Vì sao Bộ Y tế yêu cầu không phun khử khuẩn ngoài trời, vào người?

MINH CHÂU• 02/08/2021 17:38

Theo WHO, đường phố, vỉa hè không phải là nơi chứa virus SARS-CoV-2, ảnh hưởng sức khỏe người phun và xung quanh khu vực phun, lãng phí hóa chất phòng chống dịch và có thể gây hại môi trường.

Về vấn đề này, PGS. Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý môi trường y tế phân tích: “Cần hiểu rằng virus SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19 tồn tại chủ yếu trong đường hô hấp của người bệnh.

Virus được thoát ra khi ho, khạc, nói chuyện, hắt hơi chứ không tồn tại trong không khí ngoài đường phố. Vậy việc mang cả máy, cả xe cơ giới đi phun không có tác dụng gì”.

Theo ông Nga, thông thường ngành y tế chỉ phun hóa chất diệt côn trùng để diệt muỗi trong phòng chống sốt rét, sốt xuất huyết.

Còn hóa chất diệt khuẩn chỉ dùng để sát trùng bề mặt trong một diện hẹp như: Sàn bệnh viện, phòng bệnh nhân, bàn phẫu thuật, vô trùng dụng cụ y khoa... chứ không đem phun khắp nơi như hiện nay.

“Hóa chất diệt khuẩn là hóa chất độc hại cho sức khỏe, vì vậy không được phun tràn lan.

Có nhiều người, đặc biệt là trẻ em, người già, người bị dị ứng có thể bị tổn thương, thậm chí lên cơn co thắt cơ quan hô hấp và tử vong.

Bên cạnh đó, hóa chất làm ô nhiễm môi trường sống, ô nhiễm không khí và nó tồn tại lâu dài trong môi trường.

Một số hóa chất chứa clo có thể tương tác với các chất hữu cơ trong đất, nước tạo thành chất gây ung thư…”, ông Nga phân tích.

Cùng quan điểm, PGS.TS. Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp của Trung tâm Đáp ứng các sự kiện khẩn cấp, Bộ Y tế cho rằng, việc phun hóa chất ngoài đường, công viên… như một số nơi đang làm không có tác dụng gì.

Bộ Y tế khuyến cáo các địa phương dừng việc phun khử khuẩn ngoài đường phố vì không cần thiết.

Các chuyên gia nhiều lần khuyến cáo các địa phương dừng việc phun khử khuẩn ngoài đường phố vì không cần thiết và gây nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe.

Bởi vì virus không ở ngoài đường, không ở trên cây. Ngoài ra, người dân cũng không ai sờ lên lá cây, sờ lên mặt đường để lo virus bám trên mặt đường.

“Cần tránh việc lạm dụng phun hóa chất”, ông Phu nói.

Theo ông Phu, virus lây theo hình thức giọt bắn và không khí trong môi trường kín, lây theo đường hô hấp qua tiếp xúc người với người khi đứng gần; virus bám ở các bề mặt vật dụng do người nhiễm virus thở ra, ho, hắt hơi bắn vào…, sẽ dễ nhiễm khi ai đó sờ lên như mặt bàn, tay nắm cửa, điện thoại… sau đó đưa lên mắt, mũi, miệng.

Do vậy, nguyên tắc cơ bản vẫn là lau chùi bề mặt, các dụng cụ xung quanh. Và chỉ trong trường hợp không thể lau được vì quá rộng, chỉ phun như trong khu vực sảnh chờ sân bay, nơi công cộng, trường học, sảnh chung cư, khử khuẩn phương tiện vận tải…

Việc phun diện rộng vừa không khoa học, lãng phí hóa chất, vừa ô nhiễm môi trường.

Dựa vào nhiều ý kiến đóng góp của các chuyên gia, sáng nay 2-8 của Bộ Y tế gửi công văn tới các tỉnh, thành phố yêu cầu không phun hóa chất khử khuẩn diệt COVID-19 ngoài trời, vào người, chỉ phun diện hẹp khi xử lý môi trường khu vực có bệnh nhân COVID-19 tại cộng đồng.

"Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đường phố, vỉa hè không phải là nơi chứa virus SARS-CoV-2, việc phun hóa chất diệt khuẩn ngoài trời không được WHO, CDC Hoa Kỳ khuyến cáo do kém hiệu quả, ảnh hưởng sức khỏe người phun và xung quanh khu vực phun, lãng phí hóa chất phòng chống dịch và có thể gây hại môi trường" - Bộ Y tế nêu.

Bộ Y tế cũng cho biết WHO và CDC Hoa Kỳ khuyến cáo không phun hóa chất diệt khuẩn vào người trong bất kỳ tình huống nào, do phương pháp này không làm giảm nguy cơ lây nhiễm mà có thể gây hại cho sức khỏe con người.

Do đó, Bộ Y tế yêu cầu các tỉnh thành không thực hiện việc phun hóa chất, chế phẩm diệt khuẩn để diệt virus SARS-CoV-2 tại những khu vực ngoài trời.

Không áp dụng biện pháp phun hóa chất, chế phẩm diệt khuẩn vào người trong bất cứ tình huống nào, gồm cả biện pháp dùng máy phun hóa chất trực tiếp vào người hoặc sử dụng buồng khử khuẩn phun hóa chất.

Việc phun khử khuẩn chỉ áp dụng trong phạm vi hẹp khi xử lý môi trường khu vực có bệnh nhân COVID-19 tại cộng đồng theo hướng dẫn tại Công văn số 1560/BYT-MT ngày 25.3.2020 của Bộ Y tế.

Trước đó, kể từ khi dịch COVID-19 bùng phát từ đầu 2020, đã có nhiều đợt phun hóa chất diện rộng được triển khai ngoài trời, gần nhất là ở Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh, Bình Dương... nhưng đến nay Bộ Y tế mới có hướng dẫn này.

Khi sử dụng các hóa chất, chế phẩm diệt khuẩn dùng trong gia dụng và y tế đã được Cục Quản lý môi trường y tế- Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành còn hiệu lực, phải sử dụng theo đúng liều lượng và phương pháp sử dụng ghi trên nhãn sản phẩm.

Trước đó, kể từ khi dịch COVID-19 bùng phát từ đầu 2020, đã có nhiều đợt phun hóa chất diện rộng được triển khai ngoài trời tại các khu vực có xuất hiện ca mắc COVID-19. Mới đây, các chiến dịch phun hóa chất trên diện rộng vẫn được triển khai như ở Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh hay Bình Dương...

Ngoài ra, các thiết kế buồng khử khuẩn liên tục được đưa ra và nhiều đơn vị cũng đã đưa vào sử dụng.

Ngay sau khi có thông tin về các chiến dịch phun hóa chất khử khuẩn trên diện rộng tại nhiều tỉnh thành, các chuyên gia y tế, chuyên gia môi trường cũng đã lên tiếng cảnh báo về sự kém hiệu quả, gây ảnh hưởng sức khỏe của người dân và ảnh hưởng lâu dài về môi trường.