Nguồn nhân lực thời chuyển đổi số

Nhân lực trong thời 4.0 cần đào tạo cả kỹ năng phi kỹ thuật.

Theo GS.Mitsuhiro Maeda từ ĐH AIIT Nhật Bản khái niệm chuyển đổi số là tạo ra, cải thiện trải nghiệm của khách hàng một cách đáng kể hoặc tạo ra, chuyển đổi mô hình kinh doanh thành mô hình hoàn toàn mới bằng các sử dụng công nghệ số tiên tiến.  Theo định nghĩa này có hai điều rất quan trọng đó là trải nghiệm khách hàng và công nghệ số tiên tiến.  

“Cốt lõi của thời kỳ chuyển đổi số là doanh nghiệp phải tạo ra được trải nghiệm của khách hàng” – GS Maeda nhấn mạnh.

Hiện nay đang có sự nhầm lần giữa chuyển đổi số và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, GS Maeda cho rằng cần phân biệt rõ hai khái niệm này. Cách mạng công nghiệp 4.0 là nói về phía chế tạo, và ứng dụng các công nghệ 4.0 trong các nhà máy. Trong khi đó, thời kỳ chuyển đổi số là lấy người sử dụng làm trung tâm, thông qua giao diện của người sử dụng.  Thực tế, cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số có điểm chung là đều dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI), Dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT) nhưng cũng có điểm khác biệt.

GS.Maeda lấy ví dụ doanh nghiệp trong thời kỳ số đang phát triển hiện nay là Grab. Câu chuyện của Grab cho thấy doanh nghiệp đang rất thành công ở khu vực Đông Nam, đánh bật Uber và hình thức kinh doanh của Grab đã tạo nên sự khác biệt trong kinh doanh. Grab đã tập trung vào cải thiện trải nghiệm của khách hàng thông qua ứng dụng kỹ thuật số, đây cũng chính là tiêu chí mà chuyển đổi số hướng tới: tập trung vào trải nghiệm khách hàng.

GS Maeda phân tích ứng dụng công nghệ số vào kinh doanh sẽ phá vỡ các ngành công nghiệp truyền thống.

Chính sự phát triển của Grab và các hình thức tương tự đã tạo ra “cuộc chiến” giữa Grab và các hãng taxi. Grab hay Uber đều đơn giản hóa các bước thực hiện chuyến xe cho khách hàng, mọi thao tác đều được ứng dụng trên thiết bị di động kể cả thanh toán, điều này giúp tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp, giảm giá thành dịch vụ. Trong khi đó, đối với vận hành taxi cần nhiều điểm liên lạc, cần cơ sở vật chất lớn để kinh doanh dẫn đến giá thành cao hơn Grab.

Về vấn đề nhân lực, theo vị GS này, mô hình nguồn nhân lực cho chuyển đổi số  Để thực hiện chuyển đổi số cần có những người như sau: thứ nhất là những người tạo ra kiến trúc kinh doanh, các điều phối viên số và các nhà kiến trúc vận hành. Trong đó, kiến trúc kinh doanh là người xem xét quan niệm về mô hình doanh nghiệp với việc sử dụng công nghệ tiên tiến, điều phối viên số là người đánh giá và nhận biết kiến trúc sư kinh doanh. Nhà vận hành kiến trúc vận hành là người đảm bảo rằng hệ thống vận hành ổn định.

Đối với thời kỳ chuyển đổi số, người lao động cần trang bị những kỹ năng tiêu chuẩn cho chuyển đổi số như Big data, blockchain, IoT, AI. Bên cạnh kỹ năng công nghệ số cần kỹ năng phi kỹ thuật số: tư duy thiết kế, tính linh hoạt/ tinh gọn, khoa học dữ liệu, kỹ năng lãnh đạo/hỗ trợ. Trong đó tư duy thiết kế rất quan trọng.

Để làm rõ hơn vấn đề nhân lực trong thời kỳ chuyển đổi số, GS. Maeda cho biết: