Gửi bình luận
Đề xuất rút gọn bậc thuế, nâng mức giảm trừ gia cảnh trong dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (sửa đổi) giúp hàng triệu người làm công ăn lương “thở phào”.
Bộ Tài chính mới đây đã trình dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi, trong đó đáng chú ý là đề xuất rút gọn biểu thuế lũy tiến từ 7 bậc xuống còn 5, đồng thời nâng mức giảm trừ gia cảnh và bổ sung thêm các khoản giảm trừ cho chi phí y tế, giáo dục.
Nếu được thông qua, đây sẽ là thay đổi quan trọng, tác động trực tiếp tới hàng triệu người nộp thuế, đặc biệt là nhóm thu nhập trung bình cao, trung bình và thấp.
Điểm nổi bật trong dự thảo là hai phương án biểu thuế lũy tiến mới. Cả hai đều bắt đầu từ bậc 1, áp dụng cho thu nhập tính thuế dưới 10 triệu đồng/tháng. Sự khác biệt nằm ở mốc thu nhập chịu mức thuế suất cao nhất 35%: phương án 1 áp dụng từ 80 triệu đồng/tháng, phương án 2 áp dụng từ 100 triệu đồng/tháng.
Theo tính toán, nếu áp dụng phương án 1, người có thu nhập tính thuế 10 triệu đồng/tháng sẽ được giảm 250.000 đồng, thu nhập 30 triệu đồng giảm 850.000 đồng, còn thu nhập 80 triệu đồng giảm 650.000 đồng. Với phương án 2, mức giảm tương tự cho những người có thu nhập đến 50 triệu đồng/tháng, trong khi nhóm thu nhập cao hơn được hưởng lợi nhiều hơn.
Ví dụ cụ thể: cá nhân có một người phụ thuộc, thu nhập 20 triệu đồng/tháng hiện phải nộp 125.000 đồng thuế, thì theo phương án 2 sẽ không còn thuộc diện nộp thuế. Trường hợp thu nhập 25 triệu đồng/tháng, số thuế từ 448.000 đồng giảm còn 34.000 đồng (giảm 92%); thu nhập 30 triệu đồng/tháng, số thuế từ 968.000 đồng giảm còn 258.000 đồng (giảm 73%). Đây là con số đủ để cho thấy tác động rõ rệt tới đời sống của người lao động.
Cùng với biểu thuế mới, Bộ Tài chính đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh lên 15,5 triệu đồng/tháng, gần gấp ba lần mức thu nhập bình quân đầu người, và cao hơn cả thu nhập bình quân của nhóm 20% dân số có thu nhập cao nhất.
Đây là điều chỉnh có tính thực tế, bởi mức sống và chi phí sinh hoạt đã thay đổi mạnh mẽ so với giai đoạn trước. Chính sách thuế, nếu không theo kịp biến động của đời sống xã hội, sẽ trở thành gánh nặng bất hợp lý cho người dân.
Tất nhiên, điều chỉnh này cũng đồng nghĩa ngân sách nhà nước giảm thu khoảng 29.700 tỷ đồng/năm. Nhưng nếu coi đó là khoản “đầu tư ngược” để giảm gánh nặng, khuyến khích tiêu dùng và tạo động lực cho người lao động, thì đây vẫn là bước đi hợp lý.
Nhìn ở góc độ so sánh quốc tế, mức thuế suất trần 35% hiện hành của Việt Nam tương đồng với Thái Lan, Indonesia, Philippines, và thấp hơn nhiều nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ (45%). Việc điều chỉnh biểu thuế, nếu chỉ dừng ở mức giãn bậc và nâng giảm trừ gia cảnh, vẫn giữ được tính cạnh tranh về thuế, đồng thời thể hiện sự chia sẻ với người nộp thuế.
Đáng chú ý, đa số ý kiến tham gia góp ý đều ủng hộ phương án 2, vì có lợi hơn cho nhiều đối tượng, nhất là tầng lớp trung lưu – lực lượng ngày càng đóng vai trò trụ cột trong nền kinh tế. Một số chuyên gia còn mạnh dạn đề nghị hạ trần thuế suất tối đa xuống 30% hoặc 25% để giảm sức ép đối với nhóm thu nhập cao, khuyến khích họ tái đầu tư và tiêu dùng.
Theo tính toán, phương án 1 làm giảm thu ngân sách 7.120 tỷ đồng/năm, trong khi phương án 2 là 8.740 tỷ đồng/năm. Rõ ràng, Nhà nước sẽ phải đối mặt với bài toán cân đối chi tiêu và nguồn thu. Tuy nhiên, trong bối cảnh cần khuyến khích tiêu dùng trong nước và bảo đảm an sinh, việc “chia sẻ” với người nộp thuế là cần thiết và có lợi lâu dài.
Một biểu thuế công bằng phải phản ánh đúng khả năng đóng góp của từng nhóm thu nhập, vừa tạo nguồn thu ổn định cho ngân sách, vừa không kìm hãm động lực làm việc và sáng tạo.
Nếu luật được Quốc hội thông qua vào kỳ họp tháng 10 tới và có hiệu lực từ 1/7/2026, người lao động sẽ được hưởng lợi trực tiếp. Riêng mức giảm trừ gia cảnh có thể áp dụng sớm hơn, ngay khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nghị quyết vào tháng 10 năm nay.
Điều người dân kỳ vọng không chỉ là được “giảm thuế”, mà còn là một chính sách thuế công bằng, linh hoạt, gắn liền với thực tiễn đời sống. Về phía Nhà nước, thách thức lớn hơn chính là bù đắp khoản hụt thu bằng cách mở rộng cơ sở thuế, tăng cường thu từ các lĩnh vực mới, đồng thời quản lý chi tiêu công hiệu quả.
Có thể nói, đề xuất giảm bậc thuế và nâng mức giảm trừ gia cảnh lần này là một tín hiệu tích cực, cho thấy chính sách thuế đang dần chuyển từ tư duy “thu được bao nhiêu” sang “thu hợp lý bao nhiêu”. Đây là bước đi cần thiết để củng cố niềm tin của người nộp thuế, đồng thời tạo động lực cho nền kinh tế phát triển bền vững.
