Có đến 10 tỉnh, thành phố có nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm vượt quy chuẩn, trong đó đều nằm ở miền Bắc.
>>Ô nhiễm không khí ở Hà Nội gia tăng, Bộ TN&MT chỉ đạo “nóng”
Thông tin được đưa ra tại hội thảo “Hiện trạng bụi PM2.5 ở Việt Nam giai đoạn 2019-2020 và Ứng dụng dữ liệu vệ tinh trong giám sát ô nhiễm và nghiên cứu”, tổ chức theo hình thức trực tuyến sáng ngày 1/12.
Đây là lần đầu tiên, Việt Nam có bức tranh nghiên cứu đầy đủ hiện trạng bụi PM2.5 của 63 tỉnh, thành phố trên cả nước. Theo đó, chất lượng không khí toàn quốc năm 2020 có phần cải thiện hơn so với năm 2019, tuy nhiên nhiều vùng, địa phương vẫn chịu ô nhiễm bụi PM2.5 (nghĩa là có nồng độ PM2.5 trung bình năm cao hơn QCVN 05:2013/BTNMT).
Phát biểu tại Hội thảo, PGS TS. Nguyễn Thị Nhật Thanh - Trường đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội thông tin: Trên phạm vi toàn quốc, nồng độ PM2.5 trung bình năm 2020 (8 - 35,8 µg/m3) có xu hướng giảm so với năm 2019 (9 - 41 µg/m3). Các vùng có nồng độ bụi PM2.5 cao là Đồng bằng sông Hồng (Hà Nội và các tỉnh lân cận), Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh (các khu vực ven biển),TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai và Bình Dương.
Riêng trong năm 2020, toàn quốc có 10/63 tỉnh thành có nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm vượt quy chuẩn, trong đó tất cả các tỉnh thành này đều nằm ở miền Bắc. Năm 2019, toàn quốc có 13/63 tỉnh thành có nồng độ PM2.5 trung bình năm vượt quy chuẩn QCVN 05:2013/BTNMT (gồm 11 tỉnh thành tại miền Bắc, và 2 tỉnh thành tại miền Nam).
Cụ thể, 10 tỉnh thành ở miền Bắc có nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm toàn tỉnh vượt quy chuẩn quốc gia QCVN 05:2013/BTNMT, bao gồm: Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Hà Nội, Thái Bình, Nam Định, Hải Phòng, Hà Nam, Ninh Bình, Vĩnh Phúc. Miền Trung và miền Nam không có tỉnh, thành phố nào có nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm 2020 toàn tỉnh vượt quy chuẩn quốc gia. “Tuy nhiên, nếu so sánh với nồng độ bụi PM2.5 theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới năm 2021 (5 µg/m3) và năm 2005 (10 µg/m3), nồng độ bụi PM2.5 của tất cả các tỉnh, thành phố nước ta trong giai đoạn 2019 - 2020 đều vượt nhiều lần mức khuyến nghị”, PGS TS. Nguyễn Thị Nhật Thanh lưu ý.
>>Giảm thiểu ô nhiễm không khí: Cần chiến lược dài hơi!
Tính riêng nồng độ bụi chi tiết tới cấp quận/huyện/thị xã: Hà Nội đứng thứ 6 trong xếp hạng các tỉnh, thành phố có nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm 2020 cao nhất. Nồng độ bụi trung bình cả hai năm 2019-2020 đều vượt quy chuẩn quốc gia QCVN 05:2013/BTNMT, mặc dù ô nhiễm bụi PM2.5 năm 2020 giảm 16% so với năm 2019.
Tại TP. Hồ Chí Minh, nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm đứng thứ 11 trong xếp hạng toàn quốc. Nồng độ trung bình năm 2020 của thành phố thấp hơn giới hạn cho phép của QCVN 05:2013/BTNMT, và giảm 13% so với nồng độ trung bình năm 2019.
Các nghiên cứu kiểm kê phát thải gần đây cho thấy, có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự ô nhiễm. Tính riêng tại Hà Nội, khoảng 48,3% lượng PM2.5 đến từ các hoạt động công nghiệp và làng nghề, 21,3% từ giao thông, 20,2% do đốt phụ phẩm nông nghiệp, 6,6% do đun nấu dân dụng và thương mại, khoảng 3,6% tổng lượng phát thải PM2.5 đến từ các lĩnh vực còn lại (chưa tính đến bụi đường, bụi PM2.5 thứ cấp và một số nguồn khác gồm xây dựng, lò đốt rác, vận tải đường biển quốc tế, hỏa hoạn, đốt hương, nến và vàng mã…).
Tại TP. Hồ Chí Minh, các nguồn thải bụi PM2.5 chiếm tỷ lệ cao là giao thông, hoạt động công nghiệp, đun nấu dân sinh và đun nấu thương mại (tỷ lệ tương ứng là 58,2%, 22,8%, 12,8%).
Liên quan đến giám sát chất lượng không khí, PGS. TS Nguyễn Thị Nhật Thanh cho biết, trước đây, hiện trạng bụi PM2.5 ở Việt Nam được nghiên cứu và công bố trong các báo cáo định kỳ của cơ quan quản lý Nhà nước cũng như một số tổ chức xã hội.
Tuy nhiên, các báo cáo và nghiên cứu này còn nhiều hạn chế về nguồn dữ liệu và chưa khai thác các nguồn dữ liệu mở (như vệ tinh và các mạng lưới thiết bị cảm biến). Và dữ liệu quan trắc bụi PM2.5 từ mạng lưới quan trắc quốc gia thường không liên tục và không đầy đủ cho 63 tỉnh/thành trên cả nước, ngay cả ở Thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Trong khi đó, một số báo cáo quốc tế đã và đang sử dụng các nguồn dữ liệu mở và chỉ ra tình trạng ô nhiễm bụi PM2.5 đáng báo động tại Việt Nam.
"Xu hướng ứng dụng các công nghệ tiên tiến để bổ sung dữ liệu chất lượng không khí, đặc biệt từ dữ liệu mở đang diễn ra tại nhiều quốc gia phát triển và đang phát triển", PGS. TS Nguyễn Thị Nhật Thanh thông tin.
Có thể bạn quan tâm
09:03, 10/06/2021
09:00, 28/03/2021
11:00, 15/02/2021
11:00, 05/01/2021
05:00, 11/12/2020
09:19, 10/11/2020
10:05, 28/07/2020
05:32, 09/06/2020
05:30, 08/06/2020