chế khai thác dữ liệu. Dữ liệu được xem là nguyên liệu sản xuất mới nhưng nếu thiếu cơ chế khai thác sẽ khó khăn cho trong việc gia tăng giá trị cho dữ liệu và phát huy tiềm năng của dữ liệu. Bài toán này doanh nghiệp không tự giải quyết được, cần có sự vào cuộc của cơ quan nhà nước. Khu vực công hiện đang có nguồn dữ liệu khổng lồ nhưng nằm riêng lẻ.
Mỗi cơ quan có kế hoạch khai thác khác nhau, chưa có cơ chế cụ thể cho việc mở dữ liệu. Khi kho dữ liệu được mở, có 2 loại dữ liệu được khai thác là dữ liệu mở không thu phí và dữ liệu có thu phí theo từng ngành nên cần có cơ chế thu phí, tính phí... kèm theo.
Cuối cùng, có danh mục dữ liệu ưu tiên. Chúng tôi khuyến nghị Việt Nam nên ưu tiên 6 danh mục dữ liệu trọng tâm, có tiềm năng kinh tế lớn cho doanh nghiệp khai thác: dữ liệu bản đồ đất đai, dữ liệu du lịch, dữ liệu dân cư, dữ liệu thời tiết, dữ liệu y tế và dữ liệu tài nguyên.
Có thể bạn quan tâm
04:00, 10/10/2023
00:00, 19/04/2022
03:50, 22/12/2021
11:30, 15/06/2020
