Gập ghềnh con đường phát triển ĐBSCL (kỳ 4): Trung tâm logistics đặt đâu?

Cảng biển Trần Đề-Sóc Trăng hiện tại được quy hoạch là cảng biển tổng hợp địa phương, cảng biển loại II với khu bến cảng chính tại Đại Ngãi, tiếp nhận tàu trọng tải 1-2 vạn tấn.

Tuy nhiên, theo ông Trần Văn Chuyện, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng: Cả vùng ĐBSCL dù được dự báo sản lượng hàng hóa xuất, nhập khẩu đến 2020 là 30 triệu tấn, đến 2030 tăng gấp đôi, đó là chưa kể đến nhu cầu nhập khẩu hơn 30 triệu tấn than mỗi năm để phục vụ cho 5 nhà máy nhiệt điện tại đây, nhưng đến nay chưa được quy hoạch cảng biển nước sâu nào. Trong khi Dự án Luồng cho tàu trọng tải lớn vào sông Hậu qua kênh Quan Chánh Bố đang ách tắc, hàng hóa xuất nhập khẩu của vùng ĐBSCL đang phải tiếp chuyển đến các cảng khu vực miền Đông Nam Bộ bằng đường bộ rất tốn kém.

Tổng hợp các công trình nghiên cứu về hàng hải cho thấy, cửa Trần Đề ít bị sa bồi, ổn định và an toàn hơn cửa Định An, phía ngoài khơi cách cảng Trần Đề 20km có mớm nước sâu và ít bị bồi lắng, thích hợp để xây dựng bến cảng nước sâu.

Được biết qua khảo sát thực địa dự án này, Bộ Giao thông vận tải đã chấp thuận đề xuất của tỉnh Sóc Trăng, đồng thời cũng đã có kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận điều chỉnh quy hoạch cảng biển Sóc Trăng trong hệ thống cảng biển quốc gia là cảng biển đặc biệt loại IA.

Theo Quyết định số 1037/QĐ-TTg ngày 24/6/2014 của Thủ tướng Chính phủ, hệ thống cảng biển Việt Nam giai đoạn đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 được phê duyệt bao gồm hai cảng cửa ngõ quốc tế loại IA là cảng biển Hải Phòng (khu bến chính tại Lạch Huyện) và cảng biển Vũng Tàu (khu bến chính tại Cái Mép); các cảng tiềm năng loại IA là cảng biển Đà Nẵng (khu bến chính tại Liên Chiểu) và cảng biển Khánh Hòa (khu bến chính tại Vân Phong). Các cảng biển loại IA nay được gọi là cảng biển đặc biệt, là cảng biển có quy mô lớn phục vụ cho việc phát triển kinh tế xã hội của cả nước hoặc liên vùng và có chức năng trung chuyển quốc tế hoặc cảng cửa ngõ quốc tế.

Như vậy, nếu cảng Trần Đề- Sóc Trăng trở thành cảng biển đặc biệt loại IA, thì đây có thể xem là cảng lớn nhất khu vực phía Nam. Tuy không văn bản nào bắt buộc Trung tâm logistics phải đặt tại vị trí cảng nhưng trên thực tế thì tại vị trí các cảng lớn mới là vị trí thích hợp, thuận lợi để đặt các Trung tâm logistics.

Tại hội thảo khoa học với đề tài: “Phát triển mạng lưới logistics TP.Cần Thơ đến năm 2020, tầm nhìn 2030”, vừa được tổ chúc tại địa phương này nhiều ý kiến tham luận bày tỏ băn khoăn: Về mặt chủ trương, Quyết định 200/QĐ-TTg ngày 14/02/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch hành động nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam đến năm 2025 cũng xác định nhu cầu xây dựng Trung tâm logistics hạng II tại TP.Cần Thơ là cấp bách, cần thiết nhằm giảm thiểu chi phí đầu vào, tăng giá trị đầu ra cho sản phẩm chủ lực của vùng. Tuy nhiên, khi cảng Trần Đề trở thành cảng nước sâu thì hoạt động logistics ở đây mới thật sự sôi động, khi đó Cần Thơ có còn là Trung tâm logistics của vùng hay không?