Du lịch nông thôn: Cần cơ chế khuyến khích doanh nghiệp

>>Chú trọng phát triển du lịch làng chài

Cả nước ta có 365 điểm du lịch nông thôn ở 37 tỉnh, thành phố và hơn 2.000 làng nghề truyền thống có tiềm năng phát triển về du lịch. Hiện có ba loại hình du lịch nông thôn được nhiều địa phương của Việt Nam khai thác phát triển du lịch là: du lịch cộng đồng, du lịch canh nông và du lịch sinh thái. Không ít mô hình du lịch nông thôn đã thu hút du khách, như: “Mùa lúa chín” ở vùng núi Đông - Tây Bắc, du lịch sông nước ở Đồng bằng sông Cửu Long, “Ngắm hoa cà phê” ở Tây Nguyên... Hiện các mô hình du lịch đã tạo sức hút mới cho các làng quê. Du lịch nông thôn đã góp phần không nhỏ trong đổi thay đời sống của người dân địa phương.

Theo thống kê của Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO), lượng khách du lịch tham gia các hình thức du lịch nông thôn và sinh thái chiếm khoảng 10% tổng lượng khách du lịch, với doanh thu khoảng 30 tỷ USD/năm. Mỗi năm, tỷ lệ khách du lịch nông thôn tăng từ 10% đến 30%, cao hơn các hình thức du lịch truyền thống khoảng 4%. Việt Nam là quốc gia được nhiều du khách trong và ngoài nước lựa chọn điểm đến là nông thôn để trải nghiệm, nhất là trong và sau đại dịch COVID-19, du khách có xu hướng tìm đến không gian yên tĩnh, trong lành ở các vùng quê.

Du lịch nông thôn là lợi thế của du lịch Việt Nam, không chỉ góp phần tạo ra nhiều sản phẩm du lịch độc đáo, mà còn giúp tạo việc làm cho người dân bản địa, phát triển kinh tế và an sinh xã hội. Với gần 65,6% dân số hiện sống ở khu vực nông thôn, cùng với lợi thế cảnh quan tươi đẹp, yên bình, lưu giữ nhiều giá trị văn hóa, lịch sử của dân tộc, Việt Nam có tiềm năng, thế mạnh lớn trong phát triển du lịch gắn với nông thôn.

>>Du lịch Việt Nam 2023 còn nhiều dư địa để phát triển

Tiềm năng lớn là thế nhưng “nông thôn Việt đang bị xóa sổ vì bê tông hóa tùy tiện, thô kệch. Vì lợi nhuận trước mắt, không ít dự án bất chấp. Du lịch bền vững, có trách nhiệm gần như chỉ trên giấy, trong mấy hội thảo, hội nghị” – Ông Nguyễn Văn Mỹ - Chủ tịch HĐQT Công ty Lửa Việt Tour đánh giá.

Quả là rất tiếc cho du lịch Việt Nam khi vẫn đang tập trung rất lớn vào các đô thị và ven biển. Ông Nguyễn Văn Mỹ nhận định, đại dịch COVID-19 càng khẳng định xu thế tất yếu của loại hình du lịch nông thôn. Đây là điều đáng mừng. Song, các địa phương đang rất quan tâm nhưng lúng túng, mỗi nơi hiểu một cách, có nơi nôn nóng làm kiểu phong trào.

Cũng theo ông Mỹ, hiện có ba hình thái của du lịch nông thôn. Thứ nhất, doanh nghiệp đầu tư du lịch ở nông thôn với các khu nghỉ dưỡng, lưu trú từ trung đến cao cấp với kiến trúc và không gian phù hợp, khác biệt với du lịch đô thị. Các hộ dân có thể cùng doanh nghiệp tham gia đầu tư các dịch vụ vệ tinh, làm du lịch cộng đồng. Thứ hai, hộ nông dân làm du lịch với các homestay được gắn mác "du lịch cộng đồng" và hoạt động riêng lẻ, cá thể. Thứ ba là kiểu bản, làng làm du lịch. Đây mới là du lịch cộng đồng đích thực. Tính cộng đồng được thể hiện qua liên kết các hộ gia đình, lập hợp tác xã; cả bản, làng cùng tham gia, cùng chia sẻ lợi nhuận, không tập trung vào hộ gia đình nào.

Trong ba hình thái trên, hình thái nào cũng góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn mới, nhất là các bản làng du lịch. Kiến trúc du lịch nông thôn cần có bản sắc vùng miền, dân tộc, tuyệt đối tránh bê tông hóa và cấm các khối nhà tầng.

“Du lịch nông thôn chưa hề được quan tâm trong đào tạo, từ giáo viên, giáo trình đến chuyên đề, ngoại khóa. Cần có những quy chuẩn cho từng loại hình để doanh nghiệp và người dân lựa chọn. Quan trọng và cấp bách hơn là có chính sách cụ thể khuyến khích doanh nghiệp, tạo điều kiện cho người dân tham gia. Thay việc tặng vật dụng, tiền trực tiếp để mua sắm hay xây dựng như lâu nay bằng hỗ trợ vay ưu đãi để đầu tư và tặng gói tư vấn miễn phí” – ông Mỹ nhấn mạnh.